Qon tomirlar fiziologiyasi

1

Odatda  boshqa    yupqaroq  elastik  membrana  (

membrana  elastica  externa

) 

o’rta  va  tashqi  qavatlar  orasida  joylashadi.  Arteriyalar  joylashishiga  qarab 

(

asosan  elastik  va  asosan  muskul  arteriyalari

)  aralash  elastik  tolalarni  o’z 

ichiga  oluvchi  yaxshi  rivojlangan  muskul  qavat  bilan  farqlanadi.  Bu  qavat 

qon  tomirlarining  harakatlantiruvchi  kuchidir  (Rasm.5.17):  qon  tomirlari 

diametrining  kengayish  (vasodilatatsiya)    va  torayishi  (

vasokonstriktsiya

) 

orqali  qon  oqimi  va  qon  bosimi  boshqariladi.  Yurakka  yaqin  joylashgan 

arteriyalar  elastik  tolalarning  katta  qismini  o’z  ichiga  oladi  va  bu  elastik 

qaytarishni  chaqiradi.   Sistola  vaqtida  haydalgan qon arteriya  devorlarining