R yunusov, K. Umarov, B. Karimov

Ekish muddatlari. Tokni kuzda va bahorda o‘tqazish mum-
kin. Kuzda noyabr oyidan boshlab sovuq tushguncha davom 
ettiriladi. Bahorda esa tuproq holati ekish uchun yaroqli bo‘la 
boshlagandan to ko‘chatda kurtaklar yozila boshlaguncha, ya’ni 
aprelning ikkinchi o‘n kunigacha davom ettiriladi. Ko‘chatlar 
qancha kech o‘tqazilsa, ular yomon tutadi. Agar yer muzla-
magan bo‘lsa, tok ko‘chatlarini qishda harorat 0° dan yuqori 
bo‘lgan iliq kunlarda o‘tqazish mumkin. Ko‘chatlarni bahorda 
o‘tqazishga qaraganda kuzda o‘tqazish yaxshi, chunki ular qish-
da ko‘milmaydi, shu bilan birga tuproq qishda yog‘in-sochin tu-
fayli  zichlashib  qolishi  mumkin  va  bahorda  ko‘chatlar  atrofini 
yumshatish uchun qo‘shimcha mehnat talab etiladi.
Tok ekish. Maydonga  joyning  relyefiga  va  mashinalar ning 
mav jud bo‘lish-bo‘lmasligiga ko‘ra, tok mexanizatsiya yordamida 
yoki qo‘lda va chuqur qaziydigan burg‘u yordamida o‘tqaziladi. 
Me xanizatsiya yo‘li bilan tok moslashtirilgan mashinalar yor-
damida o‘tqaziladi.

---

138
O‘zbekiston sharoitida sug‘oriladigan yerlardagi bog‘larda 
tok tuplari 3x2 m, 3x2,5 m tartibda o‘tqazilishi agrotexnik jihat-
dan maqsadga muvofiqdir.
Toklarni burg‘u (gidrobur) yordamida o‘tqazish ularning 
aniq joylanishini ta’minlaydi va ishchi kuchi tejaladi, ko‘chatlar 
qurib qolmaydi, natijada, yosh ko‘chatlarning 95–98 foizi tutadi. 
Tokzor barpo qilishda ko‘chat o‘tqazadigan mashinalar hamda 
gidroburlardan foydalanish ishchi kuchini va vaqtni tejashga 
hamda tannarxni pasaytirishga imkon beradi.