R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

tillarida gapning m inim al q o lip i asosan [E-WP] ko‘rinishida. B u
esa bu tiLlar orasidagi asosiy tipologik va milliy farqlardan
hisoblanadi.
0 ‘zbek tilida sod d a yig‘ iq gap uch xil ko'rinishda nam oyon
bo‘ladi:
1) 
egasi ifodalanm agan sodda yig‘iq gap. Bu gapning qolipi
[WPml ko‘rinishida berildi.
2) egasi ifodalanishi lo zim bo‘lgan sodda yig'iq gap. Bu g a p
[E-WP] yolci [E -W P] qolipi hosilasi: 
Men - shoir. Ukain — talaba.
3) So'z-gapdan iborat y ig 'iq gap ([WP]): 
Xo‘p. Rahmat. Balli
kabi.
[WPra] qolipli gaplar boshqa bar qanday, [E-WP] qolipli gaplar
ikkinchi darajali b o la k la r b ila n kengaysa, yoyiq gap hisoblanadi.
So‘z-gap tipidagi y i g ‘iq gap kengaym aydi.
H o i
Holning gap qurilishidagi o ‘rni. Hoi ega kabi gap kesimidagi
kesimlik shakllari — (P m)n in g m a ’noviy xususiyatini muayyan-
lashtiruvchi, oydinlashtim vchi bo‘lak, ya’ni gap kengaytiruvch isi
sanaladi. Quyidagi gaplarni qiyoslaylik:
1. Jamshid ishladi.
2. Jamshid kecha ishladi.
3. Jamshid ertciga ishlaydi.
Keltirilgan gaplardagi 
ishladi va ishlaydi so‘zshakllari g a p
kesimi vazifasida kelgan bo‘lib , boshqa bo‘laklar ana shu markaziy
bo‘lakning muayyanlashtiruvchilari:
7. 
ish la d i
t
Jamshid
2 . is h la d i
Jamshid 
kecha
353

---

X X
Jam sh id 
ertaga
(Jamshid) so'zi har uchala gapda h a n kesimdagi (Pm)iiing