Р-n o’tishli diod (tunnyel diod) effektini o’rganish

ASBOB VA USKUNALAR

1. 
   CHikish kuchlanishi 0-30 V gacha bulgan uzgarmas tok manbai.
   
2. 
   Ulchash chegarasi 0-7.5-15-30-60 V gacha bulgan magnitoelektrik voltmetr.
   
3. 
   Ulchash chegarasi 0-15-30-75-150 mA bulgan magnitoelektrik milliampermetr.
   
4. 
   Ulchash chegarasi 100 mkA bulgan magnitoelektrik mikroampermetr.
   
5. 
   Tadkiklash uchun yarimutkazgichli diod.
   
6. 
   Ulash simlar tuplami.
   

I SH N I B A J A R I SH T A R T I B I
1. Diodning volt-amper tavsifnomasini grafigining tugri shaxobchasini olish uchun 2-rasmdagi sxema yigiladi.
2. Potansiometr YA orkali O dan 1 V gacha xar biri 0.1 V ga uzgartirib, tok uzgarishi uzib olinadi. Ulchash natijasi –jadvalga yoziladi:

2rasm

Utug, V	0	0,1	0.2	0.3	0.4	0.5	0.6	0.7	0.8	09	1
Itug, A

1-jadval

3. 1-jadvaldagi natijalar asosida diodning volt-amper tavsifnomasi grafigi tugri shaxobchasini, ya’ni grafigini kuring.

4. Diodning volt-amper tavsifnomasi grafigi teskari shaxobchasini olish uchun 3-rasmda kursatilgan sxemani yiging.
5.Potensiometr R orkali kuchlanish kiymatlarini 0 dan 30 V gacha xar bir 5 V ga uzgartirib, tok kiymatlarini yozib oling. Natijalarni 2-jadvalga yozing.


3-rasm

Utes, V	0	5	10	15	20	25	30	35	40	45	50
Ites, A

2-jadval

6. Jadvaldagi tanijalar asosida diodning volt-amper tavsifnomasi grafigini teskari shaxobchasi, ya’ni ni kuring.

7. Diodning volt-amper tpvsifnomasi grafigidan uning dinamik va statik karshiliklari kiymatlarini aniklang.
HI S O B O T M A Z M U N I
1. Hisobotning nomi.
2. Elektr ulchash asboblari va jixozlarining parametrlari.
3. Ulchash sxemasi.
4. Ulchangan va xisoblab topilgan kattaliklar yozilgan jadval.
5. va boglanish grafiklari.
S I N O V S A V O L L A R I
1. YArim utkazgichli diod kayday prinsip buyicha ishlaydi?
2. Nima uchun yarim utkazgichli diodda elektr toki xosil kilish uchun potensiallar farki (n-zonaga minus, p-zonaga plyus) ulash lozim?
3. Diodning tugri va teskari kuchlanishi deb nimaga aytiladi?
4. Tugri kuchlanish uzgarganda diod orkali utadigan tok kanday uzgaradi?
5. YArim utkazgichli diodning ikki elektrodli lampadan asosiy farki nima?
6. Kuyilgan kutbi uzgarganda yarim utkazgichli diod karshiligi kanday uzgaradi?


Mustaqil topshiriq:
1.Tunnel darz ketish mehanizimini ochib berish.
2. Tunnel effektini taxlil qilish.
3. Mikrozarrachalar, aynigan yarimo’tkazgichlar va ularda Fermi energetik sathini joylashishini qanday bo’ladi?
4. Tunnel va aylantirgan diodlarning turliligi va bir-biridan farqlari.
5. Tunnel diodining qo`llanilish sohalari.
6. P-n – o’tishning energetik diagrammasi.
7. Alantirilgan doidlarning elektronika sohasida qo`llanilish istiqbollari.