— texnik xizm at k o ‘rsatishni
tashkil etish;
-- yangilikni tijorat to m o n id an asoslanishi, sotish hajm i m ah su lo tn ing
rentabilligi ehtiyoji va talabni qondirilash darajasini sotish m etodlari va
kanallariga aks beruvchi m ahsulot u ch u n m arketing dasturi asosida yangi
m ahsulotni ishlab chiqarishga kiritish haqida qaro r qabul qilish.
Innovatsiya jarayonini boshqarish tizim i (2.2, 2.3-chizm a). In n o v a t
siya jarayonini boshqarish obyekti texnik siyosatni ishlab chiqish u ch un
yuqori darajada maxsuslashtirilgan b o ‘lim lar, ya’ni
uyushm alarni, kom itet-
larni yoki ishchi guruhini tuzishni taxm in qiladi:
— inovatsion faoliyatni nazorat qilish uchun yangi m ahsulot bo'lim larini
va m arkazlashgan xizm at ko'rsatishni tashkil etish;
— yangi m ahsulot yaratish u ch u n m aqsadli loyiha g u ru hlarini yoki
m arkazlarni belgilash;
— ishlab chiqarish b o ‘lim larida m avjud b o 'lg an II K I, laboratoriyalar,
ilmiy m arkazlar b o ‘lim larining
rolini oshirish;
— innovatsion faoliyatni rag'batlantiruvchi maxsus fondlarni va ven-
ch u r b o ‘lim larni tashkil etish;
— yangilik kiritish sohasida m aslahat berish xizm atlarini tashkil etish;
— yangi texnologiyani o'zlashtirish m uam m osi bilan sh u g ‘ullanuvchi
maxsus tarm oqli laboratoriyalarini yaratish.
Tovar yangi xususiyatlari bilan ishlab chiqarilishi va taqsim lanishi uni
m ukam m al assortim entgaqo'shsa, odatda, yangi m ahsulot deyiladi. Mavjud
m ahsulotlarni m ukam m allashtirish bunga kirm aydi.
Yangi m ahsulot yoki
prinsipial yangi m ahsulotlar yoki tovarning o ‘zi o'zg arm ag an h old a yangi
m exanizm lar, m oslatgichlar kom binatsiyasi b o lish i m um kin.
Innovatsion jarayonning m aqsadlari:
— kashfiyotning yangi texnik yechim ini yechish va yaratishni izlash;
— ilmiy izlanish va tajriba konstruktorlik kashfiyotlar o ‘tkazish;
— m ahsulotni seriyali ishlab chiqarishni sikllashtirish;
— paralell tayyorgarlik va sotishni tashkil yetish;
— yangi to v am i bozorga kiritish;
— m ah su lo tn in g
bardoshliligini oshirish, tex no logiyalarni m u k am
m allashtirish y o ‘li bilan yangi bozorlarda m ustahkam lanish.
H a r qanday ishni tashkil qilish zarur. Tashkil etish innovatsion m enej-
m entga tegishlidir. Innovatsiyalarni boshqarishni tashkil etish ju d a katta
aham iyatga ega. Innovatsion m enejm ent 0 ‘zbekistondagi tadbirkorlarga
nisbatan yangi tushunchadir. Bozor iqtisodiyotiga o 'tish davrida m azkur
faoliyat bilan davlat organlaridan to rtib pastki tabaqalardagi korxonalar
har xil kichik biznes shaklida shug‘ullanm oqlari lozim .
Innovatsiya m enej-
m entini tashkil qilish bu yangiliklarni boshqarish tizim ida ko ‘rkam likni
tashkil etish va tartibni o ‘rnatuvchi qoidalar m ajm uasidir. U ishning asosiy
yo'nalishlarini aniqlaydi. 0 ‘zgaruvchan sharoitlarni hisobga olgan holda
innovatsiyalarni boshqarish sistem asini kom pleks tahlili va loyihalashti-
rishda q a t’iy t o ‘Ia aniqlangan tartiblarni o ‘rnatadi.
76
Ishlab chiqarish va iste ’m ol o ‘sgan k o ‘lam lari ilm iy-texnik taraqqiyot
m ulkchilikning turli shakllari, m eh n at xarakterida sifatli o ‘zgarishlar, b o
zo r iqtisodiyotiga o ‘tish innovatsion m en ejm en tin i
tashkil etishga ilmiy
yondashuvni talab etadi.
B ozorning o b ro ‘si uning oxirgi hisobda m urakkab ilm iy m ahsulotlar-
ni ishlab chiqarishni tashkil etish k o ‘lam ini aniqlash bilan belgilanadi. Bozor
m unosabatlari innovatsiya o ‘sm asligi va un in g sam aradorligi oshm asligi
bilan m a ’nosiz. S huning u ch u n innovatsion m en ejm en tn i tashkil etishni
m ukam m allashtirish y o ‘li orqali innovatsiyalar sam aradorligini oshiruvchi
zaxiralarni harakatga keltirish lozim .
In n o v atsio n m en ejm en tn i m u k am m allash tirsh n i
boshqarish tashkil
etishning nazariy va m etodologik asoslari ushbu so h ad a ilm iy izlanishlar-
ni o ‘tk a z m a s d a n , y an g i ta s h k iliy tu z ilm a la rn i lo y ih a la s h tirm a s d a n ,
boshqaruvchi kadrlar, reklam a va axborot t a ’m ino tisiz boshqaruv qaror-
larini asoslashni qabul qilishni va tashkil qilishni oshirib b o ‘lmaydi.
B ozor m unosabatlari bozorda ilm iy-texnikaviy m ahsulotlarn in g ha-
rakatini tashkil qilishni iqtisodiy-ijtim oiy va huq u q iy boshqaruvni yanada
m ukam m al tashkil qilinishini h am talab qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: