«qurilish» fakulteti

Bo’shliqlar o’rtasidagi paytlar muvozanati shundan so’ng tekislikdagi umumiy kuch markazini topish uchun O1 nuqtasi atrofiga o’rnatiladi (dinamik ta’sir Fp yo’nalishida):
(2)
bunda, (3) va (4) (5) natija quyidagidan iborat: (6) Gidrostatik bosim bilan va (7) (8) natija quyidagidan iborat: (9) bunda, e biz topishga urinayotgan bosim markazining faol yuza tekisligidagi kuch markazidan masofasini ifodalaydi Teng ta’sir etuvchi kuchni aniqlash Faol yuzaga ta’sir etuvchi gidrostatik bosimni Fp teng ta’sir etuvchi kuch ko’rinishida ifodalash mumkin, undan qo’llaniladigan kuch to’g’ri chizig’i D bosim markazi orqali o’tadi. Ushbu teng ta’sir etuvchi kuchning miqdori faol yuzaning C tekisligida kuch markazidagi gidrostatik bosimga mos keladi: pc = ·g·tc (10) pc – faol yuza tekisligida kuch markazidagi gidrostatik bosim. tc – tekislikdagi kuch markazining suyuqlik yuzasidan vertikal masofasi. Vizual sharoitlarda tekislikdagi kuch markazidagi bosim bosimning to’g’ri chiziqli taqsimlanishi tufayli aynan bosimning eng yuqori va eng quyi miqdorlari orasidagi o’rtacha miqdorga mos keladi. Agar devor α burchagi bilan nishablansa: (11) Endi, Fp teng ta’sir etuvchi kuchni hisoblab chiqish mumkin: (12) Bu muhim! Teng ta’sir etuvchi kuchni hisoblab chiqish uchun faol yuza tekisligidagi kuch markazi qo’llaniladi, garchi Fp teng ta’sir etuvchi kuch tomonidan qo’llaniladigan to’g’ri chiziq bosim markazi orqali o’tsa ham (3.1-bo’limga qarang). Uskunada suv idishi doimiy ko’ndalang kesimli doira kesmasi ko’rinishida ishlab chiqilgan. Kuch suvning G massasi oqibatida har doim O harakat markaziga taalluqli bir xil kinetik paytni ishlab chiqaradi, chunki faol yuzaning Fp teng ta’sir etuvchi kuchi D bosim markazi orqali o’tadi. Taalluqli ravishda, ushbu uskunadan Fp teng ta’sir etuvchi kuchni va bosim markazini aniqlash uchun foydalanish mumkin. Ko’rib chiqilayotgan masalani namoyish qilish uchun doira kesmasini to’liq to’ldirilgan holatda tasavvur qiling. Kuchni suv hajmi markaziga qo’llaniladigan G massasi tufayli ikki tarkibiy qismga ajratish mumkin: Aniq harakat markazi orqali o’tadigan radial qo’llanilgan Gr tarkibiy qismi va O harakat markaziga ta’sir etuvchi r richag yelkasi bilan Gt urinma tarkibiy qismi. G r radial tarkibiy qism O harakat markaziga kuch impulsini ishlatmaydi, chunki uning richag yelkasi nol nuqtada joylashgan. Endi, suv darajasidan qat’iy nazar: (13) Bu kuch tomonidan suv hajmining G massasi oqibatida D bosim markazida Fp teng ta’sir etuvchi kuch ko’rinishida har doim bir xil kinetik payt ishlatilishini anglatadi. Formula chiqish qismi (13) doira kesmasi kuch markazini va uning hajmini aniqlash orqali o’tadi.