R yunusov, K. Umarov, B. Karimov

Qalamcha payvand qilish usullari – kurtak payvand tut-
magan payvandtaglarda bahorda po‘stloq yog‘ochlikdan yaxshi 
ko‘chadigan bo‘lib qolgandan keyin kurtaklari uyg‘onmagan 
o‘suv kurtaklari qayta payvand qilinadi.
Oddiy qalamcha payvand shundan iboratki, qalamcha ham, 
payvandtag ham, qalamcha yo‘g‘onligiga nisbatan 4–5 barobar 
uzunlikda qiya qilib kesiladi. Keyin qalamchaning kesilgan joyi 
payvandtagning kesilgan joyiga shunday qo‘yiladiki, payvand-
ustning kambiy qatlami payvandtagning kambiy qatlamiga tegib 
turishi lozim, aks holda ular tutmaydi.
28-rasm. Qalamcha payvandning turli usullari.

---

84
Iskana payvand – bu usulda payvand qilinganda pay-
vandtag o‘z o‘qiga nisbatan ko‘ndalangiga kesiladi. Qalam-
chani payvandtag yorig‘ida tiqib qo‘yilayotganda tirqish bog‘ 
pichog‘ining uchi yoki qattiq yog‘ochdan yasalgan pona bilan 
ikki tomonga shunday qilib kerib qo‘yiladiki, qalamcha uning 
orasiga bemalol kiradigan hamda payvandtag bilan payvand-
ustning kambiy qatlamlari bir-biriga to‘g‘ri keladigan bo‘lishi 
lozim.
Tilma payvand qilishda payvandtagning pastki qismi 20– 
25 sm qoldirib, kesiladi. Keyin yer yuzidan 5–8 sm yuqori qismi 
qiya qilib, tana yo‘g‘onligining yarmidan oshirmay bo‘yiga kesi-
ladi. Qalamchaning oxirgi kurtakdan pastki qismi uchi o‘tkir po-
nasimon qilib ikki tomonidan yo‘niladi, keyin kambiy qatlamlari 
bilan bir-biriga to‘g‘ri keladigan qilib, payvandtagning tilingan 
jo yiga  qo‘yiladi.