Qurilish materiallari, buyumlari va konstruktsiyalari ishlab chiqarish

Ma’ruzani mustahkamlash uchun savollar

1. 
   . Namlik miqdori necha foizga etganda betondagi suv miqdori kapillyar so‘rilish vaqtidagi miqdorga yaqinlashadi.
   
2. 
   Sement toshining kristalli tutashuvini hosil bo‘lishi uchun asos nimadan iborat
   

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Neville, Adam M. Properties of concrete / A.M. Neville. -- 5th ed. p. cm. ISBN 978-0-273-75580-7 (pbk.)
   
2. 
   Akramov X.A., Nuritdinov X.N. Beton va temir-beton buyumlari ishlab chiqarish texnologiyasi. Darslik. T., 2011.
   
3. 
   Akramov X.A., Nuritdinov X.N. Beton texnologiyasi. O‘quv qo‘llanma. I va II qism. TAQI T., 2012.
   
4. 
   Akramov X.A., Nuritdinov X.N. Beton texnologiyasi. O`quv qo`llanma. I va II qism. TAQI T., 2012.
   
5. 
   Akramov X.A., Nuritdinov X.N. Beton va temir-beton buyumlari ishlab chiqarish texnologiyasi. O‘quv qo‘llanma. I va II qism. T., 2012.
   

5-modul: Temir-beton konstruksiyalariga agressiv muhitning ta’siri
Reja:

1. 
   Gazli havoli muhit
   
2. 
   Betondagi kalsiy gidrookisining ajralishi
   

Temir-beton konstruksiyalarni loyihalashtirganda betondagi armaturaning saqlanishiga ham ahamiyat berish zarur. Betonga po‘latga nisbatan agressiv bo‘lmagan ionli suyuq muhit ta’sir qilganda birinchi navbatda beton emiriladi. Gazli havoli muhitda (havoning nisbiy namligi >60%), shuningdek konstruksiyaga po‘latga nisbatan agressiv ionli (Cl^-) qattiq va suyuq muhit ta’sir qilganda armatura korroziyasi bo‘lishi mumkin. Bu holda konstruksiyaning emirilishi armatura korroziya natijasida bo‘ladi. zang mahsuli armaturada yig‘ilib betonga bosim tushiradi, darz paydo bo‘lishi so‘ng esa himoya qatlamining emirilishiga sabab bo‘ladi. korroziyada yorilib ketishi mumkin bo‘lgan mustahkamligi yuqori po‘lat ishlatilishi ayniqsa xavf darajasini oshiradi. Bu holatda zo‘riqqan armatura uzilib ketishi mumkin.

Gazli muhitdagi korroziya nam bo‘lgan sharoitda yuz berib uning o‘tishi betonning suvli muhitda korroziyaga uchrashidan farq qilmaydi.
I tur korroziya devori yuqa va suv bosimi sharoitida ishlatiladigan konstruksiyalar uchun ayniqsa xavfli bo‘ladi. bunday sharoitda sement toshining tarkibiy qismlari erib suvda yuvilib ketishi mumkin. Sement gidratatsiyasining ayniqsa oson eriydigan mahsuli kalsiy oksidining gidrati hisoblanadi va uning yuvilishi sement klinkerining gidroliziga sabab bo‘ladi. birinchi navbatda uch kalsiyli va ikki kalsiyli gidrosilikat kabi ko‘p asosli so‘ng past asosli birikmalar [masalan CaOsiO₂aq] emiriladi. Gidroalyuminatlardan to‘rt kalsiyli alyumoferrit (C₄AF) kamroq chidamli bo‘ladi.
Betondagi kalsiy gidrookisining ajralishi beton qorishma qismi mustahkamligi yo‘qolishiga sabab bo‘ladi. beton 33% CaO yo‘qotganda uning emirilishi boshlanadi. Beton korroziyasining tezligi betonni yuvadigan suv oqimi tezligiga to‘g‘ri proporsionaldir. Biroq oqim tezligi katta bo‘lganda ishqor yuvilish asosan CaO ni beton yuzasidan ajralish tezligiga bog‘liq bo‘ladi. I tur korroziya jarayonining o‘tishiga suv – muhitning kimyoviy tarkibi katta ta’sir qiladi. Suvdagi tuz sement toshi elementlari bilan reaksiyaga kirishmasa ham aralashmaning ionli kuchini oshirib CaO ishqor yuvilishini tezlashtiradi. Aralashmada kalsiy tuzi (CaHCO₃) CaCO₃) ishqor yuvilish tezligini kamaytiradi. SHuning uchun beton karbonlanganda I tur korroziyaning rivojlanish tezligini kamayadi. Betonning I tur korroziyaga chidamliligi ishlatilayotgan sementning kimyoviy tarkibiga ham bog‘liq bo‘ladi Agar emirilish sementning tarkibiy qismining erishi natijasida sodir bo‘lsa, ya’ni SaOning ko‘p qismi eritmaga o‘tsa, portlandsementda yuqori asosli birikmalar ( alit C₃S, belit C₂S) ning ko‘proq bo‘lishi sement toshining chidamliligini kamaytiradi.