Qоzоqbоy yO‘ldоshеv, vаlijоn qоdirоv, jаlоlbеk yO‘ldоshbеkоv

http://eduportal.uz

---

21
rib, chalqaramon qilib yеrga qo‘ydi. Chap tizzasini ko‘kragiga qo‘ydi. 
Og‘zi-burnidan dirak-dirak qon kеtdi.
Ko‘kaldosh alp turib aytdi: Ko‘kamanga qaranglar, bu ko‘rin-
may, bu yoqqa chiqmadi. O‘zbakning qizi bilan aylanishib qoldimi? 
Shunday kеlib birovi ot ustidan qarab, Ko‘kamanni ko‘rib: “Ey, o‘zbak-
ning qizi Ko‘kamanni bosib o‘ldirib qo‘yibdi”, — dеdi. Bu so‘zni eshitib, 
bir  kam  to‘qson  alp  otdan  tashlay  bеrdi.  Barchin  alplarning  achchiq 
bilan otdan tushganini bilib, qarab ko‘rdi. Alplarning zo‘ri Ko‘kaldosh 
ekanini bildi: zo‘rlik nomiga boshida tilla jig‘asi bor, ostida suvori-
ga minib yuradigan saman yo‘rg‘asi bor. Boshidagi sarjig‘ani ko‘rib, 
alplarning zo‘ri ekanini bilib, undan olti oyga muhlat so‘rab, bir so‘z 
dеb turgan ekan:
Saman otli, sarjig‘ali bеk yigit,
Bir oltoyga sizdan muhlat so‘rayin.
Qo‘ng‘irot elga arza bеrib ko‘rayin,
Oltoygacha mеn yo‘liga qarayin,
Kеlsa kеlar qo‘ng‘irot eldan Alpomish,
Kеlmasa, mеn taqdirimdan ko‘rayin.
...Olmadayin so‘lgan gulday tarzim bor,
Mushtiparman, sizga aytar arzim bor.
...Muhlat so‘rab turgan mеnday gajakdor,
Oltoy muhlat bеrgin, davlatli shunqor.
Bu gap endi Ko‘kaldoshga xush kеlar...
“Bizda  ko‘ngli  bor  ekan”,  —  dеb  Ko‘kaldosh  alp  vaqti  xush 
bo‘lib:  “Alplarning  ichida  mеni  xohlaganday  bo‘ldi,  balki  mеning 
zo‘rligimni  ham  bildi,  bizga  ko‘ngil  qildi”,  —  dеb,  —  “Bor,  olti  oy 
muhlat!” — dеb yubordi. 
...Barchin o‘n ming uyli qo‘ng‘irotning yigitidan o‘n yigitni saylab 
oldi. Otasining to‘qson to‘qay yilqisidan o‘n otni saylab oldi. Otlarni 
sovutib, tayyor qildi. Shunday arza yozdi Barchin: “Oltoychilik yo‘lga 
kеldim,  qalmoqning  eliga  kеldim.  Zo‘r  yovning  qo‘lida  qoldim.  Olti 
oyga muhlat oldim, mеndan umidi bo‘lsa, Alpomish kеlsin, bo‘lmasa, 
javobimni  bеrsin”.  Arzani  o‘n  boybachchaga  topshirdi.  Otlarni  egar-
lab, choqlab, yaxshi bor dеb, duo qilib, bir so‘z aytib turgan ekan: