R. X. Alimov, O’. T. Xayitmatov, A. F. Xakimov, G. T. Yulchieva, O. X. Azamatov, U. A. Otajanov

R-Bank tizimida to’lov hujjatlarining elektron va qog’ozdagi nusxasini 
solishtirish 
 
№  Oddiy xizmat ko’rsatish 
Masofaviy 
elektron 
xizmat              
ko’rsatish 
1. 
Mijozning 
qog’oz 
to’lov 
hujjatini to’ldirish; 
Mijoznining elektron hujjatini 
tizimda tayyorlash 
2. 
To’lov 
hujjaga  tashkilotning 
muhrini qo’yish 
Elektron 
hujjatga 
mijozning                                   
elektron raqami imzosini qo’yish 
3. 
Mijozning  mas’ul  shaxsining 
bankka kelishi 
Foydalanuvchi  mijozning  bank  serveri                                                   
bilan aloqa o’rnatishi 
4. 
Mijozning 
«o’z» 
mas’ul 
xodimiga murojat qilishi 
YAngi  elektron  hujjat  haqidagi    axborot  
mas’ul xodimga avtomat ravishda  tushishi 
5. 
Mijozning  «o’z»  mas’ul  xodimi
bilan 
hech 
kim 
halaqit
bermaydigan holda gaplashishi 
Bank  va  mijozning  o’rtasidagi  oloqa 
kanalining va ma’lumotlarining shifrlanishi 
6. 
Mijozning mas’ul xodimga 
hujjatini berishi 
Elektron  imzolangan  hujjatning  avtomat 
ravishda bankka uzatilishi 
7. 
To’lov  hujjatidagi  muhrning  va 
imzo namunasi kartochkasi 
bilan solishtirish 
Mijozning elektron raqamli 
imzosini tekshirish 
8. 
To’lov 
hujjatining 
to’g’ri 
to’ldirilganligini tekshirish 
Elektron 
hujjat 
rekvizitlarining                 
tizim tomonidan tekshirilishi 
10.  Mas’ul 
xodim 
tomonidan 
Mijozning 
kartoteka 
2 
si, 
overdraft 
blokirovka-
langanligini tekshirish 
Tizim  tomonidan  Mijozning  karteka  2  si, 
overdraft blokirovkalanganligini  tekshirish 
11.  To’lov 
hujjatining 
qabul 
qilinganligi  haqida  yoki  qabul 
qilinmaganligi haqida 
Elektron hujjatga QABUL QI- 
LINDI yoki RAD ETILDI maqo- 
mini qo’yilishi 
12.  Mas’ul shaxs tomonidan huj- 
jatni  ABT ga kiritish 
Qabul 
qilingan 
hujjatni 
server                        
tomonidan 
ABTga 
(qayta 
ishlovga)                                                      
yuborishi 
13.  Tiket / kvitantsiyaning olinishi 
To’lovning  ABT  balansiga  o’tkazilganidan
sыng  avtomat  ravishda  elektron  hujjatga
O’TKAZILDI 
maqomining berilishi 
14.  Qog’oz hujjatning bank arxiviga 
yuborilishi 
 
Elektron  raqamli  imzosi  bor  elektron            
hujjatni  bankning  ma’lumotlar  bazasi 
arxivida saqlab qo’yish 
 

---

 
199 
Biz  axborot  texnologiyalarining  bank  tizimida  mijozlarga  xizmat  ko’rsatish 
jarayonida  qo’llanilishini  qo’rib  chiqdi.            Ularning  ishlashi,  tuzilishi  axborotlar 
uzatilishi    va  axborotlarning  qayta  ishlanishi  jarayonlari  bilan  tanishib  chiqdik.  AT 
larini  bank  sohasida  qo’llash:  bank  xizmatlari  sifatining  oshishiga,  bank 
operatsiyalarining  tez  va  bexato  bajarilishiga,  hujjatlarni  qayta  ishlashga  ketadigan 
harakatlarning  qisqarishiga  va  vaqtning  tejalishiga,  ish  samaradorligining  oshishiga 
olib keladi. 
SHunday qilib, bank mijozlarga elektron  tizimlar orqali ko’rsatadigan  xizmat 
turlariga: 
  «Bank-Mijoz» - mijozlarga masofaviy elektron xizmat  ko’rsatish dasturi; 
  «Zamonaviy mulkdor»-qimmatli qog’ozlarning elektron savdosi tizimi; 
  plastik kartalar bilan naqd pulsiz hisob kitoblar tizimi kiradi. 
      «Bank-Mijoz»  (R-Bank)  tizimi  mijoz  va  bank  ishini  engillashtirib,  vaqtni 
va qator  harajatlarni  tejaydi.  Bu tizim  mijoz uchun  hisob raqamini o’zi  nazorat qilib 
turishga,  bank  bilan  aloqada  bo’lish,  xabarlar  olish,  elektron  hujjatlarni  yuborish 
imkoniyatini  beradi.  Respublikamizda  elektron  to’lovlar  hisobiga  pul  aylanishi 
tezlashadi  va  iqtisodiyotni barqaror rivojlanishi  yuzaga keladi.  Bu esa, halq  turmush 
farovonligini  oshiradi,  kelajakda  mamlakatimiz  iqtisodiyoti  rivojlangan  davlatlar 
qatoriga kirib borishini ta’minlaydi.