Qo`lyozma xuquqida mamatqulova (yuldasheva) gulzira ergashali qizining

L.I.Kursanov, 1972

]. 

Solanum nigrum L. - Qora ituzum. Bir yillik o`t. Bo`yi 25-50-75 sm. poyasi 

tik  yoki  bir  oz  yotib  o`sadi,  shoxlangan.  barglari  qoramtir-yashil,  siyrak  tukli, 

tuxumsimon  yoki  rombsimon,  uzunligi  3-5-7  sm,  eni  2-4  sm.  gullari  3-8  tadan 

bo`lib,  soyabonsimon  yoki  shingilsimon  to`pgulga  yig`ilgan.  Gulbandlari  tuksiz 

yoki  ko`pincha  tukli.  Kosachabargi  qo`ng`iroqsimon,  uzunligi  2-2,5  mm. 

Gultojibarglari oqish, uzunligi 6-7 mm. Mevasi xo`l meva, qora rangli, sharsimon, 

diametri 6-10 mm. Urug`i sariq, buyraksimon, uzunligi 2 mm. 

Iyun-oktyabr oylarida gullab, iyul-avgust oylarida meva hosil qiladi. 

Bog`lar  va  ekinzorlarda,  yo`l,  ariq,  daryo  bo`ylarida,  turar  joylar  atrofida 

o`sadi. O`zbekistonda: Hamma viloyatlarda tarqalgan. 

2. Datura stramonium L.  -  Oddiy bangidevona. Bir yillik o`t. Bo`yi 50-120 

sm ga etadigan yoqimsiz hidli o`simlik. Poyasi tevarak-atrofga qarab shoxlangan, 

tuksiz,  silliq  va  yashil  ranglidir.  Bargi  yirik,  tuxumsimon,  uch  tomoni 

o`tkirlashgan,  ustki  tomoni  esa  to`q  yashil,  ostki  qismi  och  yashil  rangli.  Gullari 

gulbandli,  barg  qo`ltig`ida  bittadan  joylashgan.  Koschasi  besh  qirrali,  4-6  sm 

kattalikda,  yashil  rangli  va  qisqa  tukli,  o`tkir  tishchali.  Gultoji  oq,  uzunligi  6-12 

sm, uzun naycha bo`lib, uch tomoni qayrilgan. Mevasi ko`sakdan iborat, uning usti 

o`tkir tikanlidir. 

May-sentyabr oylarida gullaydi, mevasi iyul oyidan boshlab etiladi. 

---

 

12 

Aholi  yashaydigan  joylar  atrofida,  ekinlar  orasida,  tashlandiq  erlarda, 

paxtazorlarda o`sadi. 

O`zbekistonda:  Toshkent,  Andijon,  Farg`ona,  Namangan, samarqand,  Jizzax, 

Surxondaryo  viloyatlarida,  Qoraqalpog`iston  jumhuriyatida  tarqalgan  [

Bilich 

G.L., 2005, Dubnisheva T.Ya. 2001

].