Qurilish materiallari, buyumlari va konstruktsiyalari ishlab chiqarish

Ma’ruzani mustahkamlash uchun savollar

1. 
   Beton mustahkamligiga qanday talab qo‘yiladi
   
2. 
   Konveyer majburiy ritm harakati qanday bo‘ladi
   

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Neville, Adam M. Properties of concrete / A.M. Neville. -- 5th ed. p. cm. ISBN 978-0-273-75580-7 (pbk.)
   
2. 
   Akramov X.A., Nuritdinov X.N. Beton va temir-beton buyumlari ishlab chiqarish texnologiyasi. Darslik. T., 2011.
   
3. 
   Akramov X.A., Nuritdinov X.N. Beton texnologiyasi. O‘quv qo‘llanma. I va II qism. TAQI T., 2012.
   
4. 
   Akramov X.A., Nuritdinov X.N. Beton texnologiyasi. O`quv qo`llanma. I va II qism. TAQI T., 2012.
   
5. 
   Akramov X.A., Nuritdinov X.N. Beton va temir-beton buyumlari ishlab chiqarish texnologiyasi. O‘quv qo‘llanma. I va II qism. T., 2012.
   

7-modul: Agregat ketma-ketlik usulini tashkil qilish. Stend usulini tashkil qilish. Qoliplash usullarini klassifikatsiyasi, qolip turlari. Qoliplarni tayyorlash.
Reja:

1. 
   Agregat ketma-ketlik usulini tashkil qilish
   
2. 
   Stend texnologiyasi
   
3. 
   Qoliplarning turlari
   

Stend texnologiyasining mohiyati shundan iboratki, mahsulotni qoliplash va ularni qotirish qo‘zg‘atilmagan xolatda maxsus o‘rnatilgan stendda bajariladi. Quyuvchi va boshqa texnologik asboblar, shuningdek uni ishchi qismlari bir qolipdan ikkinchi qolipga stendda suriladi.

Bu usul katta maydonni talab qilishi bilan birga, ishlab chiqarishni mexanizatsiyalash va avtomatlashtirishni murakkablashishi bilan katta mehnat talab qiladi. Stend texnologiyasi katta hajmdagi katta o‘lchovli-ferma, ikki tomonlama nishabli balka va katta oraliqli konstruksiyalarni, uzunligi 12m dan ortiq bo‘lgan kolonnalarni tayyorlashda juda qulaydir. Stendlarda zo‘riqtiriladigan mahsulotlar tayyorlanadi. Ayniqsa bu usul, oldindan zo‘riqtiriladigan buyumlar uchun samaralidir, qaysiki potok- agregat yoki konveyer tizimida tayyorlanishi maqsadga muvofiq emas. Stend usuli asbob-uskunalarga murakkab bo‘lmagan oddiy o‘zgartirishlar kiritilishi bilan keng nomenklaturali mahsulotlar ishlab chiqarish imkonini beradi. 3.5-rasmda stend texnologiyasining sxemasi keltirilgan.
Mahsulot ishlab chiqarishda stendlarning ikki turi qo‘llaniladi: uzun va kalta. Uzun stendlar (paketli va tortuvchi) bir necha mahsulot stend uzunligi bo‘yicha bir vaqtda ishlab chiqilganda qo‘llaniladi. Armatura paketining turli usullar bilan tayyorlanishi paketli stendlar asbob-uskunasi xususiyatlari, ishlab chiqarishning mexanizatsiyalash darajasini aniqlaydi. Paketli stendda shpallar, svaylar tayanchlar, tirgovichlar, balkalar va boshqa kichkina ko‘ndalang kesimli va armaturalar qulay joylashgan mahsulotlarini ishlab chiqarish samaralidir. Qisuvchi va ushlab qolish moslamalari ixcham o‘lchovli va nisbatan yyengil, undan foydalanish qulay.
Ko‘ndalang kesimi katta bo‘lgan eni yoki balandligi mahsulotlar (balka, to‘sin (hari), plitalar) katta sterjenli armaturani yakka yoki guruhli zo‘riqishga talab bo‘lsa, tortuvchi stendda bajarish samaralidir.
Kalta stendlarda uzunligi bo‘yicha bitta, kengligi bo‘yicha bitta yoki ikkita mahsulot ko‘pincha gorizontal holatda (ferma, ikki nishabli to‘sin) tayyorlanadi. Kalta stendlarda armatura elektr bilan qizdirish yoki gidro domkrat bilan cho‘ziladi. Uzun stendlar 70 dan 120m gacha uzunlikda bo‘lib, ularda umumiy oldindan zo‘riqtirilgan konstruksiyalarda yuklash darajasi chegaralangan va turg‘un nomenklaturali mahsulot ishlab chiqarishda foydalaniladi.

rasm. Tashqi to‘siq panellarini old ko‘rinishini pardozlashning bir qancha turini stend usulida ishlab chiqarish
1-fakturli qorishmani tayyorlash joyi; 2-to‘siqni qoliplaydigan qism; 3-bug‘ yuborish kolonkalari; 4-mahsulotni tindiradigan va sayqallaydigan post; 5-o‘chiruvchi;. 6-bo‘yash va gruntlash posti; 7-qolipni o‘zgartirish posti; 8-armatura karkasi omborxonasi; 9-vkladishlar omborxonasi; .10-tayyor mahsulot
Bir yoki ikki element uzunligiga to‘g‘ri keladigan stendlar kalta, 4-15 bir xil elementlar uzunligiga to‘g‘ri keladigan stendlar uzun stend deb nomlanadi. Kalta stendlarda istalgan zo‘riqtirilgan armaturali, uzun stendlarda esa asosan tolali ingichka armaturali mahsulot ishlab chiqariladi.
Stendda armaturani mexanik yoki elektr toki ta’siri bilan cho‘ziladi. Texnologik tizim tarkibiga beton tarqatuvchi va unga beton qorishma uzatib beradigan moslama, tebratgich, vibroshtamplar yoki beton quyuvchining qorishmani zichlovchi vibratori va asbob-uskunalari, mahsulotga issiqlik bilan ishlov berish uchun asbob va uskunalar kiradi.
Kasseta usuli bilan temir-beton konstruksiyalarini turli maqsadda tayyorlanishi keng ko‘lamda qo‘llaniladi. Bu usulning asl mohiyati, mahsulotni qoliplash vertikal holatda statsionar guruhli bo‘laklarga ajratiladigan metall qolip-kassetalarda, qaysiki mahsulot zarur pishiqlikka ega bo‘lgunga qadar ro‘y beradi. Mahsulot ishlab chiqaradigan ishchilar bir kasseta moslamasida mahsulotni qoliplagandan so‘ng boshqasiga adilar, qoliplar soni mosligi uzluksiz ishlab chiqarish potokini yuzaga keltiradi.