Qurʹon va namozni anglamoq

14–dars boʹyicha grammatikaga oid savollar

1-savol: Quyidagi feʹlning turli shakllarini yozing.

Rad etmoq: كُفر⁴⁶¹ (ن)كَفَرَ َ

Buyruq shakllari كَفَرَ، يَكْفُرُ، اُكْفُرْ						Tarjimasi	فِعْل مُضَارِع		Tarjimasi	فِعْل مَاضِي
Tarjimasi		نَهْي	Tarjimasi		أمْر

Kirmoq: دخل⁷⁸(ن)دَخَلَ

Buyruq shakllari دَخَلَ ، يَدْخُلُ، اُدْخُلْ						Tarjimasi	فِعْل مُضَارِع		Tarjimasi	فِعْل مَاضِي
Tarjimasi		نَهْي	Tarjimasi		أمْر

عَبَدَ¹⁴³(ن) عبد: Ibodat qilmoq

Buyruq shakllari عَبَد، يَعْبُدُ، اُعْبُدْ						Tarjimasi	فِعْل مُضَارِع		Tarjimasi	فِعْل مَاضِي
Tarjimasi		نَهْي	Tarjimasi		أمْر

2-savol: Arabcha soʹzlarni boʹling va maʹnolarini yozing.		3-savol: Quyidagilarni arabchaga tarjima qiling.
فَاعْبُدُوْهُ			Biz senga ibodat qilyapmiz qilamiz
فَاعْبُدْهُ			Sen kirding va men kirdim
وَلَاتَكْفُرُوْا			Men ibodat qildim va kufr keltirmadim keltirmadim keltirmaqdi\m keltirmadim
وَقَدْ كَفَرْتُمْ			U kufr keltirdi va ibodat qilmadi
وَمَنْ كَفَرَ			Men kiraman,kiryapman

15 ta darsni oʹzlashtirganingizdan soʹng Qurʹonda 33812 marta kelgan

95 ta yangi soʹzlni oʹrgangan boʹlasiz.
15. OCHUVCHI, RUKU VA SAJDA DUOLARI

Namozning ochuvchi duosini oʹrganamiz:

41*
سُبْحٰنَكَ	اللّٰهُمَّ	وَبِحَمْدِكَ			وَتَبَارَكَ	اسْمُكَ
^Maqtovlar Sengadir	^YO Alloh!	^Va Senga hamd ila			Va tabarruk	Sening noming
سُبْحٰنَ الله : Alloh maqtovlarga loyiq سُبْحٰنَكَ : Sen maqtovlarga loyiqsan		وَ	بِ	حَمْدِ كَ	بَارَكَ : U barokatli تَبَارَكَ : U tabarruk	اِسْم : nom/ism
		va	ila	Sening hamding
Tarjimasi: Yo Alloh! Maqtovlar va hamdlar Senga va Sening noming muborakdir.

- سُبْحٰنَكَ ning asosiy maʹnolari: Sen Poksan. Sen har qanday nuqson, kamchilikdan yoki xatodan xolisan.

- سُبْحٰنَكَ اللّهُمَّ ning maʹnosi: Yo Alloh! Sen hech qanday sherikka muhtoj emassan. Sen zaif emassan. Sen hech kimdan qoʹrqmaysan. Seni charchoq tutmaydi. Sen zolim emassan. Sen hech kimning yordamiga muhtoj emassan.

- سُبْحٰنَكَ اللّهُمَّ shuningdek, ushbu maʹnolarni beradi: Menga ato qilganing hayotdagi har qanday sinovingga roziman. Senga qarshi hech qanday noroziligim yoʹq (Sendan nolimayman). Agar biz ushbu tuygʹuni mustahkamlasak, qatʹiy ijobiy tasavvurga ega boʹlamiz.

- حَمْد: Allohni ulugʹlash va Unga shukr qilish Islomning asosiy ustunlaridan biridir. Haqiqiy tasbeh keltirmaguncha, Allohni chinakamiga ulugʹlay olmaysiz. Agar Allohni zaif va sizga yetarlicha neʹmat bermagan deb oylasangiz, unda qanday qilib Unga haqiqiy ibodat qila olasiz.

- حَمْد haqiqiy hamd xayrli hayotning asosi va yana bir muhim jihatidir.

- تَبَارَكَ اسْمُكَ siz qanchalar “yaxshi ish” deya takrorlamang, ish yaxshilanib qolmaydi. Ammo ishni Allohning nomi bilan boshlasangiz U sizga yordam va baraka beradi.

- Faqat Uning nomini tilga olgan kishilargina oxiratda yutuqqa erishadilar.

23
وَتَعَالٰى	جَدُّكَ	وَلَا إِلٰهَ	غَيْرُكَ
va Ulugvʹʹ	Sening shon-sharafing;	va yoʹq Iloh	Sendan oʹzga
Tarjimasi: Va Sening shon-sharafing ulugʹdir va Sendan oʹzga iloh yoʹqdir.

- Azamatli Zot eng buyukdir. Bu dunyoda hech kim, qanchalik qudratli boʹlmasin, bu dunyoning boshqaruvchisi yoki podshohi boʹlishidan qatʹi nazar, Sening oldingda u hech narsa emas, yo Alloh!

- Uning yagonaligini va sherigi yoʹqligini takrorlamoq juda ham muhimdir. Alloh shirkni hech qachon kechirmaydi. Bu oyatlarni oʹqir ekansiz, shirkning xavfli oqibatlarini yodda tuting.

Rukuga ketayotib aytiladigan kalimalar (رُكُوع):

		107
سُبْحٰنَ	رَبِّيَ	الْعَظِيْم۞
^Maqtovlarga loyiq	^Rabbim	^Azim
Tarjimasi: Azim Rabbim maqtovlarga loyiqdir.

Bu yerda taʹkidlangan toʹrt jihatni tasavvur va his etib koʹring:

- Alloh Subhon (Subhanaka haqida avvalroq berilgan tushuntirishlarni oʹqing).

- U Rab, bizga va atrofimizdagi barcha narsaga gʹamxoʹrlik qiluvchi. U saqlovchi, … va bizni ehtiyojimizga kerakli barcha narsa bilan taʹminlovchi Zotdir. U har qaysimizni va 100 milliard hujayramizning har birini hayotimizning har soniyasida nazorat etuvchidir.

- Allohga: “Yo Rabbim, – deya murojaat qilasiz. – Agar onamiz yonimizda “mening oʹgʹlim juda yaxshi bola” yoki “qizim juda yaxshi qiz”, – desa, bu nimani anglatadi? Bu uning bizga boʹlgan sevgi-muhabbatini anglatadi! Buni tasbeh va rukuda muhabbat bilan ayting.

- U Azim. عَظْم soʹzi arab tilida suyak maʹnosida keladi va kuch-quvvatni ifodalaydi. عَظِيم buyuk va qudratli zot degan maʹnoni beradi. Biz buni Uning Buyuklik va Qudrat egasi ekaninii tan olgan holda egilayotib (rukuga borayotib) aytamiz.

سَمِعَاللهُ	لِمَنْ		حَمِدَهٗ ۞
^Alloh eshitgan	^Zotga		^Unga hamd
	لِ	مَنْ	حَمدَ	هٗ
	-ga	zot	hamd	Unga
Tarjimasi: Alloh Unga hamd aytadiganlarni eshitadigan Zotdir.

• 
  Alloh barchani eshitadi. Bu Alloh Uni madh etgan bandasiga alohida eʹtibor beradi degan maʹnoni anglatadi.
  
• 
  Alloh bizning maqtovimizga muhtoj emas. Unga buning hech qanday foydasi yoʹq. Agar maqtamasak, U biron narsa yoʹqotmaydi. Uni maqtashdan faqatgina biz foyda olamiz.
  

رَبَّنَا	وَلَكَ	الْحَمْدُ۞
^Rabbimiz!	^Va Senga	^Barcha hamdlar boʹlsin.
Tarjimasi: Rabbimiz, barcha hamdlar Senga boʹlsin.

• 
  Hamd ikki maʹnoni ifodalaydi: maqtov va shukr qilish.
  
• 
  Uning eng yaxshi sifatlarini tasavvur eting va his qilib koʹring: Yo Alloh! Sen eng Mehribon, eng Qudratli, Yaratuvchi, Musavvir va boshqa sifatlarga ega Zotsan. Soʹngra Uni chin qalbdan madh eting.
  
• 
  Unga samimiy shukronalik bildirish uchun Uning sizga bergan neʹmatlarini tasavvur qiling va his eting.
  

Sajda qilayotganda aytiladigan kalimalar (سَجْدَة):سَجَدَ feʹli Qurʹonda 49 marta turli shakllarda kelgan.

سُبْحٰنَ	رَبِّيَ	الْأَعْلٰى ۞
^Maqtovlar boʹlsin	^Rabbim	^Yuksak/Buyuk
		كَبِيْر(katta) أكْبَر (kattaroq) الْأَكْبَر (eng katta) صَغِيْر (kichik) أَصْغَر (kichikroq) الْأَصْغَر (eng kichik) عَلِيّ (ulugʹ) أَعْلٰى (ulugʹroq) الْأَعْلٰى (eng ulugʹ)
Tarjimasi: Buyuk Rabbimga maqtovlar boʹlsin.