Ra’nodoshlar oilasi – Rosaceae. Itburun na’matagining tuzilishi

RA’NODOSHLAR OILASI

• 
  Reja:
  
• 
  I. Kirish
  
• 
  II. Asosiy qism.
  
• 
  Ra’nodoshlarga umumiy tavsif.
  
• 
  Tobulg’ilar va Ra’nolar kenja oilasiga ta’rif.
  
• 
  Olmalar va Olxo’rilar kenja oilasiga ta’rif.
  
• 
  Ra’nodoshlarning xalq tabobatidagi o’rni.
  
• 
  III. Xulosa
  
• 
  Foydalanilgan adabiyotlar.
  

Bu oilaga shimoliy yarimsharning mo’tadil iqlimli mintaqalarida o’sadigan 120 turkumga mansub 3000 ga yaqin turdagi daraxt, buta va ko’p yillik o’ltlar kiradi. O’zbekistonda uning 35 turkumga mansub 153 turi o’sadi. Ra'nodoshlarning barglari yonbargchali, oddiy, uchga bo'lingan, panjasimon yoki patsimon, yohud murakkab, 3-5 yaproqchali, poyada ketma-ket o'rnashgan.

• 
  Bu oilaga shimoliy yarimsharning mo’tadil iqlimli mintaqalarida o’sadigan 120 turkumga mansub 3000 ga yaqin turdagi daraxt, buta va ko’p yillik o’ltlar kiradi. O’zbekistonda uning 35 turkumga mansub 153 turi o’sadi. Ra'nodoshlarning barglari yonbargchali, oddiy, uchga bo'lingan, panjasimon yoki patsimon, yohud murakkab, 3-5 yaproqchali, poyada ketma-ket o'rnashgan.
  
• 
  Ra’nodoshlarning barglari yonbargchali, oddiy, uchga bo’lingan, panjasimon yoki patsimon, yoxud murakkab; poyada ketma-ket o’rnashgan.
  
• 
  Gullari yakka-yakka, barg qo’1tig’ida o’rnashgan yoki shingil; qalqon, soyabon shaklidagi to’pgullarda joylashgan; ikki jinsli, hashoratlar yordamida changlanadi.
  
• 
  Gulqo’rg’oni murakkab, to’g’ri, ko’pincha 5 a’zoli. Gultojibargi 5 ta, qo’shilmagan. Changchilari ko’p. Urug’chisi 5 tagacha yoki undan ham ko’p. Tugunchasi 1 – 5 uyli. Mevasi — quruq (yong’oqcha, to’pbargak) yoki ho’l (bir yoki ko’p danakli meva yoki soxta meva).
  

RA’NODOSHLAR OILASI Gk5 Gt5 ChUGk5 Gt5 Ch U1 IKKI URUG’ PALLALI O’SIMLIKLAR SINFIGA 340 TA OILAGA MANSUB 175 DAN ORTIQ O’SIMLIK KIRADI. BU OILAGA YARIMSHARNING MO’TADIL IQLIMLI MINTAQALARDA O’SADIGAN 3000GA YAQIN TURDAGI DARAXT, BUTA VA KO’P YILLIK O’TLAR KIRADI.

• 
  RA’NOGULDOSHLARNING BARGLARI YONBARGCHALI ,ODDIY ,MURAKKAB UCH
  
• 
  BARGCHALI YOKI MURAKKAB PATSIMON
  
• 
  BO’LADI’POYADA NAVBAT BILAN JOYLASHADI.
  
• 
  GULLARI YAKKA-YAKKA ,BARG QO’LTIG’IDA
  
• 
  O’RNASHGAN YOKI SHINGIL,QALQON,SOYABON SHAKLIDADAGI TO’PGULLARDA JOYLASHGAN,IKKI JINSLI ,TO’G’RI GUL HASHAROTLAR YORDAMIDA CHAHGLANADI.
  
• 
  GULQO’RG’ONI MURAKKAB ,TO’G’RI ,KO’PINCHA 5 A’ZOLI .GULTOJBARGI 5TA QO’SHILMAGAN.CHANGCHILARI KO’P.
  
• 
  URUG’CHISI BITTA YOKI KO’P. MEVALARI
  
• 
  BIR DANAKLI (SHAFTOLI ,O’RIK), KO’P
  
• 
  DANAKLI (MALINA,OLMA,NOK)MEVALAR.
  

Na’matak bo’yi 2-3m ga yetadigan ,poyasi ko’p,tikanli sershox buta .Barglari murakkab , toq patsimon,5-9 yaproqchali.Iyun-iyul oylarida gullaydi.gullari yirik eni 8-9sm ,asosan och pushti gulkosacha va gultoji 5tadan.Gulda juda ko’p chang- chi va urug’chilari bor.

Na’matakning soxta mevasi to’q qizil ,etdor, uzunchoq ,uzunligi 2-3sm ,ichida juda ko’p urug’lari bor . Meva tarkibida inson salomatligi uchun zarur darmondori ,limon kislota,oshlovchi va boshqa moddalar bo’ladi. Tabobatda avitaminoz kasalligining oldini olish va davolashda ishlatiladi. O’zbekistonda bu turkumga mansub 13 tur o’simlik o’sadi. Na’matak madaniy atirgullarning yovvoyi turi hisoblanadi.

• 
  b
  

Olmalar olma turkumiga mansub daraxtlar bo’lib 5ta turi bor.Nok turkumiga mansub 7ta turi bor.


Ra’nodoshlar oilasiga tegishli o’simliklar respublikamizda madaniy holda ham ko’p tarqalgan.Ularga o’rik,shaftoli, gilos va olxo’ri ,qulupnay ,malina kabilar kiradi va ular xalq xo’jaligida kata ahamiyatga ega.Oila vakillardan ikkitasi( O’rta Osiyo noki,Olga sorbariyasi)O’zbekiston Respublikasi ning “Qizil kitobi” ga kiritilgan.

23.09.2019

 Скачано:

76

 Размер:

1.1 MB

 Условия скачивания