R. I. G im u s h, F. M. M a t m u r o d o V

1.4-chizma. Innovatsion menejment funksiyalari tizimi.
Innovatsiyalarni boshqarish jarayonining m ohiyati.
M en e jm e n tn in g
asosiy p redm et funksiyalari innovatsiyalarni boshqarish jarayo nin ing m o- 
hiyatini aniqlaydi va innovatsion faoliyat m aqsadlarini shakllantirishni, in ­
novatsiyalarni rejalashtirishni, innovatsiyani ishlab chiqarishdagi ishlarni 
tashkil etish va nazo ratn i o ‘z ichiga oladi. (1.5-chizm a).
Innovatsion fa oliyat maqsadlari shakllanishi.
Berligan chizm a b o ‘yicha 
boshqaruv jarayoni aniq vaqt oralig'ida innovatsion faoliyatni m aqsad va 
vazifalarmi shakllantirishdan boshlanadi. Innovatsion m enejm entda m aqsad
— bu barcha k o ‘rsatkichlar yig'indisi sifatida olingan rejalashtirilgan davrda 
innovatsion tizim ning talab etilgan yoki talab etilm agan (istalgan) holati. 
T ashkilot yoki faoliyat m aqsadlari m a’lum vaqt oralig‘ida o ‘zining aniq 
y o ‘nalishga ega bo'lishi kerak. Shunday qilib, tashkilot m aqsadi, b ir to m o n - 
d an , jarayon baholanishi va prognozi natijasi bo'lib, ikkinchi to m o n d an , 
rejalashtirilgan innovatsion tadbirlarga chegara b o iib xizm at qiladi. Shu ikki
16

---

funksiyaga am al qilish u ch u n innovatsiya m aqsadini shakllantirish bir q an- 
cha talablarga javob berishi kerak. U larning asosiylariga quyidagilar kiradi:
1. Innov atsiya m aqsadi aniq shaklga ega boMishi va o ‘lch an a olishi 
kerak. U lar m ohiyati b o ‘yicha ilmiy, texnik, iqtisodiy, ijtim oiy yoki siyo- 
siy k o ‘rinishga ega b o ‘lishi m um kin va u lar rivojlanishning ishlab chiqa- 
rish, m oliya, kadr, m arketing vazifalarini yechishga y o ‘naltirilgan b o ‘ladi. 
Lekin barcha innovatsion faoliyat m aqsadlarini shakllantirish hollarida aniq 
k o ‘rinishga ega b o ‘lishi, innovatsiya turi tavsifiga m os kelishi va tashkilot 
ichki h am d a tashqi y o ‘nalishlarini aniq lam o g ‘i lozim .
2. Innovatsiya m aqsadlari kerakli natijalarga erishish u ch u n aniq vaqt 
b o ‘y ich a ta q sim la n m o g 'i lozim . M aq sa d la rn i vaqt b o ‘yicha y o ‘nalishi 
y o ‘llam i aniqlashtirishga, ularga erishish usullariga, davrlarga taqsim lash- 
ga, tashkilot rivojlanishi t o ‘xtovsizligini ta ’m inlashga im kon yaratadi.
3. Innovatsiya m aqsadlariga erishish m um k in b o 'lish i kerak. M aqsad 
unga erishish strategiyasini shakli anti rishga va qabul qilingan rivojlanish 
strategiyasini realizatsiya qilish b o 'y ich a rejaviy tad b irlar dasturi tay yo r­
lash u c h u n ishlab chiqiladi. Shuning u ch u n innovatsion faoliyat m aqsad- 
lari ja m o a d a erishish m um kin b o ‘lgan vazifalam i q o ‘yishi lozim .
4. Innovatsiyalam ing m aqsadlari xilma-xilligi bir-biri bilan bog‘liq va bir- 
biriga qarama-qarshi bo'lmasligi kerak. M a’qul innovatsion tashkilot maqsadlari 
tizimi shakli b o ‘lib, uning m aqsadlar daraxtini ko‘rish tushuniladi.