R. I. Toshmuhamedov

kichik obyektivda kuzatiladi.
Sporalar qulay muhitga tushgach, ulardan o ‘simtalar hosil bo‘ladi (gemetofit).
U ikki jinsli, yashil, 4 mm kattalikdagi yuraksimon plastinka shaklida bo‘lib,
o ‘yiqchalar atrofidagi arxegoniylar va rizoidlarga ega bo‘lgan qismida yumaloq
shakldagi anteridiylar mavjud (42-rasm).
Har xil sporali qirqquloqlar tuzilishini suzuvchi salviniya (Salvinia natans) m i­
solida mustaqil o ‘rganib, taraqqiyot siklini chizing (43-rasm).
43-rasm. Har xil sporali qirqquloqlarning hayotiy sikli (Salvinia turkumi):
M - meyoz.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Mustahkamlash uchun savollar
1. Qirqquloqtoifa bo‘lim vakillari boshqa zamonaviy yuksak sporali o ‘sim-
liklardan nima bilan farqlanadi?
2. Evolutsiya davomida vujudga kelgan qanday moslanishlar mavjud?
3. Erkak qirqquloqning gametofiti qanday tuzilishga ega?
4. Har xil sporali qirqquloqlarning sporofit va gametofit tuzilishidagi o ‘ziga xos
b o ‘lgan belgilar?
5. Suv qirqqulog‘ining jinsiy ko‘payishi qanday o ‘tadi?
17-mavzu. OCHIQ URUG‘LILAR YOKI QORAQARAG‘AYTOIFA
BO‘LIMI (Gymnospermaye, Pinophyta)
K erakli m ateriallar: archa, kiparis va oddiy qarag‘ayning tirik qubbali
novdalari, gerbariylari. Turlaming yosh changchi va urug‘chi qubbalarining spirt-
dagi fiksirlangan namunalari. Turli doimiy mikropreparatlar.
Umumiy tushuncha
Ochiq urug‘li o ‘simliklaming o ‘ziga xos xususiyatlari - urug4 kurtakchaga ega
b o‘lishi va undan urug‘ hosil bo‘lishidir. Urug‘ meva bargda ochiq holatda b o‘ladi,
shuning uchun ham ochiq urug‘li o ‘simliklar deb ataladi. Urag‘chi gametofit en­
dosperm va 2 ta arxegoniydan iborat.
B o ‘lim bir nechta sinflarga bo‘linib, bular ichida ignabargsimonlar yoki qubba-