Qurilish materiallari, buyumlari va konstruktsiyalari ishlab chiqarish

Betonni bug‘lash rejimi
Issiqlik-namlik bilan ishlov berish usullari bug‘lash jarayoni ba’zi bosqichlarining uzunligi va izotermik qizitish harorati bilan xarakterlanadi. Betonga issiqlik-namlik bilan ishlov berish uning qurilish-texnik xususiyatlari, sement va issiqlik quvvati sarfi bilan bevosita bog‘liqdir.
Umumiy bug‘lash sikli 4 davrga bo‘linadi: dastlabki bosqich – buyumga shakl berilgandan boshlab kameradagi harorat osha boshlagan vaqtga qadar; kameradagi harorat oshgan vaqt; izotermik qizitish – belgilangan eng yuqori haroratda ushlab turiladigan vaqt; sovutish davri – kameradagi haroratning pasayish vaqti. Qotish rejimi alohida davrlarning umumiy saotdagi miqdorini bildiradi. Bug‘lash rejimi ma’lum cheklovlardan kelib chiqqan holda talab etilgan kriteriyaga qarab belgilanadi. Bunday kriteriya xarajatlarning kam bo‘lishi, mahsulot tannarxini kamaytirish, sement sarfining kam bo‘lishi va hokozo bo‘lishi mumkin. Bug‘lash vaqtida keltirilgan xarajatlarning eng kam miqdoriga bug‘lash boshlangandan so‘ng tahminan 6-8 soatdan so‘ng erishiladi. Biroq bunda sement sarfi oshadi (2.11-rasm). Misol uchun, kassetalarda M 400 betondan ishlangan buyumni bug‘lash vaqti 10 soatdan 6 soatga kamaytirilganda 400 markali portlandsement sarfi 30%, 500 markali sementniki esa 26 % oshgan.




2.11-rasm. Bug‘lash rejimining o‘zgarishiga qarab 3x6m o‘lchamli qovurg‘ali plitalar asosiy ko‘rsatkichlarining o‘zgarishi
1 - sement sarfining o‘zgarishi, kg/m³; 2 - qolipning metallni talab etish ko‘rsatkichining o‘zgarishi, kg/m³; 3 - mahsulot tannarxining o‘zgarishi, so‘m /m³


2.12-rasm. S/S=0,45 bo‘lgan beton mustahkamligining izotermik ishlov berish vaqtiga qarab o‘zgarishi (rejim: 2+3+5+2 soat, 80°S)
1 – oddiy tezqotuvchi portlandsement; 2 – 400 markali oddiy portlandsement; 3–400 markali SHPS (shlakoportlandsement); 4 –300markali oddiy SHPS