R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I


x u su siy a tin i ifodalashda ko'p qo'llanadi



Download 14,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet373/604
Sana28.06.2022
Hajmi14,45 Mb.
#716478
1   ...   369   370   371   372   373   374   375   376   ...   604
Bog'liq
61aeea691dd978.69736170

x u su siy a tin i ifodalashda ko'p qo'llanadi: 
[yoqimtoy],
[
badjahl],
[muloyim], [dilkash],
[
yaxshi
] , f
yomon], \loqayd]
kabi. Xarakter-
x u su siy a t ijo b iy y o k i salbiy bo‘ lishi m um kin.
H o la t bildiruvchi sifat 
narsa/m avjudotníng holat yoki vaziyatini
t u r g ‘un belgi sifatida ifodalaydi. H olat bildiruvchi sifat o ‘z o ‘rnida
y a n a ich k i guruhlarga b o ‘linadi:
1
) tab iiy holat bildiruvchi sifat: 
[go‘zal\,
[
mo'min
], 
[o'ktam],
[ch o ‘loq\, [bukri];
2
) jis m o n iy holat bildiruvchi sifat: 
[bariam ], [baquvvat\,
[
tetik],
[yosA
 J;
3) ruhiy holat bildiruvchi sifat: 
[xafa],
[
g'amgin], [m a’yus],
[xursand],
[
shod]\
4 ) 
iqtisodiy 
holat 
bildiruvchi 
sifat: 
[boy], 
[badavlat],
[k a m b a g ‘al], [nochor];
5) harorat holatini bildiruvchi sifat: 
[iliq], [salqin], [sovuq],
lissiq
];
6
) to za lik holatini bildiruvchi sifat: 
[toza], [ozoda], [kir],
[musaffó],
[
isqirt
];
7 ) eskilik, yangilik holatini bildiruvchi sifat: 
[yangi], [eski],
[ko'hna], [juldur];
8
) h o i-q u r u q lik holatini 
bildiruvchi sifat: 
[ho'l
], 
[quruq],
f
n a m ], [namxush]]
9 )
tin ch v a n otin ch holatni bildiruvchi sifat: 
[tinch], [jim],
[jiinjit], [sokin], [osuda], [osoyishta],
[
bezovta
];
1 0
) yetilganlik holatin i bildiruvchi sifat: 
[xom], [pishiq], [g‘o ‘r],
[puxta].
S h a k l bildiruvchi sifat. Bu turdagi sifat narsa/predm etning
t a s h q i 
ko'rin ish in i 
ifodalaydi: 
[novcha],
 
[yassi], 
[uzunchoq],
[dumaloq], [yapaloq], [aylana].
R a n g -tu s bildiruvchi sifat: 
[oq], [qora], [qizil], [pushti], [sariq],
[zangor].
IVIaza-ta’ni bildiruvchi sifat: 
[shirin], [achchiq], [nordon],
[ta x ir\, [sho'r],
H i d bildiruvchi sifat: 
[xushbo'y], [badbo‘y\, [qo'lansa
].
O ‘lchov bildiruvchi sifat: 
[Iceng], [tor], [uzun], [yaqin], [katta],
[i
og‘ir
] .
O ‘rin bildiruvchi sifat: 
[ichki], [tashqi], [devoriy], [qishloqi].
P a y t bildiruvchi sifat: 
[kitzgi], íyozgi], [qishki], [chillakí],
[ertapishar].
238


Sifatlar ikki u su l bilan yasalad i: 
affiksatsiya
va 
kompozitsiya.
Affiksatsiya 
usuli. 
Ó ‘zbelc 
tilida 
sifat 
yasovchi 
affiksal
derivatsion qolip anchagina. U la r n i b ir m a -b ir sanab o ‘tam iz.
1
. [ot + -li =
1
) asosd an a n g la s h ilg a n narsa/predm etga egalik
belgisini bildiruvchi sifat; 
2
) a so sd a n a n g la sh ilg a n narsa/predm etga
m e’yordan ortiq egalik b elg isin i bildiruvchi sifat;] (
1

[rasmli],
[do'ppili], [masxarali],
[
gavdali
] ;
2) [a
], 
[kuchli]),
[harakat nomi +- -li = n a r sa /p r e d m e tn in g fe ’Idan anglashilgan ish -
harakat uchun ju d a m osligi, b op ligin i bildiruvchi sifat] 
([o‘tirishli],
[yeyishli], [ichishli]).
2
. [ot + - 
d o r=
1
) a s o sd a n a n g la sh ilg a n narsa-predm etga
egalik belgisini b ildiruvchi sifat; 
2
) a s o sd a n anglashilgan narsaning
m e’jordan ortiq ligin i bildiruvchi sifat] 
(
1
) [
aloqador
], 
[aybdor],
[mat\faatdor\\
 
2

[mahsuldor],

nasi dor}, [to'shdor]).
3
. [se r + o t = asosdan a n g la sh ilg a n narsaning m e’yordan
ortiqligini 
bildiruvchi 
sifat] 
{[sersoqol], 
[sersuv],
 
[
sergo'sht],
[.
sersomon
]).
4
. [be + o t = asosd an a n g la sh ilg a n narsaning y o ‘q ekanligini
bildiruvchi sifat] 

Download 14,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   369   370   371   372   373   374   375   376   ...   604




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish