Raimov Javohir 0-4a-17 guruh talabasi Mustaqil ish N2

Trade Restrictiveness and Deadweight Losses from US Tariffs† By Douglas A. Irwin”. Bu maqolada AQShning qariyb bir asrlik ma'lumotlari uchun savdo-sotiqning cheklanishi ko'rsatkichi, ya'ni mavjud tarif tuzilmasi kabi farovonlik yo'qotishlarini keltirib chiqaradigan yagona tarif hisoblab chiqilgan. Natijalar shuni ko'rsatadiki, o'rtacha tarif TRIni taxminan 75 foizga pasaytiradi. AQSh tariflaridan kelib chiqqan statik vazn yo'qotish fuqarolik urushidan keyin YaIMning taxminan 1 foizini tashkil qiladi, ammo keyinchalik deyarli doimiy ravishda YaIMning 1 foizining o'ndan biriga to'g'ri kelmaydi. Import bojlari har bir dollar daromadi uchun o'rtacha farovonlik yo'qotishlarini keltirib chiqardi, bu soliqlarning cheklangan xarajatlarining zamonaviy hisob-kitoblaridan bir oz yuqori.

Muallif maqolada Amerika Qo'shma Shtatlari tarixidagi uzoq vaqt davomida import tariflari xalqaro savdo-sotiq uchun asosiy to'siq bo'lgan va rasmiy nontarif to'siqlar (masalan, import kvotalari) keng bo'lmagan davrda savdo cheklovlarining soddalashtirilgan indeksini taqdim etadi. Natijalar shuni ko'rsatadiki, keng qo'llaniladigan import og'irligi bo'yicha tarif Anderson-Neary (2005) savdo-sotiqni cheklash ko'rsatkichi bilan juda bog'liq, garchi u indeksni o'rtacha 75 foizga kamaytirsa. Bu tariflar stavkalarining xilma-xilligi mamlakatning savdo rejimini cheklashda muhim ahamiyatga ega degan xulosani kuchaytiradi.

Bundan tashqari, muallif tomonidan maqolada AQShning deyarli bir asrlik tarif kodeksidan statik ravishda vazn yo'qotishning yillik hisob-kitoblari keltirilgan. Ushbu yillik hisob-kitoblar Ikkinchi Jahon Urushidan keyingi davrdagi ayrim yillar uchun ajratilgan bir nechta taxminlardan keskin farq qiladi.

So'nggi o'n yilliklarda DWL darajasining past ko'rsatkichlaridan farqli o'laroq, natijalar shuni ko'rsatadiki, zararlar Fuqarolar urushidan keyingi yillarda YaIMning taxminan bir foizida juda katta bo'lgan. O'shandan beri, ular Ikkinchi Jahon urushi oxiriga kelib dunyoviy ravishda YaIMning o'ndan bir qismiga kamaydi. AQSh import tariflari farovonligi narxining pasayishi ichki bozorga bojsiz kirish huquqi berilgan import ulushining oshishi va import boji stavkalarining pasayishi bilan bog'liq. Tarixiy jihatdan, AQSh uchun himoya qiymati past bo'lgan, chunki xalqaro savdo umumiy iqtisodiyotning nisbatan kichik qismi bo'lgan va import bojlari import kvotalari yoki import litsenziyalari kabi boshqa savdo aralashuvlariga qaraganda ancha kam buzilgan. Bundan tashqari, import bojlari daromadlarni oshirishning nisbatan samarali vositasi bo'lganga o'xshaydi: ushbu maqolada ko'rib chiqilgan davrda daromadlarning bir dollari uchun o'rtacha farovonlik xarajatlari qariyb 40 tsentni tashkil etdi, bu zamonaviy soliq tizimining amaldagi hisob-kitoblaridan birmuncha yuqori.

Ushbu maqolada AQShdagi savdo-sotiq cheklovlarini tahlil qilgan holdan keltirib o’tilgan fikrlar asosli deb o’ylayman. Avvalo, shuni ta’kidlash lozimki, xalqaro savdoda o’z-o’zidan cheklovlar, har xil tariff va kvotalar paydo bo’lmagan. Har bir mamlakat o’z manfaatlari doirasida xalqaro savdo-sotiqlarni olib boradi. Muallif tomonidan import bojlari mamlakatga birmuncha samara keltirgani haqida xulosaga kelmoqda. Bu fikr, aalbatta, AQSh ga nisbatandir. Lekin boshqa mamlakat, rivojlanayotgan yoki o’tish davri iqtisodiyoti bo’gan mamlakatlar uchun teskarisi ham bo’lishi mumkin. Umuman olganda maqolada keltirilgan fikrlar o’rinli deb hisoblayman.

Ikkinchi maqolas esa bu –“