Qo‘qon xonligida kitobat va kutubxonachilik tarixi bob. Qo‘qon xonligida ijtimoiy-siyosiy va madaniy jarayonlar



Download 0,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/28
Sana07.11.2022
Hajmi0,86 Mb.
#861755
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   28
Bog'liq
QO‘QON XONLIGIDA KITOBAT VA KUTUBXONACHILIK TARIXI

Mirmahmud Qoriy Xo‘qandiy
 – 
alloma, so‗fiy, shoir, xattot. 
Mirmahmud Qori Mir SHamsuddin o‗g‗illari 1822 yilda Sarmozor dahasidagi 
Panjarasozlik mahallasida (boshqa bir manba‘da Qatag‗on dahasidagi Qashqariyon 
mahallasida) taxminan 1820 – 1830 yillarda tavallud topdilar. Maktabda savod 
chiqargach, Mullo Muhammad Niyoz qoridomullo qo‗llarida ilmi qiroat o‗rganib, 
qoriyi murattab bo‗ldilar. Madrasai Buzruk Xoja va Madrasai Mirda tahsil olib, ilmi 
arabiy, forsiy, sarf, nahv, lug‗at, ilmi mantiq va diniy bilimlarini o‗rgandilar. 
Xattotlikni Mirzo Bobokalon Xo‗qandiydan o‗rganganlar. Tahsil asnosi Abdulhakim 
Xalifa qo‗llarida tariqat maktabini ham o‗tadilar, majzub ruhidagi so‗fiy bo‗lib 
etishib, eshonlik martabasiga erishdilar. Xonaqohda o‗tirmay, 1888 yilgacha G‗ishtlik 
Masjidda, so‗ngra uzoq yillar G‗oziyog‗liq masjidida imomlik qildilar. Taqvoli porso 
kishi edilar. Tazkiralarda bayon etilishicha u zot qilqalam xattot bo‗lib, ko‗plab nodir 


kitoblarni go‗zal nasta‘liq xatida oqqa ko‗chirganlar. Qoriy hazratlarining pokiza, 
ajoyib inson ekanliklarini tasdiqlovchi ko‗plab xotiralar yuradi. Ulardan birida naql 
etilishicha, ul zoti bobarakot qalam uchini taroshlaganlarida hosil bo‗ladigan mayda 
payrahalarni tashlab yubormasdan alohida xaltachaga yig‗ib yurar va shogirdlariga ―- 
Vafot etganimdan so‗ng meni poklash uchun mana shu payrahalarni yoqib suv 
isitasizlar‖ deb vasiyat qilib yurar ekanlar. Vafotlaridan so‗ng shogirdlari haqiqatda 
ham mazkur payrahalarni yoqib suv isitgan ekanlar. Bir xaltacha payraha yig‗ilishi 
uchun qancha – qancha qalam tarashlangan, mazkur qalamlar ila qanchadan – qancha 
kitoblar ko‗chirilgan bulsa ekan?! Qoriy Xo‗qandiy hazratlari 1906 yilda 82 yoshda 
vafot etdilar. Katta izdihom bilan Katta qabristonga dafn etildilar.
U kishi she‘riyatda ham qalam tebratib, so‗fiyona she‘rlar: g‗azallar, 
muxammaslar yozganlar. Muxammaslarining katta qismi Mashrab alayhirrahmaga 
boylangan. Devonlari 1911 yilda Toshkentda chop etilgan. Mazkur devondan bir 
necha namunalar keltiramiz: 

Download 0,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   28




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish