Qoʻsh uruglanish jarayoni

Uruglanishda ishtirok etadigan spermiylarning xususiy sitoplazmasini mavjudligi, murtak xaltaga tushganda uruglanishda ishtirok etishi yoki ishtirok etmasligi haqida hozirgi kunga qadar munozarali mulohazalar mavjud. Spermiy murtak xaltaga kirayotganda sitoplazmasini yoqotadi, uruglanishda sitoplazmasiz yadroni ozi ishtirok etadi, degan fikr tadqiqotchilarning orasida keng tarqalgan. Ayrim olimlar yopiq uruglilardagi uruglanishda faqat sof yadroni ozi emas, hujayra yaxlit holda ishtirok etadi, degan xulosaga kelgan

E.N.Gerasimova-Navashina spermiylarning harakatini izohlashda qoshuruglanishning mitotik goyasini taklif etadi. Bu goyaga kora, uruglanish jarayonini borishi xususiy qonuniyatlar bilan birga, hujayraning mitoz bolinishidagi umumiy qonuniyatlar asosida roy beradi, degan asoslar bor. Bu goyaning asosi quyidagilardan iborat:

E.N.Gerasimova-Navashina spermiylarning harakatini izohlashda qoshuruglanishning mitotik goyasini taklif etadi. Bu goyaga kora, uruglanish jarayonini borishi xususiy qonuniyatlar bilan birga, hujayraning mitoz bolinishidagi umumiy qonuniyatlar asosida roy beradi, degan asoslar bor. Bu goyaning asosi quyidagilardan iborat:

1. Spermiy generativ hujayradan hosil bolish davrida ozining mitoz bolinish davrini tola tugatmay telofazada qoladi.

• 
  2. Tuxum hujayra va markaziy hujayralarning orasiga kelganda, ular bir biridan huddi mitozning anafaza-telofazasidagiday ajralishadi.
  
• 
  “Mitotik goyaga kora, urgochi hujayralarning yadrolarini orasida mitotik maydon bolib, u spermiylarning harakatini boshqarib tuxum hujayraning va markaziy hujayralarning yadrolarini boglaydi. Bir biridan uzoqlashgan spermiylar keyinchalik ozini yadroday tutadi ular hujayraning dinamik markaziga yonaladi. Urgochi hujayraning dinamik markazida ularning ozini yadrosi bolib, ular bilan spermiy tasirlashad
  

N.S.Belyaeva (1977) qoshuruglanishni quyidagi sxemasini taklif etgan. Spermiylarni sinergidlardan chiqish vaqtida oldindagisi tuxum hujayraning tortish zonasiga tushadi va uning membranasi bilan ozaro tasirlashadi, bundan keyin tuxum hujayraning tortishish kuchi toxtaydi. Spermiy membranani eritib murtak xaltaga kiradi va sitoplazmaning malum yonalishdagi oqimi orqali tuxum hujayra yadrosi bilan ozaro tasirlashadi. Ikkinchi spermiy tuxum hujayraning tortishish kuchini sezmay oqim bilan markaziy hujayraning yadrosiga otadi. Ular ozaro birlashganidan keyin markaziy hujayraning sitoplazmasidagi harakat toxtaydi