Qurilish tashkilotlarida buxgalteriya hisobining xususiyatlari

 
 
 
 
 
 
 
 
Mavzu 8. QURILISH TASHKILOTLARIDA HISOBOT 
 
Ma’ruza rejasi: 
 
1.Qurilish tashkilotlarida tuziladigan hisobotlarning turlari va   
   ularni taqdim etish muddatlari 
2.Qurilish tashkilotlarida moliyaviy hisobot shakllarini to‘lg‘azish   
   xususiyatlari  
 
1. Qurilish tashkilotlarida hisobotlarning turlari va ularni  taqdim etish 
muddatlari   
 
Qurilish  tashkilotlarida,  boshqa  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlar  singari,  hisob 
jarayonining  yakuniy  bosqichi  bo‘lib  moliyaviy  va  statistik  hisobotlarni    tuzish 
hisoblanadi.  Ushbu  hisobotlar  respublikamizda    milliy  valyutada  ming  so‘m 
birligida tuziladi. 
Buxgalteriya  hisobi  to‘g‘risida  qonun  (16-modda)ga  muvofiq  qurilish 
tashkilotlarining moliyaviy hisoboti o‘z ichiga quyidagilarni oladi: 

 buxgalteriya balansi; 

---


 
moliyaviy natijalar to‘g‘risida hisobot; 

 
asosiy vositalar harakati to‘g‘risida hisobot; 

 
pul oqimlari to‘g‘risida hisobot; 

 
xususiy kapital to‘g‘risida hisobot; 

 izohlar, hisob-kitoblar va tushuntirishlar.  
Kichik  biznes  sub’ektlari  hisoblangan  qurilish  tashkilotlariga  moliyaviy 
hisobotni ixchamlashtirilgan tarzda  tuzish va taqdim  etishga ruxsat etiladi. Ushbu 
ixchamlashtirilgan  moliyaviy  hisobot  o‘z  ichiga  buxgalteriya  balansi,  moliyaviy 
natijalar  to‘g‘risida  hisobot  hamda  izohlar,  hisob-kitoblar  va  tushuntirishlarni 
oladi.  
Qurilish  tashkilotlarida barcha xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlaridagidek hisobot 
davri  bo‘lib  taqvim  yilning  1  yanvaridan  31  dekabrigacha  bo‘lgan  davr 
hisoblanadi.  Taqvim  yilining  1  oktyabridan  keyin  davlat  ro‘yxatidan  o‘tgan 
qurilish  tashkilotlari  uchun  birinchi  hisobot  yili  bo‘lib  davlat  ro‘yxatidan  o‘tgan 
sanadan kelgusi yilning 31 dekabrigacha bo‘lgan davr hisoblanadi. Ushbu davrda 
yuz bergan xo‘jalik jarayonlari birinchi hisobot yiliga doir, deb tan olinadi va  mos 
ravishda shu davrning moliyaviy hisobotiga kiritiladi.    
Qurilish  tashkilotlarining  moliyaviy  hisoboti  quyidagilarga  majburiy  tarzda 
taqdim etiladi: 
soliq idoralariga; 
ta’sis hujjatlariga muvofiq mulk egalariga; 
davlat statistika organlariga; 
qonun hujjatlariga muvofiq boshqa organlarga. 
Moliyaviy  hisobotni  taqdim  etish  muddatlari  ularning  tashkiliy-huquqiy 
maqomiga  bog‘liq.  Chunonchi,  xorijiy  investitsiyalar  ishtirokidagi  qurilish 
tashkilotlari faqat yillik yillik moliyaviy hisobotni tuzadilar va uni keyingi yilning 
25  martigacha  taqdim  etadilar.  Aksiyadorlik  jamiyati,  ma’suliyati  cheklangan 
jamiyat  va  xususiy  korxonalar  maqomidagi  qurilish  tashkilotlari  yillik  moliyaviy 
hisobotni keyingi yilning 15 fevraligacha taqdim etishlari lozim.  
Kichik biznes sub’ektlariga kiruvchi qurilish tashkilotlari moliyaviy hisobotni 
faqat hisobot yili yakuni bo‘yicha taqdim etadilar. Ushbu maqomga ega bo‘lmagan 
boshqa  turdagi  tashkilotlar  (xorijiy  investitsiyalar  ishtirokidagi  korxonalardan 
tashqari) yillik hisobotdan tashqari choraklik hisobotlarni ham tuzishlari va ularni 
choraklikdan  keyingi  oyning  25  sanasigacha  tegishli  organlarga  taqdim  etishlari 
kerak. 
Qurilish  tashkilotlari  ularning  maqomi  va  tashkiliy  shakllariga  qarab 
moliyaviy  hisobotdan  tashqari  turli  statistika  hisobotlarini  ham  tuzadilar. 
Chunonchi,  kichik  biznes  sub’ektlari  hisoblangan  qurilish  tashkilotlari  har 
chorakda 1-MB shaklda «Mikrofirma va kichik korxonaning hisoboti»ni tuzishlari 
va statistika organlariga taqdim etishlari lozim. 
O‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining  2003  yil  24  sentyabrda 
qabul  qilingan    «Qurilish  sohasida  hisobotni  yanada  takomillashtirish  chora-
tadbirlari to‘g‘risida»gi 409-son qarori bilan qurilish tashkilotlari uchun statistika 
hisobotlarining  birxillash-tiriladigan  va  qisqartiriladigan  shakllarining  yangi 

---

ro‘yxati,  ularni  tuzish  va  taqdim  etish  muddatlari  tasdiqlangan.  Ushbu  statistika 
hisobotlarining  birxillashtirilgan  ayrim  shakllarining  ro‘yxati  8.1-jadvalda 
keltirilgan. 
 8.1-jadval