|
Sanoat 4.0
Kalit so’z: raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish dasturlari
4-sanoat inqilobi hozirgi kunda taraqqiy etib kelmoqda.
Uning asosiy texnologiyalari internet buyumlar, Bulutli hisoblash, Katta ma’lumotlar, Blockchain ва Sun’iy intellekt. 2016 yilda o’tkazilgan Jahon iqtisodiy Forumida,
“4-sanoat iInqilobi ” AI, IoT, Big Data, and Cloud texnologiyalar ning qo’shilishi asoida kirib keldi. 4-sanoat inqilobi ” Kiber va fizik tizimlarning (CPS) коmbinantsiyasi bo’lib, raqamlashtirish va fizik integratsiyani bildiradi. 4-sanoat inqilobi кiber fizik tizimlar(CPS) ва Internet of Things (IoT) аsosida ishlab chiqarishni raqamlashtirish jarayonini amalga oshirishni aniqlaydi.
2012 yil, Gеrmaniya hukumati Industry 4.0 siyosatini isga tushurdi va shunga doir Ilmiy tadqiqot proektlarini qullab quvvatlay boshladi. ‘Smart Factory’- Аqlli sanoat Industry 4.0 ning mahsuli.
Raqamli iqtisodiyotda tadqiqotlarning uslubiy jihatlari
Kalit so’z: Ri ning rivojlanishi Raqamli iqtisodiyot haqida ko‘p gapiriladi. Raqamli zamonaviy iqtisod bozor iqtisodiyoti tamoyillariga asoslanadi, bu erda asosiy narsa hamma narsada erkinlikdir, ya'ni men tanlov qilaman. Hech kim buyurmaydi. Va individualizm ustuvor hisoblanadi. Ijtimoiy-iqtisodiy hayotdagi bunday erkinlik quyidagi qoidalarga asoslanadi:
1) iqtisodiy munosabatlar tizimida xususiy mulkning hukmronligi; resurslar (asosan) xususiy kapital qo'lida;
2) shaxsiy manfaat jamoat manfaatlaridan yuqori, ya'ni ma'lum bir tovarning qiymatini faqat shaxs o'zi uchun belgilaydi;
3) «bozorning ko'rinmas qo'li» iqtisodiyotning rivojlanishini nazorat qiladi, demak, davlatning iqtisodiyotga aralashuvi nolga tushadi; ijtimoiy soha (xususan, odamlarni qashshoqlikdan himoya qilish) va milliy xavfsizlik davlat boshqaruvi sohasida qolmoqda;
4) iqtisodiy faoliyatning ustuvorligi ishlab chiqarish emas, balki ayirboshlash va iste'moldir. Ishlab chiqarish ikkinchi darajali. Fetish - bu pul. Pulga hamma narsani sotib olish mumkin. Har kim qo'lidan kelganicha pul topsin. Albatta, amaldagi qonunchilik doirasida. Ammo ba'zida sharoitlar shunday rivojlanadiki, masalan, monoshaharlarda ish bo'lmaydi. Nima qilish kerak? Nimani xohlaysan. O'zing hal qil. Siz boshqa joyda ish qidirishingiz mumkin. Hammasi sening qo'lingda. Lekin bu so'zda. Aslida, bularning barchasi juda jiddiy. Albatta, kompyuter, mobil telefon, planshet bu muammoni hal qilishga yordam beradi. Ammo asosiysi, bularning barchasi qo'lda va raqamli savodxonlik bo'ladi. Boshqacha qilib aytganda, siz raqamli ma'lumotlardan foydalanish imkoniyatiga ega bo'lishingiz kerak. RI sharoitida inson mavjudligining yangi usullari paydo bo'ladi. Bu, ayniqsa, muomalada yangi pul (kriptovalyuta) paydo bo'lgan davrga to'g'ri keladi. Bu juda qiyin hodisa. Biz elektron pullarning paydo bo'lishiga tayyorgarlik ko'rishimiz kerak. Bu muqarrar. Endi tadqiqotchilar yangi virtual pul bozorlari, ularning fiat valyutalari bilan o'zaro ta'siri, kriptovalyutalarning ko'lami va cheklovlari va boshqalar bilan qiziqishmoqda.
Raqamli iqtisodiyotni barpo etish – bu butun mamlakatni tizimli takomillashtirish, jumladan, biznes yuritish samaradorligini oshirish, aholi turmush darajasini va davlat boshqaruvini oshirishdir.
Yangi boshqaruv tizimi sifatida RIning asosiy vazifasi
o'tkazish (almashtirish) oqimlarini aniqlashda, ularning qiymati kontragentlar birgalikda qaror qabul qilishlari kerak. Talab va ishlab chiqarishni boshqarish imkoniyati o'zgarib bormoqda. Agentlarning har biri talab yoki taklif oqimining kattaligi uchun o'z rejasini taklif qiladi. Bu maxsus ma'lumot o'zgaruvchilari (narxlar, miqdor, inflyatsiya, foizlar, valyuta kurslari) qiymatlariga bog'liq bo'lib, ularning qiymatlari agentga butun tizimning holati haqida ma'lumot beradi. Mavjud iqtisodiy munosabatlar va rejalar tomonidan ruxsat etilgan qat'iy ma'lumot o'zgaruvchilarini o'z ichiga olgan institutsional (shartnomaviy) aloqalar bilan tavsiflanadi. Raqamli iqtisodiyotdan faqat izchillikka erishish vositasi sifatida foydalanilishi isbotlangan. Bu shuni anglatadiki, 1) raqamli qonunlar barcha sub'ektlar uchun bir xil bo'ladi, 2) tranzaktsiyalar korruptsiyaga duchor bo'lmaydi, 3) raqamli biznes jarayonlari aniq va o'z vaqtida amalga oshiriladi. Ko'tarilgan masalalarni taqdim etishni tugatgandek da'vo qilmasdan, muhim jihatni ta'kidlash kerak: RIni o'rganish metodologiyasi uni rivojlantirishga uslubiy yondashuvlarni tahlil qilishning samarali vositasidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
