R. X. Alimov, O’. T. Xayitmatov, A. F. Xakimov, G. T. Yulchieva, O. X. Azamatov, U. A. Otajanov

Banklarda  axborot  texnologiyalarining    dasturiy  ta’minlanishi
.  Bank  vaqt 
bo’yicha  rivojlanuvchi  ob’ekt  bo’lib,  axborot  muhitining  miqdoriy  o’zgarishini 
(ishlab  chiqarilayotgan  ma’lumotlarning  hajmini,  foydalanuvchilar  sonini  va 
boshqalarni  ko’payishini),  miqdori  o’zgarishlarni  (echilayotgan  vazifalarning  turli 
tumanligini  kengayishi,  ularning  harakterini  o’zgarishini)  vujudga  keltiradi.  Xuddi 
shunday 
qurilgan 
avtomatlashtirilgan 
tizim 
ba’zi 
bir 
vaqt 
davomida 
zamonaviylashtirishlarni  o’tkazmasdan  xuddi  shunday  rivojlanishi  kerak.  Tizimning 
salohiyatli  imkoniyatlari  qoidaga  ko’ra,  ishlab  chiqarilgan  asosiy  dasturiy 
vositalarning imkoniyatlari bilan kuchli bog’langan.  
Tizimning  bunday  sifati  aniq  ishlab  chiqaruvchilarni  kasbiy  mahoratlariga 
bog’langan  va  bittagina  asosiy  dasturiy  vositalar  doirasida  kuchli  turlanishlari 
mumkin.  Keyingi  yillarda  bank  faoliyatida  ma’lumotlarning  xavfsizligini  ta’minlash 
muommosi  kuchaymoqda.  U  o’z  ichiga  bir  necha  jihatlarni  oladi. 
Birinchidan
,  bu 
foydalanuvchilarning  vakolatlarini  epchil,  ko’p  bosqichli  va  ishonchli  tartibga 
solishishdir.  Bank  axborotlarining  qimmatliligi  ma’lumotlarga  ruxsatsiz  kirishdan 
himoyalashga,  shu  jumladan,  jarayonlarni,  ma’lumotlar  holatini  o’zgarishlarini 
boshqarishni  nazoratiga  alohida  talablar  qo’yadi. 
Ikkinchidan
,  ma’lumotlarning 
yaxlitligi  va  bir-birilariga  zid  bo’lmasliklarining  qo’llab-quvvatlash  vositalarining 
mavjudligi. Bunday vositalar kiritilayotgan ma’lumotlar o’rtasidagi aloqalarni ushlab 
turish  va  nazorat  qilish,  hamda  muvofiqlashtirilgan  ma’lumotlarning  qo’llab-
quvvatlanishini  ta’minlovchi  operatsiyalar  (mavjud)  majmuasi  usulida  kiritishni 
nazarda tutadi. Uchinchidan, tizimli, dasturli va apparatli tuzilishlarda ma’lumotlarni 
arxivlashtirish,  tiklash  va  monitoringining  ko’p  vazifali  tadbirlarini  mavjudligidir 
[14,18]. 
Amaliy  va  iste’mol  xususiyatlariga  nisbatan  ABTning