R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

5) s o n kategoriyasi;
6) d a ra ja kategoriyasi;
7 ) I c e lis h ik kategoriyasi;
8) e g a lik kategoriyasi;
9 ) k e s i m l i k kategoriyasi:
9 .1 ) shaxs-son;
166

---

9.2) zam on;
9.3) tasdiq-inkor;
9 .4) mayl (m o d a llik ).
G K ham serqirra m o h iy a tli lison iy hodisa boMganligi sababli
turli tom ondan t a s n if q ilin a d i. U lardan ayrimlarini keltiram iz:
1. Kategoriya sh a k lla r in in g m a ’noviy tarkibiga ko‘ra.
2. M orfologik k a te g o r iy a (M K )n in g so ‘z turkum i yoki gap
b o ‘laklariga x o slig ig a k o ‘ra.
3. M K sin tak tik a o b iliy a tin in g y o ‘nalishiga k o ‘ra.
Birinchi 
ta sn ifg a
m u v o ñ q , 
G K
sodda 
va 
murakkab
kategoriyaga 
b o 'lin a d i. 
N isb a t, 
subyektiv 
m unosabat, 
son,
qiyoslash, daraja, e g a lik s o d d a kategoriya sifatida qaraladi. C hu n k i
ularda m a’no s o d d a b o 'lib , ularda boshqa kategoriya tajallisini
ko'rm aym iz. C h u n o n c h i, s o n kategoriyasining m a ’nosi m iq d oriy va
sifatiy belgilarning m a ’lu m y ig ‘indisidan iborat bo‘Isa, kelishik
kategoriyasi to b e lik n i ifo d a la y d i. 
Daraja kategoriyasi belgining
qiyosan ekanligini 
k o ‘r sa tsa , nisbat kategoriyasi fe’ l anglatgan
bajaruvchining rn iq d o r v a sifat jihatdan tavsifini 
beradi. 
Bu
soddalik, albatta, 
n isb iy d ir . C hunki gram m atik m a ’no tarkibi
kategcrial, y o n d o sh va h a m r o h m a ’nodan iboratligi b u n d ay hukm