Radjabov A., Vaxidov A. X. Toshkent 2017

12.2. Talabalarning ilmiy-tadqiqot ishlari
Qishloq xo‘jalik OTMlari kafedralarining ilmiy-tadqiqoot 
ishlarida talabalar faol ishtirok etmoqdalar. Buyuk olimlaming hayot 
yo‘lari shuni ko‘rsatmoqdaki, ular o ‘z ilmiy ishlarini talabalik 
davrlarida boshlagan bo‘lib, keyinchalik ularning umr yo‘llarini 
belgilagan. Chunks ko‘p hollarda talabalaik davrlarida insonlar 
cheksiz qobiliyatlarim namoyon etadilar.
Hozirgi kunga kelib respublikada qishloq xo‘jaligi uchun 
mutaxassislar tayyorlashga yuqori talablar qo‘yilmoqda. Mutaxassis 
yangiliklami ilg‘ab olishi va ularga moslasha bilishi, fanni ishlab 
chiqarishga jadal kirib borishi natijasida yuzaga keladigan murakkab 
ilmiy-amaliy hamda ijtimoiy masalalami to‘g‘ri echa bilishi lozim. 
Bozor munosabalari sharoitida mutaxassis ish faoliyatida ijodiy 
yondoshuv ulushi doimiy ortib borishi lozim. Shu sharoitlarda 
talabalami ilmiy ijodiyot, tadqiqot ishlarini olib borish uchun tajriba 
to‘plashlariga alohida e’tibor qaratish lozim.
Talabaning ilmiy-tadqiqot ishlarida ishtirok etishi - bu 
OTMdagi mustaqil ta’limning yuqori shaklidir. Bu ish o ‘qituvchi 
rahbarligi ostida amalga oshiriladi. 0 ‘qituvchi ham pedagog, ham 
olim bo‘lishi lozim. Talaba tajribali o‘qituvchidan ko‘p narsa 
oVrganadi, o‘qituvchi esa talabaga doim ko‘maklashishga tayyor.
Ilmiy izlanishlar obyektiv dunyodagi hodisalami rivojlanish 
qonuniyatlarini o'rganish va ularni tushuntirish maqsadida olib 
boriladi. Izlanishlar nazariy va tajriba yordamida amalga oshirishili 
mumkin.
OTMdagi talaba ilmiy ishga birin-ketin kirishadi. Odatda bu 
ishlar Talabalarning ilmiy jamiyatlari (TIJ) orqali amalga oshiriladi. 
TIJ to‘garaklarida mashg‘ulotlar kafedralar qoshida tashkil etiladi va 
talabalarda qiziqish, dunyo qarashlarini kengaytirish, ilmiy ish 
asoslarini o‘zlashtirishga yordam beradi. 0 ‘qituvchilar esa talabalar 
bilan ishlash jarayonida ular ichichdan iqtidorli, ilmiy ishga layoqati 
borlarini tanlab oladilar. OTMlarda ilmiy izlanish asoslari bo‘yicha 
maxsus fan ham o ‘tiladi. Odatda bu fanlar II - III kurslarda o ‘tiladi.

---

Ilmiy izlanishlar ko‘nikmasiga ega boiishga laboratoriya 
ishlarini bajarish va amaliy mashg‘ulotlami o ‘tkazish yordam 
beradi.
Birinchi kursda talaba “Mening mutaxassisligim” mavzusidagi 
referatga tayyorlanish jarayonida moddiy-texnik baza bilan 
tanishadi, ilmiy filmlar ko‘radi, respublika olimlaribilan uchrashadi, 
adabiyotni konspekt qiladi, qidiruv ishlarini olib boradi, nostandart 
masalalar echadi, ilmiy tadqiqot elementlari mavjud daboratoriya 
ishlarini bajaradi, TIJ to‘garaklari ishida ishtirok etadi va h.z.
Ikkinchi kursda talaba ITI bo‘yicha maxsus kurs tinglaydi, 
umutexnik va ijtimoiy kafedaralar ITJ ningilmiy to‘garaklari ishida 
ishtirok etadi, umumtexnik fanlar yuzasidan individual topshiriqlar 
va loyihalar bajaradi, talabalar, maktab o‘quvchilari va dehqonlar 
o ‘rtasida m a’ruzalar qiladi.
Uchinchi va to ‘rtinchi kurslarda talabalar maxsus kaefdralar TIJ 
to‘garaklariga jalb qilinadilar, mustaqil izlanishlar olib boradilar, 
referatlar tayyorlaydilar, patent qidimvini amalga oshiradilar, ilmiy 
konferensiyalarda ma’rozalar bilan qatnashadilar.