Qurilish materiallari, buyumlari va konstruktsiyalarini ishlab chiqarish

 
Zamonaviy issiqlik izolyatsiyasi materiallari
 haqida tushuncha berish mavzusining 
texnologik xaritasi 
 
Ish bosqichlari 
O‟qituvchi faoliyatining mazmuni 
Tinglovchi 
faoliyatining mazmuni 
1-bosqich
Mavzuga kirish 
(10 min) 
1.1. O‟quv mashg‟ulotini mavzusi, rejasi va 
o‟quv faoliyati natijalarini tushuntiradi. 
1.2. Mavzuni jonlashtirish uchun savollar 
beradi. (1-ilova). 
Tinglaydilar. 
Savollarga javob 
beradilar. 
7-Ma’ruza
Zamonaviy issiqlik izolyatsiyasi materiallari 

---

94 
Tinglaydilar. 
2-bosqich.
Asosiy bo‟lim
(70 min) 
2.1. Ma‟ruza o‟qiydi (3-ilova). 
2.2. Ma‟ruzani mustahkamlash uchun savollar 
beradi. (4-ilova) 
Tinglaydilar va 
yozadilar. 
Tinglaydilar va javob 
beradilar. 
3-bosqich 
Asosiy bo‟lim
(70 min) 
3.1. Ma‟ruza o‟qiydi (3-ilova). 
3.2. Ma‟ruzani mustahkamlash uchun savollar 
beradi. (4-ilova 
Tinglaydilar va 
yozadilar. 
Tinglaydilar va javob 
beradilar. 
3-bosqich. 
Yakunlovchi
(10 min) 
3.1. Mashg‟ulot bo‟yicha yakunlovchi 
xulosalar qiladi. 
3.2. Keyingi mavzu bo‟yicha tayyorlanib 
kelish uchun savollar beradi. (5-ilova). 
Savollar beradilar. 
Tinglaydilar va 
yozadilar. 
Yozadilar. 
Zamonaviy issiqlik izolyatsiyasi materiallari 
ISSIQLIK IZOLYaTSION VA AKUSTIK MATERIALLAR 
 
Issiqlik izolyatsion materiallar deb, atrof muhitga issiqlik yopqotilishini kamaytirish 
maqsadida turar-joy va sanoat binolari, issiqlik agregatlari, hamda quvurli optkazgichlari 
qurishda va uning ustidan opralgan materiallarga aytiladi (46 – rasm).
Issiqlik izolyatsion materiallari asosiy xom-ashyoning turi, shakli va tashqi koprinishi, 
tuzilishi, zichligi, qattiqligi va issiqlik optkazuvchanligi bopyicha turlanadi. 
Asosiy xom-ashyoning turiga qarab, issiqlik izolyatsion materiallar mineral xom-
ashyoning har xil turlari (togp jinslari, shlak, shisha, asbest) asosida tayyorlanadigan noorganik, 
organik (ular ishlab chiqarish uchun tabiiy organik materiallar - torf, yogpoch tolali materiallar 
xom-ashyo boplib xizmat qiladi) va plastik massalardan tayyorlanadigan materiallarga boplinadi. 
SHlakli va koprinishi bopyicha issiqlik izolyatsion materiallar donalab tayyorlanadigan 
qattiq (plita, qobiq, tsement, gpisht, tsilindr va egiluvchan mato, shnurli eshilgan bogpliqlar) 
yumshoq va sochiluvchan (paxta, perlit qum, vermikulit) materiallarga boplinadi. 
Tuzilishi bopyicha issiqlik izolyatsion materiallar tolali (mineral paxta, shisha tolali, 
donador perlit, vermikulit) gpovak (gpovak betonlardan tayyorlangan buyumlar, koppik shisha) 
materiallarga turlanadi. 
Zichligi bopyicha issiqlik izolyatsion materiallar: 15, 25, 35, 50, 75, 100, 125, 150, 175, 
200, 225, 250, 300, 350, 400, 450, 500, 600, 700 markalarga boplinadi. 
Bikrligi bopyicha yumshoq (m) materiallar (mineral paxta, shisha paxta) yarim bikr - 
sintetik bogplovchi asosida tayyorlangan shtapelli, shisha toladan qilingan plitalar va boshqalar, 
bikr (j) sintetik bogplovchi asosida mineral paxtadan qilingan plitalar, yuqori bikr (J), qattiq (T) 
materiallar bopladi. 
Issiqlik optkazuvchanligi jihatdan issiqlik izolyatsiyasi materiallari quyidagi sinflarga 
boplinadi: 
A - issiqlik optkazuvchanligi past - 0,06 Vt/m·K; issiqlik optkazuvchanligi oprtacha - 
0,06-0,115 Vt/m·K gacha;
V - issiqlik optkazuvchanligi yuqori - 0,115-0,175 Vt/m·K gacha. 
Vazifasiga kopra issiqlik izolyatsion materiallar issiqlik izolyatsiyasi (himoyalovchi) - 
qurilish (qurilish konstruktsiyalarini izolyatsiyalash uchun) va issiqlik izolyatsion montaj 

---

95 
(sanoat asbob-uskunalari va quvur optkazgichlarini issiqlik izolyatsiyasi uchun) materiallarga 
boplinadi. 
Umuman olganda, issiqlik izolyatsiyasi materiallari 2 xil bopladi: anorganik hamda 
organik issiqlik izolyatsiyasi materiallariga boplinadi.