Qurilish materiallari

15.8. Metallarni korroziya va olovdan himoyalash
15.8.1. Korroziya turlari


Kimyoviy korroziya elektrolit bolmagan organik quruq gazlar va suyuqliklarning metallarga ta'siri natijasida vujudga keladi. Kimyoviy korroziyaning bu turida metall yuzasi yuqori haroratda oksidlanadi. Bu turdagi korroziya kam uchraydi.
Elektrkimyoviy korroziya metallarga elektrolitlar - kislota, ishqor va tuzlar eritmalari ta'sirida vujudga keladi. Bu agressiv muhitlarda metall korroziyasiga metall ionlarining eritmaga asta-sekin o'tib yemirilishi sabab bo'ladi. Turli metallar kontaktlashganda galvanik tok o'tishi tufayli ular elektrkimyoviy korroziyaga uchrashi mumkin. Metallar strukturasi bir jinsli bo'lmagani uchun mikrokorroziya vujudga kelishi va asta-sekin kristallararo korroziyaga aylanadi.
Elektrkimyoviy korroziya atmosfera va yerosti suvlari va nam tuproqda, shuningdek, daydi toklar ta'sirida hosil bo'ladi. Bino va inshootlarning ochiq havoda ishlaydigan qismlari yog'in-sochin ta'sirida korroziyalanadi. Atmosferadagi suv havo karbonat angidridi va oltingugurt po'latni korroziyaga uchratadigan elektrolit hosil qiladi. Bunda po'lat korroziya muhitining konsentratsiyasiga qarab tez yoki sekin yemiriladi. Yerosti metall konstruksiyalari, quvurlar daydi toklar ta'sirida elektrkimyoviy korroziyaga uchraydi. Daydi toklar yerosti kabellari, tramvay va elektropoyezd temir yo'l izlari, elektr podstansiyalariga yaqin yerlarda hosil bo'ladi.


15.8.2. Metallni korroziyadan himoyalash


Metallar korroziyadan lok-bo'yoq, metall va nometall qoplamalar bilan hamda metall tarkibiga legirlovchilar kiritib himoyalanadi.
Lok-bo'yoq bilan qoplasli metallni korroziyadan himoyalashning eng keng tarqalgan usulidir. Qoplamalar nitroemallar, neft, toshko'mir va sintetik loklar, oliflar va o'simlik moylari asosida tayyorlangan bo'yoqlar, polimerlar asosidagi kukun to'ldiruvchili va to'ldirilmagan kompozitsiyalar bilar hosil qilinadi. Lok-bo'yoq


qoplamalari metallni korroziyadan saqlash bilan birga unga estetik chiroyli tus beradi.