Qoplama hosil qiluvchi polimerlar texnologiyasi

QOPLAMALARNI ELEKTRON USULDA QOTIRISH
Tezlatilgan elektronlar yordamida qotirish lok-bo’yoq qoplamalri shakllanishinining eng tez usuli hisoblanadi: qoplama hosil bo’lish vaqti bir necha sekundni tashkil etadi. Tezlatilgan elektronlar manbai bo’lib, odatda to’g’ri xarakterli past energiyali tezlatgichlar xizmat qiladi. Maxalliy sanoatga quvvati 1 dan 25 kVtgacha elektronlar energiyasi 0,05-0,2 pDj bo’lgan tezlatgichlarning turli tiplari tadbiq etilgan. Bu tezlatgichlardagi elektronlar past singuvchanlik hususiyatiga ega bo’lganligi uchunularni qalinligi 500 mkmdan ko’p bo’lgan qoplamalarni qotirishda qo’llanadi, bunda qoldiq radiatsiya kuzatilmaydi.

Radiatsion qotirishni barcha materiallarga qo’llab bo’lmaydi, u xuddi UB-qotirishga o’xshab faqat polimerlanish reaktsiyasi hisobiga kimyoviy o’zgara olish hususiyatiga ega, qoplama hosil qiluvchilargina qo’llanadi.

Xozirgi kunda bu usul to’yinmagan poliefirlar, polakrilatlar, poliuretanakrilatlar, epoksiakrilatlar asosidagi LBMlarini (lok, emal, gruntova) qotirishda qo’llanadi. Bunda tarkibida erituvchisi yo’q materiallarni ishlatish maqsadga muvofiqdir.

Qoplamalarni radiatsion qotirishga ko’pgina faktorlar ta’sir ko’rsatadi: yutilgan nur miqdori va uning quvvati, (rasm 8.8.), podlojkaning tabiati, atrofdagi gaz muhitining xarakteri va x.k.o.

Ko’pgina qoplamalar 80-140 kGr miqdorda yutilganda va 0,06-0,08 pDj elektronlar energiyasida yaxshi qotadi. Destruktiv jarayonlar vujudga kelmasligi uchun nurlarni yuqori miqdorini qo’llash man etiladi. Destruktsiyaga nafaqat qoplama balki, podlojka metariali xam (yog’och, qog’oz, plastmassa) uchrashi mumkin. Bunda rang o’zgarishi va mexanik xossalarning yomonlashishi kuzatiladi. To’g’ri chiziq bog’liqligi bilan qotish tezligi va yutilgan miqdor quvvati D orasidagi taxminan D = 3kGr/s, katta ko’rsatkichlarida “D” intensivlik nurlanish jarayon tezligiga kamroq ta’sir ko’rsatish

k uzatiladi.