Qo'qon Universiteti
Biznes va ta'lim kafedrasi
Xorijiy til va adabiyoti yo'nalishi
3/3/19-guruh talabasi
Isroilova Mubinaxonning
Madaniyatlararo aloqa
fanidan mustaqil ishi
Dunyoqarash
Dunyoqarash- subyektiv voqe'likni baholovchi qarorlar to‘plamidir. Atrof-olamni anglashga harakat qilish natijasida kelib chiqadi. Dunyoqarash diniy,falsafiy,ilmiy bo‘lishi mumkin.
Dunyoqarash--dunyoga va insonning undagi o‘rniga,kishilarning o‘z atrofidagi voqelikka va o‘z-o‘ziga munosabatiga bo‘lgan umumiy qarashlar tizimidir. Dunyoqarash kishilarning yoshi,hayotiy tajribalari,bilimi,mafkurasi bilan bog‘liq. Dunyoqarashda jamiyatda shakllangan falsafiy,ilmiy,diniy,siyosiy,axloqiy,huquqiy,estetik bilimlar,qarashlar o‘z aksini topadi.
Shaxsning dunyoqarashi ijtimoiy munosabatlar bilan chambarchas bog‘langan. Dunyoqarash insonning o‘zini va dunyoni zaruriy ravishda anglashi hamda baholashi asosida shakllanadi. Ayrim individning ongi bilan bog‘langan individual dunyoqarash,muayyan ijtimoiy guruh,qatlam,sinf,millat va jamiyat miqyosidagi ijtimoiy ong bilan bog‘langan ijtimoiy dunyoqarashlar mavjud. Bular bir-birini to‘ldiradi,bir-biriga ta'sir qiladi,bir-birini rivojlantiradi.
Qadriyatlar
Qadriyat- voqelikdagi muayyan hodisalarining umuminsoniy,ijtimoiy-axloqiy,madaniy,manaviy ahamiyatini ko‘rsatish uchun qo‘llanadigan tushuncha. Inson va insoniyat uchun ahamiyatli bo‘lgan barcha narsalar erkinlik,tinchlik,adolat,ijtimoiy tenglik,ma‘rifat,haqiqat,yaxshilik,go‘zallik,moddiy va ma'naviy boyliklar,an‘ana,urf-odat va boshqalar qadriyatlar hisoblanadi. Ijtimoiy fanlarning qaysi sohasida qadriyatga doir tadqiqot olib borilgan bo‘lsa,bu tushunchaga shu jihatdan ta'rif berishga intilishgan.
Qadriyat aksiologiyaga xos kategoriyadir. Qadriyatni aksiologiyaga nuqtai-nazaridan talqin qilish uni kategoriya sifatidagi mohiyati,mazmuni,obyektiv asosi,namoyon bo‘lish shakllari va xususiyatlarini o‘rganish imkonini beradi. Qadriyat kategoriyasi faqat buyum va narsalarning iqtisodiy qimmatini emas,jamiyat va inson uchun biror ahamiyatga ega bo‘lgan voqelikning shakllari,holatlari,narsalar,voqealar,
hodisalar ,talab va tartiblar va boshqalarning qadrini ifodalash uchun ishlatiladi. Ijtimoiy jarayonlar ta'sirida kishilarning qadriyatlar to‘g‘risidagi qarashlari o‘zgarib boradi.
Tarixiy zaruriyatga qarab goh u goh bu qadriyat taraqqiyotning oldingi safiga chiqadi. Masalan, yurtni yov bosganda- ozodlik, imperiya hukmronligi nihoyasida- istiqlol, urush davrida - tinchlik, tutqunlikda- erkinlik, kasal yoki bemorlikda- sihat-salomatlikning qadri oshib ketadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |