Quyosh issiqlik tizimlarining turlarini ko‘rsating? *Passiv va aktiv tizimlar

Quyosh issiqlik tizimlarining turlarini ko‘rsating?
*Passiv va aktiv tizimlar
Kollektorlar
Konsentratorlar
Isitish tizimlari
Xalqaro energetik agentlik (XEA) tomonidan qabul qilingan metodikaga asoslanib hisob ishlarida 1m2 quyosh qurilmasining issiqlik quvvati qanchaga teng qabul qilingan?
*0,7 kVt
0,5 kVt
1,0 kVT
0,8 kVt}
To‘g‘ri quyosh nurlarnish energiyasi (to‘g‘ri radiatsiya) qaysi o‘lchov asbobi bilan o‘lchanadi?
*Aktinometr
piranometr
pirometr
Solarimetr
Sochilgan va umumiy yig‘indi quyosh radiatsiyasi qaysi o‘lchov asbobi bilan o‘lchanadi?
*Piranometr
Aktinometr
pirometr
KSP-4
Aktinometrning o‘lchash aniqligi qancha?
*2-4 %
8-10 %
4-6 %
10-15 %
“O‘rtacha quyosh sutkasi”ning davomiyligi qanchaga teng?
*24 soat
12 soat
10 soat
20 soat

Quyosh radiatsiyasi deb nimaga aytiladi?

*Quyoshning nurlanish energiyasi
Quyosh doimiysi
Molekulalarning kinetik energiyasi
Jismning ish bajara olish qobiliyati
Quyosh doimiysi nimaga teng?
*1,37 kVt/m2
1,0 Vt/m2
1,2 kVt/m2
1,47 kVt/m2}
Fotosintetik aktiv radiatsiya (FAR)ning nurlanish spektri to‘lqin uzunligini ko‘rsating?
*0,38?0,71 mkm
0,71?4,0 mkm
0,3 mkm
0,01-0,39 mkm
Fotosferaning effektiv harorati qanchaga teng?
*5800 K
2000 K
4000 K
4800 K
Quyosh elementi tayyorlanadigan materialni ko‘rsating?
*kremniy
po‘lat
oyna
mis
Quyidagilardan qaysi biri qayta tiklanadigan energiya turlariga kiradi?
*quyosh energiyasi
issiqlik
toshko‘mir
tabiy gaz
yadro yoqilg‘isi

O‘zbekistonda katta quyosh pechi qaysi viloyatda joylashgan?

*Toshkent viloyati, Parkent tumani
Jizzax
Samarqand
Farg‘ona}
Parkent katta quyosh pechinig issiqlik quvvati qanchaga teng?
*1 MVt
10 MVt
0,1 MVt
100 MVt}
Quyidagilardan qaysi biri yuqori haroratli quyosh qurilmasiga misol bo‘ladi?
*Parabolik konsentrator
Quyosh elementi
Quyosh batareyasi
Fotoelektrik qurilma
Quyidagi materiallardan qaysi biri quyosh energiyasini ko‘proq akkumulyasiya qiladi?
*Suv
Qum
Tuproq
Graviy
Quyosh radiatsiyasinig o‘lchov birligini ko‘rsating?
*Vt/m2
Vt/K
kVt.soat
Vt/mK}
Quyosh radiatsiyasi qaysi asbob bilan o‘lchanadi?
*Aktinometr
Termometr
Psixrometr
Anemometr}
Quyidagi qurilmalardan qaysi birida quyoshning nurlanish energiyasi issiqlik energiyasiga aylantiriladi?
*Yassi quyosh kollektori
Foto element
Quyosh batareyasi
Quyosh panellari
Quyosh batareyasi orqali qanday energiya hosil qilinadi?
*Elektr energiyasi
Issiqlik energiyasi
Mexanik energiya
Oqim energiyasi}
Qayta tiklanuvchi energiya turlaridan qaysi birining texnik potentsiyali O’zbekiston sharoitida 98,6% ga teng?
*Quyosh energiyasi.
Shamol energiyasi.
Shamol energiyasi.
Geotermal energiya
Quyosh kollektorining birinchi modeli qachon kim tomonidan yaratilgan?
*XVIII asr Goratsiy Sossyur (Shvetsariya)
XVII asr Fernando Gazes (Braziliya
XIX asr Xose Manro (Ispaniya)
XIX asr Xose Manro (Ispaniya)}
Yarim o‘tkazgichlarda elektr toki nima bilan xarakterlanadi.
*Ionlarning tartibli xarakati bilan.
Elektronlar va kovaklarning tartibli xarakati bilan.
Elektronlarning tartibli xarakati bilan.
To’g’ri javob yo’q
Fotoeffekt hodisasi kim tomonidan va qachon kashf etilgan?
*A.G.Stoletov tomonidan 1808 yil
A.Gerts tomonidan 1887 yil.
F.Bofort tomonidan 1806 yil.
I.Faradey tomonidan 1800 yil
Quyosh suv isitish qurilmasining asosiy elementi nima?
*Absorber.
Reactor.
Controller.
Invertor
Quyosh nurlaridan foydalanish qaysi mamlakatda samarali hisoblanadi?
*O’zbekiston.
Avstraliya.
Rossiya.
Germaniya
Sig’im turdagi issiqlik akkumulyatorlarini ko’rsating?
*Tabiiy tosh, galka, suv, tuzlarning suvdagi eritmalari
Kislotalar, yog’lar, oqsillar, paraffin
Glauber tuzi, ishqorlar, yog’li kislotalar
Natriy sulfat gidroksidi, xlor, ammiak
Quyosh energetika sohasida AM qanday izohlanadi?
*Optik atmosfera massasi.
Moddaning atom massasi
Astranomik masofa.
Asterioidlar massasi
1 astronomik birlik qanchaga teng?
*1,496*1011 m
300000 km.
1353 km.
100 yorug’lik yili.}
Quyosh doimiysining kattaligi qanchaga teng?
*1367 Vt/m2
800 Vt/m2
1120 Vt/m2
1000 Vt/m2
Kremniyning Yer sayyorasidagi ulushi qanchani tashkil etadi?
*29,5 %
21 %.
74 %.
0,2 %}
Kremniyning Yer sayyorasidagi ulushi qanchani tashkil etadi?
*29,5 %.
21 %.
74 %.
0,2 %}
Quyosh fotosferasida harorat qanchani tashkil etadi?
*5800 K.
15 mln. K.
10 mln. K
100000 K
Atmosfera massa o’zgarmasa, uning optik atmosfera massasi ……….. teng bo’ladi?
*AM 0.
AM 1.
AM 1,5.
AM 2
Ma’lum geografik hududda Yer sirtiga tushayotgan Quyosh nurlanishining miqdoriga ………… deyiladi?
*Insolyatsiya.
Mavsumiy tebranishlar.
Diffuzion qaytish.
Spektr
Yerning sirtidan o’rab turuvchi atrof muhitga qaytgan nurlanish oqimini, unga tushayotgan oqim nisbatiga …………. deyiladi?
*Yer sirti albedosi.
Akslantirish.
Fokuslash.
Zichlashtirish
Quyosh spektrining asosiy energiyasi qanday to’lqin oralig’ida joylashgan?
*0,2~3 mkm.
0,1~6 mkm.
0,2~12 mkm.
0,6~12 mkm
Quyosh tarkibida vodorod gazining ulushi qancha foizni tashkil etadi?
*92,1.%
68 %
98 %
74 %
Quyosh tarkibida geliy gazining ulushi qancha foizni tashkil etadi?
*7,8 %
21 %
32 %
92 %
Yer sathida ultrabinafsha nurlanish spektri Quyosh energiyasining necha foizini tashkil etadi?
*6 %.
88 %
46 %
48 %
Yer sathida infraqizil nurlanish spektri Quyosh energiyasining necha foizini tashkil etadi?
*46 %
48%
62%
34%}
0,2~0,38 µm to’lqin uzunligi qaysi spektrga tegishli?
*Ultrabinafsha.
ko’rinadigan.
Infraqizil.
radioto’lqinlar}
0,78~3 µm to’lqin uzunligi qaysi spektrga tegishli?
*radioto’lqinlar.
ko’rinadigan.
Infraqizil.
Ultrabinafsha
Kremniy quyosh elementi Quyosh energiyasining qanday to’lqin uzunligini elektr energiyasiga o’zgartiradi?
*0,38–0,6 mkm.
0,2–1,1 mkm.
0,1-3 mkm.
0,2–30 mkm
Infraqizil nurlanish atmosfera tarkibidagi ………… tomonidan yutilidi?
*Suv bug’lari.
Ozon qatlami.
Chang zarralari, aerozollar.
Bulutlar
Ultrabinafsha nurlanish atmosfera tarkibidagi ………… tomonidan yutilidi?
*Ozon qatlami.
Suv bug’lari.
Chang zarralari, aerozollar.
Bulutlar
Quyosh fotoelementlarini tayyorlashda asosan qanday yarim o’tkazgich materialdan keng foydalaniladi?
*Galliy arsenid.
Selen.
Germaniy.
Kremniy
Kremniy asosidagi fotoelementni quyosh modulida ishlash muddati qancha?
*10 yil.
20 yil.
1 oy.
3 yil
p-n o’tishning hosil qilish usullarini ko’rsating?
*Diffuziya, Ionli ligerlash, Epitaksiya qilish vositasi.
Xoll usulida, Van der Pau usulida.
Choxralskiy usuli, Shar-shlif usuli.
Qiya-shlif, Volt-sig’im usuli
Kirishmalar kontsentratsiyasini qanday o’lchash mumkin?
*Xoll usulida, Van der Pau usulida, Volt~sig’im usuli.
Diffuziya, Ionli ligerlash, Epitaksiya qilish vositasi.
Choxralskiy usuli, Shar~shlif usuli.
Qiya~shlif, Volt~sig’im usuli
Fotoelement fotodioddan qanday farqlanadi?
*Tashqi elektr manbaiga muhtoj emaslik xususiyati bilan.
Ikkalasi bir xil yarim o’tkazgich material.
Tok kuchi bilan.
Kuchlanishi bilan
Quyosh kollektorlarining qanday turlari mavjud?
*Absorberli, panelli, bir konturli.
Yassi,vakuumli,kontsentratorlardan foydalanib ishlaydigan.
Bir konturli, ikki konturli, qoplamali.
Turlarga ajratilmaydi
Dastlabki quyosh elementi qaysi materialda aniqlangan?
*Selen.
Kremniy.
Germaniy.
Tellur
Amaliyotda kremniy monokristallining FIK qanchaga teng?
*19 %.
16 %.
15%.
12%
Fotoelektrik elementlar qanday materialdan yasalganda ko’proq arzon hisoblanadi?
*kristalli kremniy.
amorfli kremniy.
CIGS quyosh elementidan.
kristalli kremniy
Fotoelementni qaysi qismida zaryad tashuvchilar ajraladi?
*p-n o’tishda.
p-qatlamda.
n-qatlamda.
Katodda
Qanday haroratgacha energiya past potentsiyalli issiqlik energiyasi hisoblanadi?
*100 C.
20 C.
40 C.
70 C
Quyosh batareyalari bilan ta’minlangan birinchi sun’iy yo’ldosh qachon o’chirilgan?
*1957-yil.
1958-yil.
1961-yil.
1965-yil.
Fotielektrik modulning qisqa tutashuv toki bu ……………?
*Uning yagona elektrofizik parametridir.
Uning kuchlanishi nolga teng bo’lganda quyosh elementi orqali o’tuvchi maksimal tokdir.
Ideal kattalik hisoblanadi.
Volt-vatt harakteristikasidan aniqlanadi.
Fotielektrik modulning salt yurish kuchlanishi bu ………...?
*Ideal kattalik hisoblanadi.
Uning tok kuchi nolga teng bo’lgan vaqtda quyosh elementi tomonidan hosil qilinadigan maksimal kuchlanish
Uning yagona elektrofizik parametridir.
Volt~vatt harakteristikasidan aniqlanadi.
Organik bo’yoq ko’rinishidagi quyosh elementini ko’rsating?
*SiH.
NaH.
CaO2.
TiO2
Quyosh modulining yaxlit paneldagi quvvatini aniqlang?
*1-150 Vt.
1-400 Vt.
1-200 Vt.
1-100 Vt.
Quyosh paneli strukturasida foydalaniladigan germetik materialni ko’rsating?
*Etilenvinilatsetat.
Polietilen.
Tedlar.
Charm.
Quyosh paneli strukturasida foydalaniladigan akslantirishni kamaytiradigan shisha materialni turini ko’rsating?
*Silliq.
Toblangan.
Rangli.
Teksturali.
Butun dunyoda kelishuvga muvofiq fotoelektrik panel ishlab chiqarilganidan so’ng parametrlarini aniqlashda standart sinov sharoiti qanday nomlanadi?
*STC.
ISO.
NOST.
JAVA.
Fotoelektrik tizimlar qo’llanilishiga ko’ra necha turga bo’linadi?
*3 xil.
5 xil.
4 xil.
2 xil.
Zaryad~razryad kontrollerining vazifasi nima?
*Akkumulyatorning qaytadan zaryadlanishiga va tungi vaqtlarda tok teskari oqishiga yo’l qo’ymaslik.
Fotoelektrik modulni boshqarish.
Invertorda chiqish tokini rostlash.
Quyosh kuzatish moslamasini boshqarish.
Kontroller va invertorlarning minimal FIK qanday oraliqda bo’lishi kerak?
*95 %.
80 %.
88 %.
92 %.
O’zbekiston elektroenergetika tarmog’ida ishlovchi yangi qurilayotgan elektrostansiyalarni ko’rsating?
*AES, FES, SHES, GES, IES
GES, STES.
GES, IES, GAES.
IES, GAES
Noan’anaviy va qayta tiklanuvchan energiya manbalarining istiqbol ekanligi qanday ko‘rsatishga qarab aniqlanadi?
*Ishlab chiqiladigan elektroenergiya narxiga ko‘ra.
Uzoq muddatligiga ko‘ra.
Quvvatga qarab.
Foydali ish koeffitsientiga ko‘ra.
Iqtisodiy jihatdan qayta tiklanuvchan energiya manbalaridan foydalanish qaysi hududlarda foydalanish istiqbolli?
*Qishloq xo‘jalik ishlab chiqarishida.
Dam olish oromgox hududlarida.
Shahar sharoitlarida.
Ekologik jihatdan tahjil hududlarda.
Quyosh suv qizdirish qurilmasining asosiy elementi nima?
*Kollektor.
Adsorber.
Reaktor.
Invertor.
Qanday qayta tiklanuvchan energiya manbalari ekologik jihatdan toza hisoblanadi?
*Quyosh.
Kichik GES.
Shamol.
Biogaz.
Fotoelektrik elementlarini hosil qilishda qanday kremniy ishlatilmaydi?
*Amorfli.
Suyuq kristalli.
Yarim kristalli.
Kristalli.}
Qaysi faktlarga asosan gelioqurilma o‘zini qoplaydi?
*Yoqilg‘i tejash.
kam muddatda o‘zini qoplashi.
foydilanishning yuqori koeffitsienti.
past tannarxi.
O‘zbekistonda 1 m2 yuzada gelioqurilma o‘rtacha issiqlik ishlab chiqarishi qancha?
*100 kVt.soat/yil gacha.
4000 kVt.soat/yil gacha.
10 kVt.soat/yil gacha.
400 kVt.soat/yil gacha.
Qish oylarida er yuzasini qaytarish koeffitsient nimaga teng?
*0,7 .
0,2.
0,01
1,0.
Yoz davrida yer yuzasini qaytarish koeffitsienti nimaga teng?
*0,2.
0,01
1,0.
0.7.
Konvektiv quyosh quritgichlari radiatsion quyosh quritgichlaridan nimasi bilan farq qiladi?
*Quritiluvchi material turi.
Qo‘shimcha energiya narxi.
Ishlash mashtabi.
materialga issiqlik keltirishi bo‘yicha.
Quyosh havzalarida quyosh energiyasini yutish jarayoni tuz aralashma joylashgan suv havzada sodir bo‘ladi, bu holatda konsentratsiya qanday oshadi?
*Yuqoridan pastga.
pastdan yuqoriga.
markazdan pastga.
markazdan yuqoriga.
Quyosh havzalarida zonalar bo‘yicha sho‘rligiga qarab qatlamlarga ajraladi, zonalar nechta bo‘ladi?
*3 xil.
4 xil.
2 xil.
1 xil.
Quyosh energiyasi Yerda qanday turdagi moddalar aylanishini vujudga keltiradi?
*ekologik va biologik.
gidrologik va ximik.
gidrotermik va mexanik.
fizik va elektroximik.
Quyosh energiyasini fotoelektirik usul yordamida elektr energiyasiga aylantirib beruvchi qurulmaning nomini aniqlang?
*Quyosh fotobatareyasi.
Quyosh pechi.
Quyosh issiqlik kollektori.
Quyosh qizdirgichi.
Quyosh isitish tizimlarini turlari necha bosqichdan iborat?
*2 xil.
3 xil.
5 xil.
6 xil.
Passiv quyosh isitish tizimlari necha qismdan iborat?
*3 qism.
6 qism.
4 qism.
8 qism.
Quyosh issiqlik ta’minoti tizimlari necha bosqichdan iborat?
*5.
4.
3.
2.
Quyosh konsentrat~siyalovchi qurilmalar necha turga bo‘linadi.
*5 turga.
3 turga.
2 turga.
6 turga.
Quyosh radiatsiyasi (QR)~ tarif bering…….?
*Quyosh nurlanishi (elektiromagnit nurlanish) energiyasi.
Bu ham nurlanish, faqat nurlanishning ko‘zga ko‘rinadigan qismi.
Isiqlik yoki sovuqka, harakat kuchiga va elektiroenergiyaga o‘zgarish mumkin.
Potensiallar farqi 1 V bo‘lgan ikkita nuqtalar orasida elektronni ko‘chirish uchun zarur bo‘lgan energiyadir
Yorug‘lik bu……?
*Bu ham nurlanish, faqat nurlanishning ko‘zga ko‘rinadigan qismi.
Isiqlik yoki sovuqka, harakat kuchiga va elektiroenergiyaga o‘zgarish mumkin.
Yer atmosferasining yuqori chegarasida gorizantal sirtga tushayotgan quyosh radiyatsiyasining oqimiga.
Quyosh nurlanish energiya yasini elektrenergiya ga o‘zgar~ tirish uchun yarimo‘t kazgichli qurilma.
Energiya bu………?
*(grek. energeia ~ harakat, faoliyat) – materiyaning har xil harakatlari shakllarining umumiy miqdoriy o‘lchovidir (uni o‘lchash mumkin).
Barcha narsalarga asosdir.
Har qanday moddiy jism energiyaga egadir.
Jism ichki energiyasining tashqi shakllarga aylanish jarayonlari.
Quyosh albedosiga tarif bering?
*Radiasiyaning qaytgan qismini barcha o‘tgan yig‘indi radiasiyaga nisbatan tushama sirtning qaytarish qobiliyati yoki albedosi deb ataladi.
Yig‘indi radiasiyaning tushama sirtdan qaytgan qismini quyosh albedosi tavsiflaydi.
Quyosh albedosi asosiy radiasiyali tavsif bo‘lib hisoblanadi.
Quyosh albedosi eng muhim radiasion tavsiflardan biridir.
Quyosh energiyasi …….?
*Issiqlik yoki sovuqka, harakat kuchiga va elektroenergiyaga o‘zgarish mumkin.
Quyosh nurlariga tik joylashgan 1 sm2 sirtga 1 min da tushuvchi quyoshning nuriy energiyasini to‘g‘ri quyosh radiatsiyasining intensivligi deb aytiladi.
Quyosh nurlanishi (elektiromagnit nurlanish) energiyasiga.
Yer atmosferasining yuqori chegarasida gorizantal sirtga tushayotgan quyosh radiyatsiyasining oqimiga.
Aktinometr vazifasi nima?
*To‘lqin uzunligi 0,3...4 mkm bo‘lgan to‘g‘ri quyosh radiasiyasini o‘lchash uchun.
Quyosh va osmon yig‘indi qisqa to‘lqinlar radiasiyasini, sochilgan va qaytgan radiasiyasini o‘lchash uchun.
fa’olli yer sirtidagi qatlamning radiasion balansni (qoldiq radiasiyasining intensivligini) o‘lchash uchun.
Quyosh fotoelektr tizimlar qanday shakllanadi?
*Ketma~ket va parallel qo‘shilgan QFMlar kombinasiyasi bilan shakllanadi.
Avtonom fotoelektr tizimlar obyektni shahar elektr tarmog‘iga ulanish imkoniyat bo‘lmagan hollarda foydalaniladi.
Fotoelektr tizimlar elektr taromg‘idan elektr ta’minoti qoniqarli bo‘lmagan hollarda foydalaniladi.
Quyosh modul ishlab chiqargan energiyani to‘playdi.
Quyosh issiqlik qurilmalar deb……. ?
*Hozirgi vaqtda juda ko‘p turli xil quyosh energiyani issiqlik energiyaga o‘zgartiruvchi sanoat va maishiy qurilmalari.
Quyosh nurlanishini qabul qiluvchi xira sirtning quyosh radiatsiyasini yutishiga asoslangan qurilmalar.
Shaffof qoplamadan o‘tgan quyosh nurlanish issiqlik qabul qilgich bilan absorbsiyalanadi va uni qizdiradigan qurilmalar.
Isitish va issiq suv ta’minoti uchun quyosh nurlanish energiyasidan foydalanishga asoslangan tizimlariga aytiladi.
Quyosh issiqlik qurilmalari temperatura rejimlariga qarab necha qismga bo’linadi.
*2 qismga.
4 qismga.
6 qismga.
3 qismga.
Quyosh isitish tizimlarini turlari ko‘p bo‘lishidan qat’iy nazar, ularni necha guruhga ajratiladi.
*2 guruhga.
4 guruhga.
3 guruhga.
6 guruhga.
Isitiladigan xonaga issiqlik uzatish usuliga qarab passiv isitish tizimlarini necha turga bo‘lish mumkin.
*3 turga.
6 turga.
2 turga.
4 turga.
Quyosh issiqlik ta’minoti tizimlari deb ……?
*Isitish va issiq suv ta’minoti uchun quyosh nurlanish energiyasidan foydalanishga asoslangan tizimlariga aytiladi.
Quyosh nurlanishini qabul qiluvchi xira sirtning quyosh radiatsiyasini yutishiga asoslangan qurilmalar.
Shaffof qoplamadan o‘tgan quyosh nurlanish issiqlik qabul qilgich bilan absorbsiyalanadi va uni qizdiradigan qurilmalar.
Isitish va issiq suv ta’minoti uchun quyosh nurlanish energiyasidan foydalanishga asoslangan tizimlariga aytiladi.
Quyosh issiq suv ta’minoti tizimlari qanday sirkulyatsiyali bo‘lishi mumkin.
*1, 2 va ko‘p konturli tabiiy (termosifonli) yoki majburiy.
1 va 2 konturli tizimda.
Tabiiy va majburiy tizimda.
1, 2 va ko‘p konturli, konturlar soni bo‘yicha.
Quyosh issiq suv ta’minoti tizimlarning asosiy elementlari?
*quyosh kollektori ~ suv isitgich va akkumulyatori ~ bak hisoblanadi.
quyosh kollektori ~ suv isitgich hisoblanadi.
suv isitgich va akkumulyatori – bak hisoblanadi.
quyosh kollektori va akkumulyatori hisoblanadi.
Aktiv quyosh isitish tizimlari qanday ishlaydi?
*Quyosh kollektoridagi issiqlik akkumulyatorga so‘ngra xonaga uzatiladi.
Quyosh kollektoridagi suvni to’g;ridan~to’g’ri xonaga uzatiladi.
issiqlik o‘tkazuvchanlik va erkin konveksiya orqali issiqlikni isitiladigan xonaga uzatadi.
Uchala javob ham to’g’ri.
Quyosh nurlanishni to‘plovchi va issiqlik qabul qilgichga yo‘naltiruvchi ko‘zguli optik tizimi qanday qurilmani ifodalaydi?
*Konsentrator.
Geliyositatlar.
Kollektorlar.
Quyosh pechlari.
Quyosh nurlanishni yutadi va boshqa energiya turiga o‘zgartiradi qanday tizim?
*Issiqlik qabul qilgich.
Oriyentirlash tizimi.
silindrik qaytargichlar
silindrik Frenel linzalar
Konsentratorni to‘g‘ri quyosh radiatsiyaga yo‘naltirish, ya’ni Quyoshni kuzatishni ta’minlaydigan qurilmalari qanday tizimni ifodalaydi?
*Oriyentirlash tizimi.
yassi ko‘zguli tizimi.
sferik Frenel linzalar tizimi.
parabolali-silindrik, silindrik qaytargichlar tizimi.
Konsentratsiyalovchi tizimlarning afzalligi?
*Yuqori temperaturalarni hosil qilish imkoniyatidir.
Quyoshga yo‘naltirish tizimlaridan foydalanish zaruriyati.
Konsentratorni to‘g‘ri quyosh radiatsiyaga yo‘naltirish.
Issiqlik yoki sovuqka, harakat kuchiga va elektiroenergiyaga o‘zgarish mumkin.
Amalda konsentratorlardan foydalanish imkoniyati va samaradorligi texnik va iqtisodiy faktorlar necha guruhga bo’linadi.
*3 guruhga.
2 guruhga.
4 guruhga.
6 guruhga.
Fransiyada Odeyo joyda qurilgan quyosh uchog’i nechanchi yilda qurilgan?
*1970 yilda.
1975 yilda.
1980 yilda.
1965 yilda.
Hindistondagi quyosh elektr stansiyasining quvvati necha megavattni tashkil etadi?
*2000 Mvatt.
1000 Mvatt.
1500 Mvatt.
2500 Mvatt.
Dunyodagi eng katta quyosh elektr stansiyasi qayerda joylashgan?
*Hindistonda.
Xitoyda.
O’zbekistonda.
AQSHda.
Parkent quyosh o’chogining quvvati qancha?
*1000 kVt.
1500 kvt.
2000 kvt.
1800 kvt.
Ideal holda quyosh suv chuchitgich qurilmasining f.i.k. ........ oshmaydi?
*80%.
70%
90%
60%
Absorbsiyali sovutish siklda necha xildagi ishchi moddalardan foydalaniladi?
*2 xil.
6 xil.
4 xil.
3 xil.
Quyosh suv chuchutgichini vazifasi nima?
*Yer osti sho‘r suvlari bor bo‘lganda suvni distillash bilan chuchuklashtirish uchun quyosh energiyasidan foydalanish istiqbolli ishlardan hisoblanadi.
Akkumulyatsiyalash tizimlar tabiiy konveksiyaga asoslangan va turli xil issiqlik akkumulyatsiyalovchi massivlarga ega bo‘ladi.
Shaffof qoplamadan o‘tgan quyosh radiatsiyasi suvni qizdiradi va uning bir qismi esa bug‘lanadi.
Akkumulyatsiyalash tizimlar tabiiy konveksiyaga asoslangan va turli xil issiqlikka ega bo’ladi
Quyidagi energiya manbalaridan qaysi biri noan’anaviy?
*Quyosh yenergiyasidan foydalanish
Yoqilg`i yenergiyasidan foydalanish
Atom yenergiyasidan foydalanish
Issiqlik energiyasidan foydalanish
Quyida keltirilgan elektr stanstiya turlaridan qaysi biri ekologik jihatdan afzal?
*GES
IES
AES
to`g`ri javob yo`q
Quyidagi energiya manbalaridan qaysi biri quyosh energiyasidan hosil bo`lgan ikkilamchi energiya manbaiga misol bo`ladi?
*Barcha javoblar to`g`ri
Shamol yenergiyasi
Gidro yenergiya
Biomassa
Enеrgiya ish, issiqlik miqdori o’lchov birliklarini ko`rsating.
*J
N
Vt
Pa
Fаn vа tехnikаning Еrgа tushаyotgаn Quyosh еnеrgiyasidаn хаlq хo`jаligidа, kundаlik turmushdа fоydаlаnish mаsаlаlаri bilаn shug`ullаnuvchi bo`limi qаndаy nоmlаnаdi?
*Gеliоtехnikа
Аtоm fizikаsi
Rаdiоtехnikа
Еlеktrоtехnikа
Yer yuzаsigа tushаyotgаn Quyosh rаdiyastiyasi аsоsаn nеchа tаrkibiy qismdаn ibоrаt?
*2 tа
1 tа
7 ta
5 tа
Birоr хududgа tushаdigаn Quyosh rаdiаstiyasi miqdоri dеgеndа аsоsаn nimа tushunilаdi?
*1kkаl /sm²
1mm²/kаl
1km²/kаl
1km³/kаl
Quyosh spеktori аsоsаn оdаtdа, nеchа qismgа bo`lib o`rgаnilаdi?
*3
4
10
8
To`lqin uzunligi qаnchа bo`lgаn Quyosh nurlаrini аtmоsfеrаning yuqоri qаtlаmidаgi оzоn qоbig`i yutgаnligi uchun Еr yuzаsigа еtib kеlmаydi?
*0,29mk dаn qisqа
0,29mk dаn оrtiq
0,20mk dаn qisqа
0,39mk dаn qisqа}
Insоlyastiya kаttаligi аsоsаn qаysi pаrаmеtrgа bоg`liq?
*quyosh gоrizоntgа nisbаtаn bаlаndligigа
quyosh аzimutigа
Оg`mа sirtning gоrizоntаl bilаn hоsil qilgаn burchаgi.
gеоgrаfik uzunlikkа
Quyidаgi еnеrgiya mаnbаlаridаn qаysi biri qаytа tiklаnmаydigаn еnеrgiya mаnbаigа kirаdi?
*Yoqilg`i еnеrgiyasi
Quyosh еnеrgiyasi
Gеоtеrmаl еnеrgiya
dеngiz vа оkеаn suvlаrining qаlqish еnеrgiyasi
Quyidаgi еnеrgiya mаnbаlаridаn qаysi biri Quyosh еnеrgiyasidаn hоsil bo`lgаn ikkilаmchi еnеrgiya mаnbаigа misоl bo`lаdi?
*bаrchа jаvоblаr to`g`ri
gidrо еnеrgiya
shаmоl еnеrgiyasi
biоmаssа
Rеspublikаmizdа еnеrgiya оlish mаqsаdidа hаr yili tахminаn qаnchа shаrtli yoqilg`i sаrflаnаdi?
*45-50 mln.tоnnа
50-55 mlrd. tоnnа
5-5,5 mln. tоnnа
9,2-12 mln. tоnnа
Yoz fаsli uchun Qаrshi shаhаr gеоgrаfik kеngligidа hаr sоаtdа to`g`ri quyosh rаdiаstiyasining tushush intinsivligi. (Vt sоаt/m<sup>2</sup> sоаt.)
*850
800
1000
750
Bozor sharoitida qayta tiklanadigan energiya manbalaridan keng foydalanishga majbur etadigan uchta asosiy sabab nimalar
*Milliy energetika xavfsizligi , iqlim o'zgarishi oqibatida kelib chiqishi mumkin bo'lgan xavf, bozor sharoitida ayrim muqobil energiya manbalarining tannarxi oxirgi o'n yil mobaynida pasayib bormoqdaligi.
Geotermal energiya manbalaridan samarali foydalanmaslik, Organik yoqilg'i zahiralarining kamayib
Geotermal energiya manbalaridan samarali foydalanmaslik, Organik yoqilg'i zahiralarining kamayib borishi, milliy energetika xavfsizligi
Organik yoqilg'i zahiralarining kamayib borishi, milliy energetika xavfsizligi , iqlim o'zgarishi oqibatida kelib chiqishi mumkin bo'lgan xavf
Insoniyat quyoshdan qanday maqsadlarda foydalanadi.
*Energiya manbasi, yorug'lik, issiqlik, oziq-ovqat va hayot asosi deb qaraydi.
Energiya manbasi, oziq-ovqat va hayot asosi deb qaraydi.
Yorug'lik, issiqlik, oziq-ovqat va hayot asosi deb qaraydi.
Energiya manbasi, yorug'lik, issiqlik
Muqobil energiya turlari qaysilar
*Quyosh energiyasi, shamol energiyasi, suv energiyasi (gidroenergiya), yer va suvlarning ichki energiyasi (Geotermal energiya)
Quyosh energiyasi
Shamol energiyasi
Yer va suvlarning ichki energiyasi (Geotermal energiya), shamol energiyasi
O’zbekistonda quyosh energiyasining yalpi imkoniyatlari.(mlrd t.n.e.)
*51 mlrd t.n.e.
59 mlrd t.n.e
50 mlrd t.n.e.
55 mlrd t.n.e.
O’zbekistonda quyosh energiyasining texnik imkoniyatlari. (mln t.n.e.)
*177 mln. t.n.e.
200 mln. t.n.e.
176 mln. t.n.e.
167 mln. t.n.e
O’zbekistonda quyosh energiyasidan foydalanish bo'yicha ilk tadqiqot ishlari qachon boshlangan.
*1980-yillarda
1960-yillarda
1970-yillarda
1940-yillarda
Dunyoda qayta tiklanadigan noan'anaviy energiya manbalarining iqtisodiy samarali potensiali, ayni paytda qancha
*20 mlrd. t shyo
21 mlrd. t shyo
22 mlrd. t shyo
25 mlrd. t shyo
Hozirgi vaqtda Quyosh nuri energiyasini elektr energiyasiga aylantirishning nechchi qanday usullari mavjud.
*Termoelektrik, fotoelektrik
Termoelektrik, fotoelektrik, termoelektron
Fotoelektrik
Fotoelektrik, termoelektron
Energetik resurslarga nimalar kiradi?
*Ko’mir neft, tabiiy gaz, gidroenergetik resurslar, torf
Sement, ohak, ganch
Ko’mir , temir, alyuminiy
Temir, tabiiy gaz
Tiklanadigan energetik resurslar deb nimaga aytiladi?
*Tabiat tomonidan qayta tiklanadigan resurslar (suv, shamol quyosh)
Ko’mirdan olinadigan energiyaga
Neftdan olinadigan energiyaga
Suvdan olinadigan resurslar
Yig`indi quyosh radiastiyasi deb nimaga aytiladi?
*Gorizontal sirtga bir vaqtga tushuvchi to`g`ri quyosh radiastiyasi va sochilgan quyosh radiastiyasini yig`indi quyosh radiastiyasi deyiladi
Gorizontal sirtga tushuvchi va qaytuvchi quyosh nurlariga aytiladi
Gorizontal sirtdan qaytuvchi va yutiluvchi quyosh nurlariga aytiladi
Gorizontal sirtga yutiluvchi quyosh radiastiyasi yig`indisiga aytiladi
Quyosh energiyasining intensivligi Yer orbitasida qancha?
*1370 Vt/m²
1360 Vt/m²
1350 Vt/m²
1340 Vt/m²
Elektr toki deb nimaga aytiladi?
*Zaryadlangan zarrachalarning tartibli harakatiga
Neytronlarning tartibsiz harakati
Elektr uzatish yo’lining magnit maydoniga
Qisqa tutash paytida hosil bo’ladigan yuqori tokga
Agar isitgich yashikda suv 50⁰ C gacha isitilib olinadigan bo'lsa, isitgichning foydali ishi qancha % etadi.
*40-45 % etadi
30-35 % etadi.
41-46 % etadi.
45-55 % etadi.
Quyoshning sirtidagi temperatura nechchi ⁰C deb olingan.
*6000 ⁰ C
10000⁰C
4000⁰C
5000⁰C
Isitgich yashikdan olinadigan suvning temperaturasi 55-60⁰ C bo'lsa, qurilmaning foydali ish koeffisienti nechchi % atrofida bo'lishi mumkin
*55%
35%
75%
45%
Yorug'lik oqimi energiyasining zichligi deb nimaga aytiladi
*Yorug'likning yorug'lik nuriga perpendikular bo'lgan 1 m² yuzadan 1 sek davomida olib o'tilgan energiya miqdoriga aytiladi
Yorug'likning yorug'lik nuriga perpendikular bo'lgan 10 m² yuzadan 1 sek davomida olib o'tilgan energiya miqdoriga aytiladi
Yorug'likning yorug'lik nuriga perpendikular bo'lgan 11 m² yuzadan 1 sek davomida olib o'tilgan energiya miqdoriga aytiladi
Yorug'likning yorug'lik nuriga perpendikular bo'lgan 2 m² yuzadan 1 sek davomida olib o'tilgan energiya miqdoriga aytiladi
Energetika resursi deb...
*Tabiiy yoki suniy faollashgan har qanday energiya manbaiga aytiladi
Suniy faollashgan har qanday energiya manbaiga aytiladi
Tabiiy faollashgan har qanday energiya manbaiga aytiladi
Tabiiy yoki suniy faollashgan har qanday yoqilg‘iga manbaiga aytiladi
Energetika resurslari nechchiga bо‘linadi
*2
3
4
6
Energetika resurlari qanday turlarga bо‘linadi
*Tugallanadigan va tugallanmaydigan
Tugallanadigan
Tugallanmaydigan
Davomiy
Tugallanadigan resurslar nechchiga bо‘linadi
*2
3
4
5
Energiya resurslarining barcha turlari ... energiyasini tabiiy о‘zgartirish natijasidir
*Quyosh
Geotermal
Biomassa
Shamol
Quyosh panellarining FIK qancha
*12-15%
10-20%
5-10%
30-60%
Quyosh issiqlik ta’minoti
*turli iste’molchilarni isitish, issiq suv bilan ta’minlash va texnologik extiyojalarni qondirish uchun quyosh nurlari energiyasidan foydalanish
turli iste’molchilarni isitish, elektr energiya bilan ta’minlash va texnologik extiyojalarni qondirish uchun quyosh nurlari energiyasidan foydalanish
turli iste’molchilarni elektr energiya ta’minlash va texnologik extiyojalarni qondirish uchun quyosh nurlari energiyasidan foydalanish
Insonlarni issiqlikka bo’lgan ehtiyojini qondirish
Quyosh elektrostansiyasi (QES).
*quyosh nurlaridan elektr energiyasi ishlab chiqarishda foydalanadigan elektrostansiya
quyosh nurlaridan issiqlik energiyasi ishlab chiqarishda foydalanadigan elektrostansiya
quyosh nurlaridan elektr energiyasi ishlab chiqarishda foydalanish
quyosh nurlaridan issiqlik va elektr energiyasi ishlab chiqarishda foydalanadigan elektrostansiya}
Quyosh energiyasidan yuqori harorat oluvchi qurilmalar
*Konsentrator va linzalar
Konsentrator
Linza
Kollektor
Yer sirtiga parallel tushayotgan Quyosh nurlarini to'plab beruvchi qurilmalar nima deb yuritiladi
*Quyosh konsentratorlari
Quyosh pechlari
Quyosh kollektorlari
Quyosh uylari
Quyosh energiyasini issiqlikka aylantiruvchi qurilmalar
*linza, konsentrator, kollektor, fatset
panel
linza
pech
Yuqori potensialli quyosh qurilmalari
*quyosh pechi
kollektor
issiqxona
quyosh quritgichi
Quyosh issiqxonasi ananaviy issiqxonadan farqi
*akkumulyatsion rejimda ishlashi
kam hajmga egaligi
nishablar sonining ikkitaligi
suvli akkumulyatorga ega ekanligi}
Quyosh o’chog’ini vazifasi
*issiqlik energiya ishlab chiqaruvchi generator
elektr energiya ishlab chiqaruvchi generator
bug’ ishlab chiqaruvchi generator
mexanik energiya ishlab chiqaruvchi
Issiq havo quyosh yordamida qaysi qurilmada hosil qilinadi
*Quritgichda
kollektorda
pechda
panelda
Quyoshdan uzatilayotgan qaysi nur qatlami issiqlik tashadi
*infra qizil
ultra binafsha
korinadigan nurlar
yorug’lik nurlari
Sochilgan radiasiya
*Sochilgan radiasiya deganda Quyosh radiasiyasining atmosferada sochilishga uchragan radiasiyasiga aytiladi
Sochilgan radiasiya deganda Quyosh radiasiyasining litosferada sochilishga uchragan radiasiyasiga aytiladi
Sochilgan radiasiya deganda Quyosh radiasiyasining gigrosferada sochilishga uchragan radiasiyasiga aytiladi
Sochilgan radiasiya deganda Quyosh radiasiyasining biosferada sochilishga uchragan radiasiyasiga aytiladi
Aktinometriya
*Quyosh nurlanishni tadqiq qilish sohasidagi metrologiyaning bo‘limi aktinometriya (grecha aktis-nur) deb nomlanadi.
Quyoshdagi infraqizil nurlarni tadqiq qilish sohasidagi metrologiyaning bo‘limi aktinometriya (grecha aktis-nur) deb nomlanadi.
Quyoshdagi ultrabinafsha nurlarni tadqiq qilish sohasidagi metrologiyaning bo‘limi aktinometriya (grecha aktis-nur) deb nomlanadi.
Quyosh nurlanishni tadqiq qilish sohasidagi gidrometrologiyaning bo‘limi aktinometriya (grecha aktis-nur) deb nomlanadi.
Quyosh fotoelementlar
*Quyosh nurlanish energiyani elektr energiyaga о‘zgartirish uchun yarimо‘tkazgichli qurilmalar quyosh fotoelementlar (QFE) deb nomlanadi.
Quyosh issiqlik energiyani elektr energiyaga о‘zgartirish uchun yarimо‘tkazgichli qurilmalar quyosh fotoelementlar (QFE) deb nomlanadi.
Quyoshdagi yorug’lik energiyani elektr energiyaga о‘zgartirish uchun yarimо‘tkazgichli qurilmalar quyosh fotoelementlar (QFE) deb nomlanadi.
Quyosh nurlanish energiyani issiqlik energiyaga о‘zgartirish uchun yarimо‘tkazgichli qurilmalar quyosh fotoelementlar (QFE) deb nomlanadi.}
QFElarni ishlab chiqarish uchun asosiy materiallar quyidagilardan iborat.
*Kremniy, Galliy arsenide, Kadmiy telluride, Misindiyli diselenid
Galliy arsenidi
Kadmiy telluridi
Misindiyli diselenid
Fotoelektr panellar.
* (QFP) - bir nechta QFBlardan elektromontaj bilan qo‘shilgan bloklar ko‘rinishda, ekspluatasiya joyida o‘rnatish uchun tayyor holatda, tashkil qilinadi.
(QFP) – 2 ta QFBlardan elektromontaj bilan qo‘shilgan bloklar ko‘rinishda, ekspluatasiya joyida o‘rnatish uchun tayyor holatda, tashkil qilinadi.
(QFP) – 3ta QFBlardan elektromontaj bilan qo‘shilgan bloklar ko‘rinishda, ekspluatasiya joyida o‘rnatish uchun tayyor holatda, tashkil qilinadi.
(QFP) – 4 ta QFBlardan elektromontaj bilan qo‘shilgan bloklar ko‘rinishda, ekspluatasiya joyida o‘rnatish uchun tayyor holatda, tashkil qilinadi.
Fotoelektr massiv
*(QFM) - bir nechta o‘zaro birlashtirilgan QFPlardan tuziladi.
(QFM) – 2ta o‘zaro birlashtirilgan QFPlardan tuziladi.
(QFM) – 3ta o‘zaro birlashtirilgan QFPlardan tuziladi.
(QFM) – 4ta o‘zaro birlashtirilgan QFPlardan tuziladi.}
Avtanom quyosh issiqlik ta’minoti
*Chekka hududlar va markazlashgan issiqliklik ta’minotidan ajralganda
Markazlashgan taminotga kombinatsiyalashganda
Markakazlashgan issiqlik taminotidan ajralganda
Geotermal issiqlik ta’minoti bilan birga
Hozirgi vaqtda juda kо‘p turli xil quyosh energiyani issiqlik energiyaga о‘zgartiruvchi sanoat va maishiy qurilmalari mavjud. Bunday qurilmalarga
*quyosh issiqlik qurilmalar deb ataladi.
quyosh sovuqlik qurilmalar deb ataladi.
quyosh issiqlik va elektrik qurilmalar deb ataladi.
quyosh issiqlik va sovuqlik qurilmalar deb ataladi.
Quyosh issiqlik qurilmalari temperatura rejimlariga qarab nechchiga bo’linadi
*2
1
3
4
Quyosh energetik qurilmalarning muammolari
*hamma javoblar to’g’ri
quyosh nur sochishininh usluksiz emasligi
tan narxining qimmatligi
FIK kamligi
Quyosh havoisitgichlari ishlash prinsipi
*issiq yasik
parnik effekti
termik
fotoelektrik}
Latok substratli tizimda nechchi xil ish bajariladi
*2
3
4
1
Quyosh isitish tizimlarini turlari kо‘p bо‘lishidan qat’iy nazar, ularni nechchi guruhga bo’lish mumkin
*2
1
3
10
Konsentratsiyalovchi materialga qo’yiladigan talab
*yaltiraydiganlik darajasi
qoraytirilganlik darajasi
shaffoflik darajasi
germetiklik darajasi
Quyosh energetik qurilmalarda quyosh nurini kuzatiladimi yoki quyosh nuri yo’naltriladimi
*qurilmaning joylashtirish va konstruktiv jihozlariga bog’liq
kuzatiladi
yo’naltriladi
kuzatiladi va yo’naltriladi
Issiqlik nasosining vazifasi nima
*past haroratli muhitdan issiqlikni olib yuqori harot hosil qiladi
issiq suvni uzatib beradi
bug’ni harakatini ta’minlaydi
issiq suv va bug’ni uzatib beradi
Quyosh kollektorlarining vazifasi
*Suv isitish
Elektr energiya ishlab chiqarish
Moy isitish
Havo isitish
Quyosh nurini elektr energiyaga aylantiruvchi qurilma
*Quyosh paneli
Quyosh pechi
Quyosh kollektori
Quyosh konsetratori
Qayta tiklanadigan energiya manbalari atrof-muhitga ziyon etkazadimi
*Etkazmaydi ekologik toza
Havo hovuzida azot miqdorini oshiradi
Havo hovuzida kislorod miqdorini kamaytiradi
Havo hovuzida uglerod miqdorini oshiradi
Quyosh hamma sayyoralarning jami massasidan nechchi marta katta
*550 marta
700 marta
750 marta
850 marta
Energetik tizim deganda nimani tushunasiz?
*Tabiiy va sun’iy inson tomonidan yaratilgan va har xil energetik zahiralarni qazib olish, qayta ishlash, taqsimlash va ishlatish uchun biriktirilgan tizimlar birlashmasi
Taqismlash qurilmasi
Bosh pasaytiruvchi podstansiya
Kommutasion apparatlar
Hozirgi vaqtda Quyosh nuri energiyasini elektr energiyasiga aylantirishning nechchi xil usuli mavjud.
*Termoelektrik, fotoelektrik
Termoelektrik, fotoelektrik, termoelektron
Fotoelektrik
Fotoelektrik, termoelektron
Yuqori va o'ta yuqori temperaturalarni olish uchun ishlatiladigan konsentratorli quyosh qurilmalarini nima deb ataladi?
*Quyosh pechlari
Quyosh uylari
Quyosh kollektorlari
Quyosh fotoelementi
Zamonaviy quyosh pechi birinchi marta qachon qaerda kim tomonidan qurilgan
*1921 yilda Germaniyada Shtraubel tomonidan
1911 yilda Xitoyda Shtraubel tomonidan
1920 yilda Germaniyada Shtraubel tomonidan
1900 yilda Daniyada Shtraubel tomonidan
Yuqori temperaturalar olish masalalarini hal etishda qanday quyosh qurulmasini qo'llash maqsadga muvofiq.
*Quyosh pechlari
Quyosh uylari
Quyosh kollektorlari
Quyosh fotoelementi
Isitgich yashikdan olinadigan suvning temperaturasi 55-60⁰ bo'lsa, qurilmaning foydali ish koeffisienti nechchi % atrofida bo'lishi mumkin
*55%
35%
75%
45%