R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

C h u n on ch i, 
[nihol\ - [ k o ‘chat]-[daraxt], 
[ninnig]-[chaqaloq],
[go‘dak]-[bola], [b u zo q \-[ta n á ]-[g ‘unajin]-[sigir]
k a b i.
G raduonim ik 
lu g ‘ aviy 
qatorni 
ajratishning 
lison iy 
om ili
quyidagilar:
a) m a ’noviy omil;
b) so‘zlararo parad igm atik m unosabat.
G raduonim ik q a to r n i ajratishdagi m a’noviy om iln in g m ohiyati
shundaki, bir qator lek se m a la r sem em asida m a ’lum bir belgining
o z -k o ‘pligi, turli xil darajalariga ishora m avjud. M asalan, 
darcha-
eshik-darvoza
le k se m a sin in g «
0
‘zbek tili izohli lu g ‘ati»dagi izoh in i
kuzataylik:
’ 1. Darcha — 
ilgarL vaqtlarda deraza v a z ifa sin i o ‘tagan bir yoki
q o ‘sh tavaqali, eshik y o k i devorga o ‘rnatilgan kichkina eshikcha
( 0 ‘T IL , I, 212.)
2. Eshik 
— uy, 
x o n a , bino yoki h o v lin in g kiraverishida
o ‘rnatilgan o c h ib -y o p ib turiladigan m oslam a (O c T IL , II, 457).
3. Darvoza 
— h o v li, q o ‘rg‘on, qal’a, z a v o d va shu kabilarga
kiriladigan, o c h ib -y o p iia d ig a n katta eshik, q o p q a ( 0 ‘T IL I, 209).
115

---

A jra tilg a n
so ‘zlar 
m iqdoriy 
k o ‘rsatkichlarni 
ifodalovchi
lek sem a la rd ir. 
Bu 
[darcha]
leksem asi izohidagi (
kichkina
) va
(
esh ikch a
) so'zlari, 
[darvoza]