R. I. G im u s h, F. M. M a t m u r o d o V


-jadval. Xorij mamlakatlarida ilmiy tadqiqotlarga moliyalashtirishning asosiy



Download 4,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/86
Sana20.07.2022
Hajmi4,17 Mb.
#825606
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   86
Bog'liq
Innovatsion menejment. Gimush R.I.

1.8-jadval.
Xorij mamlakatlarida ilmiy tadqiqotlarga moliyalashtirishning asosiy
ko‘rsatkichlari
Ko‘rsatkicblar
Rossiya
AQSH
Yaponiya
Germaniya
YAIMdagi ilmga 
xarajatlar, 
%
0,94
2,5
2,6
2,4
ITT K Int
moliyalashtirish, %
100
100
100
100
Davlat budjeti, 
%
48
35,8
19,5
34,1
Turli xil nobudjet 
fondlari, %
6
5, 1
7, 1

Boshqa m anbalar, %
46
59
73,4
65,9
Yapon boshqaruvining falsafasi.
Yaponiyaning zamonaviy boshqaruv 
usu llari u ru sh d a n keyingi d av rd a dun y o g a keldi. U ru sh k e ltirg a n
buzg‘unchiliklardan keyin yapon boshqaruvchilari oldida ijtimoiy, siyosat 
va raqobat, hayotni ko'tarish masalalari ko'ndalang bo ‘lib turgan edi. Shu 
davrda Amerika boshqaruv usullari butun dunyoni qamrab olayotgan davr­
da, bu usullardan t o ‘g ‘ri foydalangan yaponlar m am lakat iqtisodini 
ko'tarishga erishdilar. Yapon boshqaruvchilari o ‘zlarining oldingi boshqaruv 
usullari bilan birgalikda Amerika usullarini qo‘shib, yangi yapon usullarini 
hosil qildilar. Shuning oqibatida vujudga kelgan yapon boshqaruv usuli- 
dagi ba’zi jihatlar Amerika boshqaruv usulida mavjud emas.
Yaponlar doim o ‘zlarini jamoaning bir bo'lagi sifatida biladilar. Va ular, 
E. Mayo aytganidek, ish — bu jam oa faoliyatidir, degan shiorga doim amal 
qilishadi.
Yaponiyadagi boshqaruv usullarini o ‘zgarishi optim al tizim yaratish 
uchun konsepsiya tanlashda erkinlik va hurfikrlikni o ‘sishidir. Ammo bu 
o'zgarishlar Yaponiyaning milliy urf-odatlariga zid bo'lmasligi kerak. Bu 
haqda yirik tadbirkor S. Xonda shunday fikr bildiradi:
«Kimki korxona boshqaruvchisi bo‘lsa, u aw alo, boshqaruv usulini 
hamma tom onlam a isbotlangan holda ko‘rsatmog‘i darkor. U korxona- 
ning aniq maqsadlarini ko‘ra biladigan va korxonaning siyosatini va rejalarini 
shunday tuzishi kerakki, ishchilar faoliyati davomida o ‘z mas’uliyatini se- 
zib, ishdan qoniqish hosil qilsinlar. Buning uchun lider nazariy jihatdan 
kuchli va amaliy jihatdan hayotiy konsepsiyaga ega boiishi kerak.»
Yapon boshqaruvining yana bir xislati uning uzluksiz o ‘qish va o ‘qitish
44


konsepsiyasidir. Y aponlar o 'q ish ni o ‘z ishlari va hokim yat pog'o nasi 
bo'yicha ko‘tarilish uchun kerak b o ‘lgan omil deb biladilar.
Yaponlar birovlaming xatolarida o'iganishni xush ko‘radilar. Ular doim 
tashqi olamdagi o'zgarishlarni qiziqish ila kuzatib turadilar.
1947-yili «Panasonik» kompaniyasining asoschilaridan biri I. Matsusita 
boshqaruv savollari bo'yicha «Donnay» nom li laboratoriya tashkil qiladi 
va uning birinchi xulosalaridan biri quyidagicha bo'ladi: «H ar qanday 
tashkilot uning katta-kichikligiga qaramay, darom ad olishdan farqli bo‘lgan 
boshqa m aqsadga ega b o ‘lishi kerak. Bu m aqsad uning faoliyatini tu - 
shuntirib turishi lozim. Agarda boshqaruvchi ushbu missiyani to ‘liq tu- 
shunib yetsa, uni xodimlarga to 'g 'ri tushuntirishi lozimdir.
«Inson potensiali» konsepsiyasini tushunishda Ringning jam oa bo‘lib 
qaror qabul qilish sistemasini olishimiz m um kin. U nga ko‘ra qaror qabul 
qilish uchun javobgarlikni butun guruh o ‘z bo'yniga olishi lozim. Bu sis- 
tem ad a m asala o'rtaga tashlangandan so'ng oldin noform al guruhlarda 
m uhokam adan o'tadi, agar kim dir bu masalaga qarshi chiqsa, savol yana 
ushbu masalani o'rtaga tashlagan insonga boradi.
Yapon usullari ko'pchilikni ustun kelishi em as, balki ham m aning fikri 
birdamligi asosida qurilgan. Albatta, ham m aning fikri bir xil bo'Imaydi, 
shuning uchun m a’qul bo'lgan kompromiss topiladi.
Yaponlar uchun o'zidan yoshi va lavozimi jihatidan katta bo'lgan insonga 
gap qaytirish yoki uning fikriga qo'shilmsalik tarbiyasizlik alomati deb qarala- 
di. Shuning uchun norozilikni o'ta diplomatik holda bildirish lozimdir.
A n ’anaviy bo'lgan «X» va «U» m odeliga qaram a-qarshi bo'lgan hol­
da, yaponlar «inson potensiali» modelini muvaffaqiyatini qo'llab kelishyapti. 
Unga ko'ra odam lar o 'z qobiliyatlarini rivojlantirgan va qo'Ilagan holda 
bu ishdan qoniqish hosil qilsin.
O 'rta p o g 'o na boshqaruvchilariga Isikava Kaoru ushbu m aslahatlar- 
ni beradi:
1. Xodim ning foydaliligi uning fizik jih atd an doim mavjudligi bilan 
emas, balki bu xodimga firmaning ehtiyoji bilan belgilanadi.
2. Kimki xodimlarning boshqaruvi bilan shug'ullansa, bu faqat yarmi- 
ga boshqaruvchidir. Haqiqiy boshqaruvchi deb shunday boshqaruvchi olina- 
diki, u o'zidan yuqori turganlarni ham boshqara olsin.
3. Q o'l ostidagi ishchilarga ba’zi huquqlar berilishi ularning qobiliyat­
larini har tom onlam a rivojlanishi va faollashishiga olib keladi.
4. Yuqori pog'onadagi boshqaruvchilarning sizning ishingiz natijalariga 
bo'lgan m unosabatini doim kuzatavermang!
5. O 'r ta p o g 'o n a b o sh q aru v ch ilari va u larn in g q o 'l ostidag ilari 
o'zlarining ish natijalari haqidagi axborot haqiqiyligiga javobgardirlar.
6. O 'rta pog'ona boshqaruvchilari sifat to'garaklari faoliyatiga javob­
gardirlar.
45


7. Funksiyalar bo‘yicha boshqaruv deb hisoblangan boshqa bo'lim lar 
bilan hamkorlik va aloqa.
8. Kelajakka yo‘nalish firmaning samarali faoliyati uchun asosiy omildir. 
F irm a b o sh qaruv ch isi o ‘z ish id a 10 yil o ld ing a y o ‘n alib faoliyat 
ko‘rsatmog‘i, yuqori pog‘ona boshqaruvchisi 5 yil oldinga yo‘nalib faoli­
yat ko‘rsatmog‘i, bo'lim boshlig'i 3 yilga va bo‘lim boshlig‘i kamida 1 yil 
oldinga o ‘z faoliyatini yo‘naltirm og‘i kerak.
Yapon boshqaruv tizimidan ushbu xulosalarni chiqarish mumkin:
— 
odamlar bo'ysunishdan o‘zlariga qoniqish hosil qiladilar va bu vertikal 
bo‘ysunish barqaror va kuchli tizim hosil qiladi, menejmentning asosiy vazi- 
fasi ishchilarni umumiy qiziqish va maqsadlami tushunishga undashdir.

Download 4,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   86




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish