|
TARQATMA MATERIALLAR
“Qurilish industriyasining mexanik uskuna va mashinalari” fanidan laboratoriya ishlarini bajarishda uslubiy qo‘rsatma.
“Qurilish industriyasining mexanik uskuna va mashinalari” fanidan o‘tilayotgan mavzu bo‘yicha izohli lug‘at va tayanch iboralar.
Mazkur fandan o‘rganilayotgan o‘lchov vositalarini metrologik xarakteristikalari va shu o‘lchov vositalaridan namunalar (bosim o‘lchash vositalari, harorat o‘lchov vositalari, mikrometrlar, shtangensirkul, turli detallar va hakazo).
Gidravlik press, gidrotsilindr, gidravlik ko‘tarma, gidravlika qismida ishlatiladigan suyuqliklarni fizik-kimyoviy xususiyatlarini o‘rganish bo‘yicha materiallar.
GLOSARIY
1. Maydalagichlar - qurilish materiallarining kattaligi 3 mm gacha bo‘lgan o‘lchamgacha maydalaydi.
2. Kukunlagichlar - qurilish materiallarining kattaligi 3 mm - 0,001 mm o‘lchamgacha kukunlaydi.
3. Jag‘li maydalagichlar - ishchi qismi jag‘ ko‘rinishida bo‘lgan maydalagichlar.
4. Korpusli maydalagichlar - ishchi qismi ikkita korpusdan iborat bo‘lgan maydalagichlar.
5. Barabanli kukunlagichlar - baraban ko‘rinishdagi korpusli ichki qismida maydalovchi qismlar bo‘lgan aylanma harakat qiluvchi mexanizm.
6. O‘ta harakatlanuvchi sharli tegirmonlarning asosiy ishchi organi sharlaridan iborat.
7. O‘rta harakatlanuvchi rolik - mayatnikli tegirmonlarning asosiy ishchi organ rolikli-mayatnikdan iborat.
8. O‘rta harakatlanuvchi valikli tegirmonlarning asosiy ishchi organi konusli valikdan iborat.
9. Shaxtali bolg‘alovchi tegirmonlarning asosiy ishchi organi baraban ichidagi aylanuvchi bolg‘achalardan iborat.
10. Ayrobinli bolg‘alovchi tegirmonlarning asosiy ishchi organi kukunlagich zarrachalarini havo yordamida ajratib olishga asoslangandir.
11. Savatli bolg‘alovchi tegirmonlarning asosiy ishchi organi qarama-qarshi aylanuvchi bolg‘ali disklardan iboratdir.
12. Inersion tebratguvchi tegirmonlarning asosiy ishchi organi disbalansli prujinada o‘tirgan barabandan iborat.
13. Geratsion tebratguvchi tegirmonlarda kukunlash protsessi barabanni tirsakli valning tebrantirishi evaziga amalga oshadi.
14. Oqimli tegirmonlarda kukunlash protsessi havo bosimi yordamida zarrachalarning o‘zaro urilishi hisobiga amalga oshadi.
15. Saralash usullari - mexanik saralash, havo yordamida saralash, gidravlik saralash va magnit yordamida saralash.
16. Mexanik saralovchi mashinalar konstruksiyasi jihatidan kolosnikli, valikli, yoysimon va barabanli elaklarga bo‘linadi.
17. Mexanik saralovchi mashinalarning saralash asosi qurilish materiallarning o‘lchamlariga asoslangan.
18. Gidravlik saralagichlar qurilish materiallarini suvda cho‘kish tezligiga qarab amalga oshiriladi.
19. Gidravlik saralagichlar kamerali, konusli, vertikal va gidrotsiklonlardan iborat.
20. Gidromexanik saralagichlarda saralash protsessi gidravlik va mexanik saralagichlar kabidir.
21. Magnitli saralagichlarda saralash magnitizm xususiyatidan foydalanib, metal zarrachalardan tozalanadi.
22. Gidromexanik saralagichlar konstruksiyasi jihatidan spiralsimon, reykali, idishli va draglilarga bo‘linadi.
23. Havoli separatorlar qurilish materiallarini zichligi va o‘lchamlari bo‘yicha saralaydi.
24. Havoli separatorlar konstruksiyasi jihatidan o‘tuvchi va aylanuvchilarga bo‘linadi.
25. Havoli separatorlarda zarralar markazdan qochma kuch, og‘irlik kuchi farqi va havo oqimining bosim kuchi ta'sirida ajratiladi.
26. Havo va gazlarni changdan tozalash uchun siklonlar va skrubberlardan foydalanadi.
27. Siklonlar va skrubberlarda zarrachalar markazdan qochma kuch ta'siri ostida ajratiladi.
28. Oziqlantirgichlar qurilish materiallarini qayta ishlovchi mashinalarga, miqdorlagichlarga va texnologik agregatlarga bir xilda uzatib berish uchun mo‘ljallangan.
29. Oziqlantirgichlar konstruksiyasi jihatidan lentasimon, plastinkasimon, vintli, barabanli, ariqchasimon, tarelkasimon va qoshiqsimonlarga bo‘linadi.
30. Miqdorlagichlar xom-ashyoni massasi (og‘irligi) yoki hajmi bo‘yicha miqdorlovchi mexanizmlardir.
31. Aralashtiruvchi mashinalar qurilish materiallarini aralashtirib, aralashma yoki beton qorishma ko‘rinishiga keltiradi.
32. Aralashtiruvchi mashinalar konstruksiyasi bo‘yicha erkin tushib aralashtiruvchi va majburan aralashtiruvchi mashinalarga bo‘linadi.
33. Armaturani to‘g‘irlovchi, qirquvchi va eguvchi stanoklar metal konstruksiyalarni ishlab chiqish uchun mo‘ljallangan.
34. Armaturalarni payvandlovchi uskunalar metal konstruksiyalarga forma berish uchun foydalaniladi.
35. Tebratuvchi yuza va silkituvchi stollar temir-beton qorishmalarini zichlashtirish va yuzasi tekis (silliq) beton mahsulotlarini ishlab chiqarish uchun ishlatiladi.
36. Uskunalarni to‘g‘ri montaj qilish foydalanish va ta'mirlash uskunalarni doimiy ishchi holatda saqlash garovidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
