Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

2. Portlandsementning ishlatilishi. 

---

158 
 
Portlandsement  qurilishda  juda  keng  kullaniladi.  Yer  usti  va  ostida,  suv  ostida 
beton  va  temir-beton  yigma  konstruksiyalar,  shuningdek  turli  maqsadlarda  va 
sharoitlarda  ishlatiladigan  monolit  konstruksiyalar  kurishda  portlandsementdan 
foydalaniladi.  Portlandsementning  shu  qadar  koʻp  sohalarda  ishlatilishiga  sabab 
shuki,  u  juda  kimmatli  qurilishbop  xossalarga  ega,  ya’ni  nixoyatda  mustaxkam  va 
nisbatan tez oʻsadi, shuningdek turli agressiv muxitlar ta’siriga chidamli. Uni ishlash 
uchun,  nisbatan  oz  mablagʻ  sarflanadi.  Bu  esa  portlandsement  ishlab  chiqarishni 
yuksak darajada mexanizatsiyalashga imkon berdi. 
Industrial qurilishning yigʻma beton va temir-beton konstruksiyalari tobora koʻp 
ishlatilayotgani  bilan  xarakterlanadigan  hozirgi  ravnakida  portlandsementdan 
qimmatli bog‘lovchini har tomonlama tejash birinchi darajadagi vazifa hisoblanadi. 
Beton  ishlayotganda  portlandsementdan  foydalanish  qanchalik  maqsadga  muvofik 
ekanligi talab qilinayotgan mustaxkamlikka, qotish sharoitlari va betonning ishlatilish 
xarakteriga bog‘liq bo‘ladi. 
Qurilishbop  qorishmalarda  portlandsement  ishlatish  uchun  (eng  koʻp 
ishlatiladigan  markalarida)  odatda  ohak,  gidravlik  yoki  inert  qoʻshilma  xamda 
organiq  plastiklashtirgichlar  solinadi.  Yigʻma  beton  xamda  temir-beton 
konstruksiyalar ishlab  chiqarish uchun qanday portlandsement tanlash talab  qilinsa, 
prinsipial shunday talablar kuyiladi. Issik-nam bilan ishlov beriladigan beton ishlab 
chiqarish  uchun  portlandsement  tanlanayotganda  ishlov  sharoitlari  klinkerning 
mineralogik tartibiga qarab belgilanadi.