R. O. Ismatov Nammqi, "Menejment" kafedrasidotsenti, iqtisod fanlari

Ditsribyutor
Ditsribyutor -
Дистрибютер
Ditsribyutor - yirik sanoat
ishlab 
chiqaruvchi-
firmalarning 
ulgurji
xaridorlari 
sifatida
faoliyat 
yurituvchi 
va
ularning bozordagi vakili
bo’lib 
xizmat 
qiluvchi
firmalar.
Differentsiatsiyalangan
marketing
Diversification
marketing
Дивесификационный
маркетинг
Differentsiatsiyalangan
marketing 
- bir qator
o ’hshash 
mahsulotlar
bilan, bozorning tegishli
ixtisoslashtirilgan
segmentiga chiqish. Bozor
segmentlarining har biriga
alohida ishlab chiqilgan
takliflar 
bilan 
chiqish.
Harakatlarni 
bir
segmentga 
qaratish
o ’rniga 
butun 
bozorga
birdaniga, bir taklif bilan
murojaat qilish.
334

---

GLOSSARIY
ATAMANING
O’ZBEK TILIDA
NOMLANISHI
ATAMANING
INGLIZ TILIDA
NOMLANISHI
ATAMANING
RUS TILIDA
NOMLANISHI
ATAMANING
M A’NOSI
Boshqaruv uslubi
Method of
operation
Управленческие
методы
- 
bu 
tashkilot 
qo’ygan
maqsadlarga erishish uchun
boshqarilayotgan
ob’ektlarga ta’sir 
qilish
usullari yig’indisi.
ko’rsatmali ta’sir
Model farm
influence
Показательное
влияние
-o’rnatilgan tashkiliy aloqa-
lardan joriy foydalanishni
va 
ish 
sharoitlari
o’zgarganda ularni qisman
tug’irlashni aks ettiradi.
intizomiy ta’sir
Ordinal influence
Порядочные
влияния
Ular 
tashkiliy 
aloqalar
muvozanatini 
intizomiy
talablar va mas’uliyatlar
tizimi 
vositasida 
ushlab
turishga mo’ljallangan.
O’z-o’zini
boshqarish
Self government
Самоуправления
boshqarish nafaqat
boshqaruv sub’ekti
tomonidan u yoki bu
qarorlarni mustaqil qabul
qilishni, balki ularning
bajarilishini ham nazarda
tutadi. Undan tashqari,
jamoaning har bir a’zosi
qarorlarning bajarilishi
yuzasidan shaxsiy
mas’uliyat his qiladi.
335

---

GLOSSARIY
ATAMANING
O’ZBEK TILIDA
NOMLANISHI
ATAMANING
INGLIZ TILIDA
NOMLANISHI
ATAMANING
RUS TILIDA
NOMLANISHI
ATAMANING
M A’NOSI
Boshqaruvning ilmiy
uslublari
Methods of
operation
Научные методы
управления
- bu o’z-o’zini rivojlantirish
maqsadida boshqaruvning
murakkab texnikasidan
foydalanish uslublar
yig’indisi ularni ilmiy
mazmun bilan, birinchi
navbatda ijtimoiy
loyihalashtirish bilan
to’ldirish mumkin.
Kibernetik
modellashtirish
Model of ciber
Кибернетическая
модел
- bu murakkab ob’ektlar
asosiy parametlarini o ’rganish
maqsadida ularni
soddalashtirish va shu asosida
ularning chuqur mohiyatini
ochish hisoblanadi.
Ijtimoiy tizimlarni
bashorat qilish
Forecast social
systems
Прогноз
социональнаой
системы
boshqaruv 
organlarini
istiqbolli 
muammolarini
echishga 
yo’naltiradi,
bashorat 
modelini 
amalga
oshirish 
mumkin 
bo’lgan
sharoitlarni aniqlaydi, ulardan
mumkin 
bo’lgan
chetlashtirishlar 
xaqida
ogohlantiradi.
Axborotlashtirilgan
boshqaruv tizimlari
System o f news
Информационная
система
упрваления
Axborotni yig’ish va qayta
ishlash 
jarayoni 
elektron
hisoblash texnikasini qo’llash
natijasida 
sifat 
jihatdan
o ’zgaradi. Elektron hisoblash
texnikasining 
muhim
ahamiyati shundan iboratki, u
tarixiy 
paradoksni 
echish
uchun texnik baza bo’lib
xizmat qiladi.
336

---

GLOSSARIY
ATAMANING
ATAMANING
ATAMANING
ATAMANING MA’NOSI
O’ZBEK TILIDA
NOMLANISHI
INGLIZ
TILIDA
RUS TILIDA
NOMLANISHI
NOMLANISHI
Ijtimoiy menejment
mexanizmlari
Mechanism of
social
management
Механизмы
социального
менежмента
mexanizmlari ijtimoiy maqsad-
lilik, 
boshqaruv 
uslublari
(iqtisodiy, 
ma’muriy-tashkiliy,
yuridik, ilmiy va boshqalar)ga
y o ’naltirilgan. Ular orasida butun
boshqaruv 
ta’sirlari 
tizimida
birlashtiruvchi 
bo’lgan
ijtimoiyliklar alohida ajratiladi.
Ularga 
mehnatga 
munosabat,
inson hulq-atvori bo’yicha chora-
tadbirlar yig’indisi kiradi
Boshqaruv
funktsiyalari
Function of
operation
Функции
управления
faoliyatining 
alohida 
turlari
bo’lib, 
jamiyatni 
boshqarish
jarayonida odamlar munosabati
va aloqalarini maqsadga muvofiq
ta’sirini 
amalga 
oshirish
bosqichlari 
va 
yo’nalishlarini
ko’rsatadi
Chiziqli bo’g’inlar
Linely parts
Линейчатые
- bu ob’ektni bevosita majmuaviy
части
boshqarishni amalga oshiruvchi,
ijtimoiy 
tuzimning 
ma’muriy
alohidalashgan bir qismi (tarmoq
vazirliklari, 
korporatsiyalar,
trestlar, uyushmalar, korxonalar,
tsexlar va h.k.).
Funktsional
bo’g ’inlar
Parts o f function
Функциональная
часть
boshqaruvning bir yoki bir necha
funktsiyalarini amalga oshiruvchi,
boshqaruv 
appara-tining
ma’muriy 
alohidalashgan
qismlaridan iborat (ko’mitalar,
boshqarmalar, 
bo’limlar,
agentliklar, idoralar va h.k.).
Rahbarlar
Managing
Управляюший
- jamoaga boshchilik qiluvchi,
director
butun 
boshqaruv 
apparati 
va
uning alohida bo’g’inlari ishini
yo ’naltiruvchi ko’yilgan vazifalar
va maqsadlarga erishish bo’yicha
jamoa faoliyatini tartibga soluvchi
va nazorat qiluvchi hodimlar.
337

---

Rahbarlar chiziqli va funktsional
turlarga bo’linadi.
Mutaxassislar
Expert
Специалисты
- 
bu 
maxsuslashtirilgan
xodimlar bo’lib, ular mavjud
bo’lgan axborotlar asosida ishlab
chiqarish 
va 
boshqaruv
xarakteridagi 
masalalarini 
hal
qilish 
variantlarini 
ishlab
chiqadilar.
Yordamchi -texnik
personal
Assistant
techniquem
person
Помощник
технического
персонала
- 
rahbarlar 
va 
mutaxassislar
faoliyatiga xizmat ko’rsatuvchi
hodimlar.
GLOSSARIY
ATAMANING
ATAMANING
ATAMANING
ATAMANING MA’NOSI
O’ZBEK TILIDA
NOMLANISHI
INGLIZ
TILIDA
RUS TILIDA
NOMLANISHI
NOMLANISHI
Tashkiliy
madaniyat
Educational
culture
Обрзавательная
культура
- bu faoliyatning rasmiy va
norasmiy qonun va me’yorlarni,
individual qiziqishlar, mavjud
tashki-lotda ishchining alohida
hulqi, boshqaruvchi stilining
farqlari, ishchining maqsadi
rivojlanishi, urf-odat va an’analar
tizi-midir.
Ijtimoiy menejment
Social
managment
Соционалный
менежмент
ijtimoiy 
masalalarni 
echish
maqsadida butun aholini, barcha
ho’jalik va boshqaruv tuzilmalari
sub’ektlari kuchini birlashtirishga
qaratilgan 
davlatning 
ijtimoiy
sohadagi faoliyati.
Ijtimoiy loyiha
Social plan
Социальный план
-bu o’zida dasturnig shunday
xilma-xilligini 
ko’rsatadiki, unda
nafaqat 
dolzarb 
yo’nalishlar,
umumiy masalalar, balki maqsadga
erishish 
muddatlari, 
ob’ektning
rivojlanishini 
chuqur 
o’rganish
asosida bajaruvchilar harakatlari va
ijtimoiy 
normativlardan
foydalanish aks ettirilishi kerak. Bir
so’z 
bilan 
aytganda, 
loyiha
338

---

ijtimoiy masalalarni chuqur ishlab
chiqish bilan xarakterlanadi va
nafaqat 
ijtimoiy 
tashhis, 
balki
tashkiliy - boshqaruv (texnologik)
ta’minotni ham o’z ichiga oladi
GLOSSARIY
ATAMANING
ATAMANING
ATAMANING RUS
ATAMANING M A’NOSI
O’ZBEK TILIDA
NOMLANISHI
INGLIZ
TILIDA
TILIDA
NOMLANISHI
NOMLANISHI
Resurs
Resours
Ресурс
«zahira» 
so’zi 
bilan 
yaqin
ma’noga ega bo’lib, ko’pchilik
hollarda sinonim sifatida ishlatiladi
Komplekslilik
printsipi
Principle of
complex
Комплексный
принцип
- 
barcha 
ijtimoiy
resurslardan 
ko’p 
tomonlama
foydalanishni 
ta’minlaydi.
Manfaatlarni 
moslashtirish
printsipining asosiy sharti bir birini
rad 
etuvchi 
tendentsiyalarni
neytrallashtirish.
M e’yorlilik
printsipi
Principle of
norm
Нормативный
принцип
ijtimoiy resurslardan foydalanishni
boshqa 
maqsad, 
vazifalar 
va
qadriyatlar 
bilan 
uyg’unlikda
amalga oshirishni ta’minlash.
Motivatsiya
Motivation
Мотиватция
Yangilanish,yangilik qilish o’sish
kabi ma’nolari bor.
Innovatsiya
Innovation
Инновация
Bu fan yoki biror bir ishga
yangiolik 
olib 
kelish