Qosimov f. M. Qosimova m. M

Ikki nuqtadan o’tuvchi to’g’ri chiziq tenglamasi

A(x ; y ) va B(x y ) nuqtalar berilgan bo’lsin. Bu nuqtalardan o’tuvchi to’g’ri chiziq tenglamasi quyidagi formula orqali beriladi.

masalan, A(2,3) va B(-3;-2) nuqtalardan o’tuvchu to’g’ri chiziq tenglamasini topamiz.
Ikki nuqtadan o’tuvchi to’g’ri chiziq tenglamasiga ko’ra
yoki , bunda
x-2=y-3 yoki y=x+1.
To’g’ri chiziqning kesmalar bo’yicha tenglamasi
Absissa o’qini a kesmada, ordinata o’qini b kesmada kesib o’tuvchi to’g’ri chiziq tenglamasini tuzamiz.

A(a; 0) va B (0; b) nuqtalardan o’tuvchi to’g’ri chiziq tenglamasi yoki , bunda

To’g’ri chiziqlarning parallellik va perpendikularlik shartlari
va to’g’ri chiziqlar burchak koeffisinti bilan berilgan bo’lsin, :y= va
1) Agar va bo’lsa, va to’g’ri chiziqlar ustma-ust tushadi.
2) Agar va bo’lsa, va to’g’ri chiziqlar parallel bo’ladi.
3) Agar , yani bo’lsa, va to’g’ri chiziqlar o’zaro perpendikulyar bo’ladi.
4) Agar bo’lsa, va to’g’ri chiziqlar bir nuqtada kesishadi.


Ikki to’g’ri chiziq orasidagi burchak
l va l to’g’ri chiziqlar burchak koeffisenti orqali tenglamalari bilan berilgan bo’lsin.
y , - bu , to’g’ri chiziq tenglamasi, y , - bu to’g’ri chiziq tenglamasi. va to’g’ri chiziqlar orasidagi burchak quyidagi formulada topiladi:
tg


Aylana

Tarif. Tekislikda berilgan nuqtadan bir xil uzoqlashgan hamma nuqtalaridan iborat figura aylana deyiladi. Berilgan nuqta aylananing markazi deyiladi.

Aylana nuqtalaridan uning markazigacha masofa aylananing radiusi deyiladi.Aylana nuqtasini uning markazi bilan tutashtiruvchi har qanday kesma ham radius deyiladi.
Aylananing ikkita nuqtasini tutashtiruvchi kesma vatar deyiladi. Aylana markazidan o’tuvchi vatar aylana deametri deyiladi.
Uchburchakning hamma uchlaridan o’tgan aylana shu uchburchakka tashqi chizilgan aylana deyiladi.
Uchburchakka tashqi chizilgan aylananing markazi uchburchak tomonlarining o’rtalaridan o’tkazilgan perpendikulyarlarning kesishish nuqtasidan iboratdir.