Raqamli iqtisodiyot faniga kirish

Raqamli iqtisodiyot indekslari
DESI- DESI 2020 hisobotlari 2019 yilgi ma'lumotlarga asoslangan. Birlashgan Qirollik hali ham 2020 yilgi DESI tarkibiga kiritilgan va Evropa Ittifoqining o'rtacha ko'rsatkichlari 28 a'zo davlatlar uchun hisoblanadi. DESI ko'rsatkichlarini tanlashdagi o'zgarishlarni va asosiy ma'lumotlarga tuzatishlarni aks ettirish uchun o'tgan yillar uchun qayta hisoblab chiqilgan. Balki reytinglar avvalgi nashrlarga nisbatan o'zgargan bo'lishi mumkin.
DESI 2020 uslubiy qo'llanmasini ko'rib chiqing (.pdf)
O'tgan bir yil ichida Evropa Ittifoqining barcha mamlakatlari raqamli ko'rsatkichlarini yaxshiladilar. Finlyandiya, Shvetsiya, Daniya va Niderlandiya DESI-2020da eng yuqori reytingni qo'lga kiritishdi va raqamlashtirish bo'yicha global etakchilar qatorida. Ushbu mamlakatlardan keyin Malta, Irlandiya va Estoniya.
Mc Kinsey Index-yangi tadqiqotlari va nashr etilayotgan manbalar ekspertizasi yordamida mintaqaning o'nta mamlakati: Bolgariya, Xorvatiya, Chexiya, Vengriya, Latviya, Litva, Polsha, Ruminiya, Slovakiya, va Sloveniya-raqamli mamlakatlarni "Raqamli Challengerlar" deb ataydi, chunki ular "raqamli iqtisodiyot" da o'sish uchun juda katta salohiyatni namoyon etishmoqda. Raqamlash darajasi juda yuqori bo'lgan nisbatan kichik mamlakatlar guruhini "Raqamli Frontrunners", ya'ni Belgiya, Daniya, Estoniya, Finlyandiya, Irlandiya, Lyuksemburg, Gollandiya, Norvegiya va Shvetsiyalardir.
Raqamli iqtisodiyot risklari va muammolari
Yangi risklar va muammolar raqamli texnologiyalarni rivojlantirish va keng joriy qilish bilan bog‘liq, fikrimizcha,ularning orasida esa quyidagilar asosiy bo‘lib hisoblanadi:

• 
  mamlakatning «raqamli suvereniteti»ga tahdid;
  
• 
  davlatning raqamli iqtisodiyotning transchegaraviy rolini qayta ko‘rib chiqish;
  
• 
  xususiy hayotga daxl qilinishi/fuqarolarni salohiyat kuzatish imkoniyati;
  
• 
  ma’lumotlar xavfsizlik darajasining pasayishi;
  
• 
  past va o‘rta malakali ish o‘rinlari sonining kamayishi;
  
• 
  biznes-modellar va o‘zaro aloqa sxemalari murakkablik darajasining ortishi;
  
• 
  iqtisodiyotning barcha sohalarida raqobatning keskin kuchayishi;
  
• 
  ishlab chiqaruvchi va iste’molchilar xulq-atvor modellaridagi o‘zgarishlar;
  
• 
  ma’muriy va soliq kodekslarini qayta ko‘rib chiqish zarurati.
  

Respublikamizda raqamli iqtisodiyotni jadal rivojlantirish bo’yicha sharoitlar yaratish maqsad va vazifalarini belgilab beradigan chora va tadbirlar jumlasiga quyidagilani kiritishmiz mumkin.

• 
  O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 19 fevraldagi PF-5349 sonli “Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalari sohasini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi Farmoni
  
• 
  “O’zbekiston Respublikasida raqamli iqtisodiyotni joriy qilish va yanada rivojlantirish bo’yicha qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida” Vazirlar Maxkamasining 31 avgust 2018 yidagi Qarori
  
• 
  O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 7 iyuldagi PQ-3832 “O’zbekiston Resbublikasida raqamli iqtisodni rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi qarori
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 28 apreldagi “Raqamli iqtisodiyot va elektron hukumatni keng joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” PQ-4699-sonli qarori.