Qotishmalarning quymakorlik xossalari

hajmi kamayganda toldirib turadi. Ustamalami olchovlari va

o‘matiladigan joylari., ulami oxirida qotishini va kirishish g!ovaklari

shu yerda bolishini hisobga olish kerak.

Quymakorlikda

Quymakorlikda

kuchlanishlarga quymada qiyinlashgan kirishishga, turli qismlarini

har xil tezlikda sovishi va uni kristallik tuzilishiga bogliqdir.

Quymani tanasini turli qismlarini sovishi bir xil bo‘lmaydi,

quyuq metallni quyilgandan so‘ng tezroq yupqa devorli qismlari va

sekinroq qalin devorli qismlari soviydi, yupqa devorli qismlari

issiqlikni tortishni tezlashtiradi va sovishini kuchaytiradi. Shuning

uchun quyma tanasining turli joylarida ulami bir xil tezlikda

sovimagani uchun issiqlik kuchlanishlar hosil boiadi.

Bular hammasi quymakorlik kuchlanishlariga olib keladi.

Bular hammasi quymakorlik kuchlanishlariga olib keladi.

Qoldiq kuchlanishlar deganda quymalarda tola sovuganidan keyin

hosil boigan kuchlanishlar inobatga olinadi va quyidagi hodislarga

olib keladi:

1. Agarda kuchlanishlar qotishmani oquvehanlik chegarasidan

pastroq bo‘Isa, unda quymalardagi ichki kuchlanishlar quymani

ekspluatatsiya qilish jarayonida kuchayib boradi.

2. Agarda kuchlanishlar qotishmani oquvehanlik chegarasidan

balandroq, lekin qotishmani puxtalik chegarasidan pastroq bo‘Isa,

unda quyma qiyshayib ketadi.

3. Kuchlanishlar qotishmani puxtalik chegarasidan yuqoriroq

bo‘Isa, unda quymada darzliklar hosil bo‘lishi sababli yaroqsiz

bo‘ladi.

Quymakorlik kuchlanishlari quyidagilarga bo"linadi: mexanik,

Quymakorlik kuchlanishlari quyidagilarga bo"linadi: mexanik,

termik va fazali:

bu yerda,
a - deformatsiyalar;
E - qotishmani elastiklik t darajadagi moduli;
vp - kuchlanishlami relaksatsiya bo‘lishi tezligi;
x - relaksatsiya vaqti