Qo`lyozma xuquqida mamatqulova (yuldasheva) gulzira ergashali qizining

O’simlik  soni  va  arealining  o’zgarish  sabablari.  Ayniqsa  o’simlik 

urug’lagan  vaqtda  chorva  mollarining  ko’plab  boqilishi  unga  jiddiy  shikast 

yetkazadi. 

Muhofaza choralari. Maxsus muhofaza tadbirlari ishlab chiqilmagan. 

Kamyoblik  darajasi  1.  Janubi-g’arbiy  Pomir-Oloydagi  juda  kamyob, 

endem o’simlik. 

Qisqacha  tavsifi.  Bo’yi  50-70  sm  ga  yetadigan,  ko’p  poyali,  poyasining 

asosi hurpaygan, dag’al tukli, ko’p yillik o’t. Poyasining ostki qismidagi barglari 

uzun  bandli,  turli  darajada  o’yilgan,  tuxumsimon  yoki  lirasimon,  kichik 

bo’laklarga  ajralgan.  To’pgullari  ro’vaksimon,  uzun  shoxchali.  Gullari  to’q  sariq 

rangli.  Qo’zoqchasining  yuqori  bo’g’imi  ellipssimon,  silliq.  Aprel  oyida  gullab, 

may oyida mevasi yetiladi. Efemer, efemeroidlar orasida, shag’alli va gipsli qizil 

---

 

58 

tuproqlarda o’sadi. G’uzor atrofidagi tepaliklarda bu turning mingga yaqin tuplari 

saqlanib qolgan. Urug’idan ko’payadi. 

Tarqalishi.  Qashqadaryo  va  Surxondaryo  viloyatlari:  G’uzor,  To’dadasht, 

Gulchadasht  atrofidagi  tepaliklarda  tarqalgan.  O’zbekiston  Respublikasi  FA 

Botanika bog’ida o’stirish uchun qilingan harakat natijasiz tugadi.