Qurilishda menejment

qarz foizi
yoki 
kreditning foiz stavkasi
deb 
yuritiladi. Qarz foizi pul bozorida amal qiladi. Bozorga chiqarilgan pulning narxi foiz 
bo`ladi. Boshqa tovarlardan farqliroq, qarz pulining narxi uning ma‘lum to`lov 
ehtiyojini qondirish xossasidagi foydalanganlik uchun beriladigan haq bo`ladi. Qarz 
puli kapital sifatida yoki odatdagi to`lov yoki xarid vositasida qo`llaniladi.
Mana shuning uchun ham qarzdor shaxs pul egasiga foiz stavkasini to`laydi. 
Foiz stavkasi oldindan belgilanadi.
Kreditning foiz stavkasi quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
 
KFS q KF G‟ KM 100; 
Bu yerda, KFS kreditning foiz stavkasi, %;
KF - qarz foizi, so`m;
KM - qarz miqdori, so`m.
Kreditlarning foiz stavkasi mamlakatning ssuda kapitallari bozorida aniqlanadi. 
Xalqaro kreditlarning foiz stavkasi esa jahon ssuda kapitallari bozorida aniqlanib, bu 
bozorlarning asosiy qismi London, Tokio, Nyu-York, Frankfurt, Parij va Bryussel 
shaharlarida joylashgan.
Kreditlarning foiz stavkasi turli omillar ta‘sirida o`zgarib turadi. Bu 
omillarning asosiylari quyidagilardir:
Pul bozoridagi talab va taklifning nisbati, ya‘ni bozorda qanday miqdorda qarz 
puliga talab bor va unga nisbatan qanday miqdorda qarzga beriladigan pul 
chiqarilgan. Talab oshsa, foiz ortadi, taklif tushsa, u kamayadi.
Qarzga olinadigan pulni ishlatishdan kutiladigan naf darajasi, aniqrog`i shu 
pulning iste‘mol qiymati. Qarz puli tadbirkor uchun ko`p foyda keltirsa yoki 
iste‘molchi ehtiyojini to`laroq qondirsa, foiz yuqori bo`ladi, aks holda u pasayib 
ketadi. Bunda pulni hozir ishlatishdan tegadigan naf taqqoslanadi.

---

Qarzni to`lash muddati va sharti
. Agar qarz uzoq muddatga berilib, uni 
sekin-asta, kichik-kichik qismlarga bo`lib, bemalol qaytarish mumkin bo`lsa, qarzdor 
yuqori foizga rozi bo`ladi. Agar qarz qisqa vaqtga berilsa va uni bir yo`la to`lash 
shart bo`lsa, qarzdor past foizni ma‘qul ko`radi. Gap shundaki, qarz qanchalik uzoq 
muddatga berilsa, shunchalik uni ishlatib, daromad ko`rish mumkin va shu hisobdan 
foiz to`lash oson bo`ladi.