Rangli va qora

 
Eritmani mis va temir ionlaridan tozalash 
Ammiak bilan tanlab eritish natijasida kuydirilgan molibden boyitmasi 
tarkibidagi molibden bilan birga mis, temir, rux, nikel, ishqoriy yer metallari 
ionlari bilan birga SO
4
2- 
ionlariga qo'shilib eritmaga o'tadi. Eritma tarkibida mis va 
temir ionlarining miqdori boshqa ionlarga qaraganda miqdor jihatidan ko'p 
bo'lganligi uchun ularni tozalash kerak bo'ladi. Yuqorida ko'rsatilgan boshqa ionlar 
miqdor jihatidan juda kam foizni tashkil qiladi. 
Mis va temir ionlarini sulfidlar holida cho'ktirish uchun eritmadagi kompleks 
ionlari parchalanib, ya'ni: 
[Cu(NH
3
)
4
]
2+
⇆
 
Cu
+2
+ 4NH
3
hosil bo'ladi. 
Mis ioni (Cu
2+
) bilan ( NH
4
)
2
S quyidagi holatda reaksiyaga kirishadi: 
[Cu(NH
3
)
4
(OH)
2 
+ NH
4
HS + 3 H
2
O = ↓CuS + 5NH
4
OH 
Xuddi shunday usulda FeS ham cho'kmaga tushadi. 
[Cu (NH
3
)
4
](OH)
2
+ NH
4
HS+ 3H
2
O = ↓FeS+ 5NH
4
OH 
Eritmaga qo'shilayotgan ammoniy sulfidini nazorat qilib turish kerak bo'ladi, 
chunki eritmaga qo'shilgan ortiqcha ammoniy sulfidi eritmadagi molibden bilan 
sulfotuzlarni hosil qilib, asosiy mahsulotning ifloslanishiga olib keladi. 
Bu reaksiya quyidagicha boradi: 
(NH
4
)
2
MoO
4
+ NH
4
S = (NH
4
)
2
MoS
4
+ 4NH
4
OH 

---

189 
Ammiakli cho'kmaga ammoniy sulfidi taqsimlab quyiladi, so'ng to'liq 
cho'kma hosil bo'lishi tekshirilib ko'riladi. Eritmada sulfid ionlarini tekshirish 
uchun eritmadan ozroq olib, unga rux nitrat eritmasi ta'sir ettiriladi. Agarda 
eritmada ortiqcha sulfid ionlari bo'lsa, rux molibdat ionini oq cho'kmasi hosil 
bo'ladi. Bu reaksiyalar orqali eritmalardagi ortiqcha sulfid ionlari bor yoki yo'qligi 
aniqlanadi. Eritmadagi ortiqcha sulfid ionlarini yo'qotish kuyindini ishqorlashda 
hosil boigan ammiakli eritmalardan qo'shish bilan amalga oshiriladi. Mis va 
temirning sulfidlarini cho'ktirish jarayoni maxsus yasalgan uskunalarda olib 
boriladi.