Рангтасвир техналогияси

QOG'OZ VA PERGAMENT ASOSLARI. 

 

Yuqoridagi asoslardan tashqari rangtasvir uchun, xususan, pergament va qog'oz 

ham xizmat qilgan. 

 

Yevropada VII asrgacha yozuv materiali sifatida papirosdan foydalangan 

bo'lsalar  ham  eramizning  bir  necha  yuz  yilliklaridayoq  yangi  material, 

pergament ishlatila boshlangan. 

 

Pergament  rangtasvirga  asos  sifatida  qo'lyozmalarda,  o'rta  asr  ustalari 

tomonidan,  boshlanma  tugallanma  va  inisiallar  katta  san'at  bilan  qo'llanilgan. 

Shuningdek  rangtasvirga  asos  sifatida  muzeylarda:  Luvrda  «Anna  Klevskaya» 

Milanda  Krepskiy qoralamasi,  Bergmoda  Karachchi  qoralamalari,  Veronezi va 

boshqalarning ishlarini ko'rish mumkin. 

 

Pergamentga nisbatan rangtasvirda qog'oz va karton ham keng tarqalgan. 

Xitoyliklardan  qog'oz  tayyorlash  sirini  o'zlashtirilgan  arablar,  uni  Yevropa 

mamlakatlariga  o'tkazib  yubordilar.  Natijada  1154  yilda  Ispaniyada 

Yevropaning birinchi qog'ozi tayyorlandi.  

 

Rossiyada qog'oz XIV asrda Italiyadan tashib keltirilganda bilganlar. 

 

Qog'ozni rangtasvirda qo'llash XII asrga to'g'ri keladi.  

Ancha  qadimiy  hisoblangan  rangtasvir  ishi  qog'ozda  (O'rta  asrlar 

miniatyurasini  hisobga  olganda)  Leonardo  da  Vinchi  maktabining  Luvrda 

saqlanayotgan bosh qismi etyudi hisoblanadi. 

 XVIII  va  asosan  XIX  asrlarda  qog'oz  va  kartondan  foydalanish  amaliy 

ravishda to'liq barcha rassomlik maktablariga tarqalib ketdi. Masalan: Kronning 

---

barcha  naturadan  ishlangan  etyudlari  yaxshi  yelimlangan  tekis  qog'ozda 

bajarilgan. 

Rassomlar  tomonidan  qog'ozda  bajarilgan  etyudlar  dubl  qilingan. 

Shuningdek,  qog'ozda  Gening  ko'plab  etyud  va  eskizlari  Shishkin,  Vasilev, 

Savrasovlarning etyudlari ham shu asosda bajarilgan. 

Demak,  qaysi  asosni  tanlash  avvalo  rassomning  o'ziga,  davriga,  uslubga 

bog'liq.  Qanday  asosda,  qanday  material  bilan  ishlashga  qaramasdan 

rassomning g'oyaviy maqsadi, rangtasvir asari orqali ifodalab berish eng asosiy 

masala hisoblanadi.