Qo’shilgan qiymat solig’i iqtisodiy mohiyati va hisoblash usullari
Qo’shilgan qiymat mohiyatiga ko’ra
Soliq Imtiyozlari
Qo’shilgan qiymat solig’ini to’lovchilar tadbirkorlik bilan shug’ullanuvchi yuridik shaxslar
Moliyaviy xizmlarning qo’shigan qiymat solig’dan ozod etilishi va hisoblash usullari
Qo’shilgan qiymat
mohiyatiga ko’ra
Sotilgan mahsulot
Bajarilgan ishlar
Ko’rsatilgan
xizmatlarning
qiymati
Soliqdan_ozod__Etiladigan__Tovarlarni__Realizatsiya'>Soliq
Imtiyozlari
Soliqdan ozod
Etiladigan
Tovarlarni
Realizatsiya
Qiish
Oboroti
Soliqdan
ozod
Qilinadigan
Sug’urta
xizmatlari
Soliqdan
ozod
Etiladigan
import
Soliqdan
ozod
Qilinadigan
Moliyaviy
xizmatlar
Qo’shilgan qiymat solig’ini to’lovchilar
tadbirkorlik bilan shug’ullanuvchi
yuridik shaxslar
Soliq
solinadigan
oborotlarga
ega bo’lgan
Qo’shilgan
qiymat solig’I
to’lash bo’yicha
majburiyat
yuklatilgan
Tovarlarni
O’z Respublikasi
hidudiga
inpot qiluvchilar
Oddiy
shirkat soliq
solinadigan
Oborotlarni
yuritish
yuklatilgan
ishonchli shaxslar
Soliq
kodeksining
198-moddasiga
ko’ra
qo’shilgan
qiymat
solig’ining
ob’ekti
Tovarlar
importi
xizmat ,
Tovar ish
realizatsiya
qilish
oboroti
Moliyaviy
xizmlarhihg
qo’shigan
qiymat solig’dan
ozod etilganligi
Akkreditiflar
ochish
va ularga
xizmat
ko’rsatish
Kassa
operatsi yalari
Forfeyting
va faktirlar
opera-
tsiyalar
Lonbard
Operatsi-
yalari
Jamg’arib
boriladigan
pensiya tizimi
mablag’larini
oboroti
Chet el
Valyutasi
bilan ayir
Boshlash operatsiyalri
Pul
mablag’larini
konvertatsiya
qilish
Qimmatli
qog’ozlar
bilan
bog’liq
operatsiyalar
Molyaviy
valyuta
va chet
el vayutasi
bilan bog’liq
operatsiyalar
Tovar
ish ,xizmat,
realizatsiya
qilish oboroti
Qo`shilgan qiymat solig`i.
Qo`shilgan qiymat solig`i birinchi bo`lib 1954 yili Fransiyada iqtisodchi M.Lore taklifiga muvofiq joriy etilgan va qisqa muddat ichida ko`pgina davlatlarda qo`llanila boshlagan. U 1990 yillar boshiga kelib 43 ta davlatda, shu jumladan barcha Yevropa ittifoqi davlatlarida qo`llanilgan. O`zbekistonda esa qo`shilgan qiymat solig`i 1992 yildan boshlab joriy etilgan. Bu soliqning fiskal siyosatda hissasi katta bo`lib, respublika byudjetiga tushadigan soliqlar summasining 28-30 foyizini tashkil etadi.
Qo`shilgan qiymat solig`i tovarlar (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish, import qilish va sotish jarayonida yaratilgan qo`shilgan qiymatning bir qismini davlat byudjetiga o’tkazish vositasidir.
Qo`shilgan qiymat solig`i ob’yektlari quyidagilar:
soliq solinadigan aylanma (oborot)-tovarlar (ishlar, xizmatlar)ni sotish, ijaraga berish, tekinga berish, ustav jamg`armasiga topshirish bo`yicha aylanma (oborot);
soliq solinadigan import.
Qo`shilgan qiymat solig`i quyidagi tartibda hisoblab chiqariladi.
Aksiz solig`i solinmaydigan tovarlarga:
QQS-qo`shilgan qiymat solig`i summasi;
Tsq- tovarlarning sotish qiymati;
Ss-soliq stavkasi.
Qo`shilgan qiymat solig`i bo`yicha imtiyozlar quyidagi guruhlarga bo`linadi:
1)ayrim sotish aylanmalarini qo`shilgan qiymat solig`idan ozod qilish;
2)ayrim moliyaviy xizmatlarni qo`shilgan qiymat solig`idan ozod qilish;
3)ayrim sug`urta xizmatlarini qo`shilgan qiymat solig`idan ozod qilish;
4)ayrim tovarlarni import qilishda qo`shilgan qiymat solig`idan ozod qilish;
5)qo`shilgan qiymat solig`ining nol darajali stavkasini qo`llash.
Qo’shilgan qiymat solig’ini to’lovchilari oltita xususiyatga va iqtisodiy- ijtimoiy yo’nallishlarga ega bo’lgan sub’ektlari bo’lib hisoblanadi.Bunday sub’ektlarga quyidagilar kiradi:
- 1. Mulkchilikning hamma shakllarga mansub bo’lgan, yuridik shaxs bo’lgan
- korxonalar, birlashmalar va tashkilotlar, shuningdek korxonalar, birlashmalar va
- tashkilotlarning yuridik shaxs bo’lgan, lekin mustaqil balansga hamda bank
- muassasalarida hisob-kitob varag’iga ega bo’lgan filiallari, vakolatlari va boshqa
- aloqida bo’limlari .
- 2. Xo’jalik hisob-kitoblarida turmaydigan, lekin xo’jalik (tijorat) faoliyatini
- amalga oshirayotgan tashkilotlar.
- 3. O’zbekiston Respublikasi xududida chet-el investitsiyasi ishtirokida tashkil
- etilgan korxonalar, ularning sho’’ba korxonalari va filiallari, xo’jalik hisob
- tamoillarida xo’jalik (tijorat) faoliyatini amalga oshirayotgan va O’zbekiston
- Respublikasi xududida joylashgan xalharo birlashmalar, ularning filiallari va sho’’ba
- korxonalari.
- 4. Xo’jalik (tijorat) faoliyatini amalga oshirayotgan xalharo noxukumat
- tashkilotlari (birlashmalari).
- 5. Ishlab chiqarish va boshqa tijorat faoliyatini amalga oshirayotgan yakka
- (oylaviy) xususiyat korxonalari.
- 6. Tovarlarni (ishlar, xizmatlarni) import qiluvchi yuridik va jismoniy
- shaxslarning import qilinayotgan nna shu tovarlari bo’yicha.
Qo`shilgan qiymat solig`i, uning to`lovchilari va ob’yektlari
- Qo`shilgan qiymat solig`i tovarlar (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish, import qilish va sotish jarayonida yaratilgan qo`shilgan qiymatning bir qismini davlat byudjetiga o`tkazish vositasidir. U tovarlar (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarishdan tortib, pirovard iste’molchigacha yetkazib berish jarayonlarida har bir sotish hujjatidan hisoblab olinadigan ko`p pog`onali soliqdir. Qo`shilgan qiymat solig`i tovarlar (xizmatlar, ishlar)ning narxi tarkibida bo`ladi va ularning xaridorlari (iste’molchilari) tomonidan to`lanadi.
Qo`shilgan qiymat solig`ining tavsifiy belgilari chizmada aks ettirilgan
Qo’shilgan qiymat solig’i
Bilvosita
soliq
Proporsional soliq
Umum davlat solig’i
Do'stlaringiz bilan baham: |