«radioelektronika» kafedrasi «radioapparaturalar diagnostikasi»

Назорат саволлари 
1. Пухталик тушунчаси нима. 
2. Самарадорлик деганда нимани тушунасиз. 
3. 
Яшовчанлик, 
ишлаш 
сифати, 
ишончлилик, 
чидамлилик, 
қатъийлилик, таъмирлашга яроқлилик, назоратга яроқлилик 
хусусиятларига тушунча беринг.

---

10-маъруза 
Таъсир этиш усули. Чиқариб ташлаш усули. Кетма-кет назорат усули. 
 
Режа: 
1. Диагностика қилиш параметрлари 
2. Чиқариб ташлаш усули. 
3. Кетма-кет назорат усули. 
Диагностика қилиш параметрлари 
Мураккаб тизимларни техник диагностика қилиш жараёнлари техник 
хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш (ТХваТ) жараёнининг ажралмас қисми бўлиб 
ҳмсобланади, шунинг учун РЭвоситалари ва унинг ташктл этувчиларини 
пухталигини характерловчи бир қатор сифат кўрсаткичлари, РЭ 
воситасининг 
техник 
диагностика 
қилиш 
объекти 
сифатидаги 
кўрсатикичлари бўлиб ҳисобланиши ёки улар билан мос тушиши мумкин. 
Техник объектни диагностика қилиш асосан техник диагностика қилиш 
тизимларида амалга оширилади, бу эса ўз навбатида тизимнинг кўпгина 
параметрлари ва диагностика қилиш объектининг параметрларини бир-
бирларидан ажратиш қийин эканлигини билдиради. 
РЭВ ва техник диагностика қилиш объекти (ТДО) параметрларини, 
шартли равишда қуйидагиларни характерловчи гуруҳларга бўлиш мумкин: 
- РЭВ сини техник диагностика қилиш зарурияти; 
- РЭВ сининг диагностика қилиниш қобилияти; 
- РЭВ 
сининг 
диагностикава 
назоратқилишга 
конструктив 
мослашувчанлиги. 
РЭВ сини техник диагностика қилиш зарурияти ТХ ва Т стратегияси 
билан аниқланади, бу жараёнда маҳсулотнинг техник ҳолатини бошқариш 
амалга оширилади. Объектнинг кўрсаткичлари бўлиб қуйидагилар 
ҳисобланади: 

---

T
d 
– маҳсулотни даврий диагностика қилиш даври ёки уни диагностика 
қилиш вақти; 
τ
d 
– диагностика қилишнинг ўртача вақти, τ
d
= f(T
0
). 
РЭВ сининг диагностика қилиниш қобилияти, маҳсулотнинг техник 
ҳолати кўринишларини аниқловчи бир қанча параметрлари тўпламлари, 
уларнинг 
толерантликлари 
ва 
ҳосилалари 
билан 
характерланади. 
Диагностика қилиниш қобилиятининг муҳим кўрсаткичи бўлиб, объектнинг 
ишлаш хусусиятини назорат қилиш учун керакли бўлган параметрлар 
тўпламлари ҳисобланади. Миқдори жиҳатидан бу кўрсаткич бир қанча U
p 
= 
U(u
1 
… u
i 
… u
n
)параметрлар тўпламлари ва К
тт 
- ишлаш хусусиятини тўлиқ 
текшириш коэффициенти билан аниқланади. Ўз навбатида К
tt
= λ
R 
/ λ
0, 
бу ерда 
λ
R 
- маҳсулотнинг таркибий қисмининг ишдан чиқиши оқимининг 
параметрлари йиғиндиси,λ
0
– маҳсулотнинг барча таркибий қисмларининг 
ишдан чиқиши оқимининг параметрлари йиғиндиси. 
Агар маҳсулотнинг ва унинг таркибий қисмларининг ишдан чиқиш 
оқимлари параметрлари номаълум бўлса, у ҳолда К
tt
= n
R 
/n
0
,бу ерда n
R
–
диагностик параметлар сони, n
0
– қўлланилиши текшириш аниқлигини 
таъминловчи техник ҳолат параметрлари сони. 
Диагностика қилиш жараёнида объектнинг ишдан чиқган жойини 
излаш, диагностика қилинувчи объектнинг таркибий қисмини ёки унинг
нуқсон аниқланадиган жойини кўрсатувчи нуқсон чуқурлигини излаш билан
характерланади. Нуқсоннинг чуқурлигини миқдорий жиҳатдан, нуқсонни 
чуқурлигини излаш коэффициентини ҳисоблаш воситаси орқали баҳолаш 
мумкин яъни,