Mustaqillik yillarida Umumiy pedagogikada ma’naviy sohalarda katta o‘zgarishlar amalga oshirildi. Shuningdek, ta’lim sohasida ham bir qator islohotlar o‘tkazilib, barkamol avlodni shakllantirishga yo‘naltirilgan islohotlar rivojlantirilib borilmoqda.
Mustaqillik yillarida pedagogikada yangi yondashuvlar joriy etish bilan bog‘liq o‘zgarishlarni boshdan kechirdi.
Bugun jahonda yuz berayotgan voqea va hodisalar, mafkuraviy qarama-qarshiliklarning mazmun-mohiyatini tahlil etish, turli yot g‘oyalardan yoshlarni himoya qilish uchun tarixiy tafakkurni shakllantirish muhim ahamiyat kasb etadi. Shu o‘rinda ta’kidlash kerakki, Oliy o‘quv yurtlarida pedagogikada chuqur o‘rganish yosh mutaxassislarning bugungi davr siyosatini, jahon hamjamiyatidagi o‘rnini, davr qahramonlarini, ayniqsa o‘zining ham shu jarayon ishtirokchisi ekanligini to‘g‘ri va to‘liq anglashi jamiyat taraqqiyotida muhim ahamiyat kasb etadi.
Pedagogika jarayon qanday o‘tganini, mamlakatimiz mustaqillikka erishgunga qadar va mustaqillikning dastlabki yillarida qanday muammolarga duch kelganligini tushunish muhimdir.
Pedagogikada o‘rganish dolzarbligining yana bir yo‘nalishi shundaki jamiyatimizda demokratiya elementlari qadimgi davrlardan beri mavjud: o‘zini-o‘zi boshqarishning jamoaviy shakli, mahalla yig‘inlari, oqsoqollar kengashlari, ammo ularning faoliyatini hozirgi zamon talablariga muvofiq yangi tarkib bilan takomillashtirishni talab qiladi. Shuning uchun ham,Prezidenti Sh.M. Mirziyoyev tomonidan davlat va jamiyatning boshqarishda keng ishtiroqini ta’minlaydigan turli siyosiy institutlarga asoslangan yangi demokratik tizimni shakllantirishga alohida e’tibor qaratilmoqda.
I. Fanning mazmuni
Ushbu umumiy pedagogika nazariyasi va amaliyoti fanidan tuzilgan dastur pedagogika fanining tuzilishi, ilmiy tadqiqot metodlarini, didaktika-ta'lim nazariyasi, tarbiya nazariyasi, maktabshunoslik, pedagogika tarixi va pedagogik mahoratga doir masalalrni o’z ichiga qamrab olgan.
O’quv fanning maqsadi va vazifalari
Fanni o’qitishdan maqsad – talabalarda xalq pedagogikasi va hozirgi zamon ilmiy pedagogikasining nazariy asoslariga oid bilimlar, shuningdek o’quv tarbiya muassasalarida ta'limiy va ma'naviy - ma'rifiy ishlarni va pedagogik faoliyatni tashkil qilishda yosh avlodga ta`lim- tarbiya berish jarayonida o’qituvchining pedagogik mahorati, pedagogik qobiliyati, o’qituvchining muloqot madaniyati va psixologiyasiga oid bilim, ko’nikma va malakalar bilan qurollantirishdan iborat.
“Umumiy pedagogika nazariyasi va amaliyoti” o’quv kursi talabalarning psixologiya,yosh fiziologiyasi va maktab gigienasi bo’yicha oldingi tayyorgarlik darajasini hisobga oladi va pedagogik bilim hamda ko’nikmalarni puxta egallash uchun asos yaratadi.
Fanning vazifasi—talabalarga pedagogika nazariyasi va tarixi, pedagogik mahorat fanini nazariy jihatdan ma`ruza, seminar, amaliy va laboratoriya mashg`ulotlari jarayonida chuqur o’rgatish asosida olingan bilim, ko’nikma va malaklarni amaliyotda qo’llay olishga o’rgatishdan iborat.
II.Ta’lim natijalari (Learning Outcomes)
№
Ta’lim natijalari
O‘qitish usullari
Baholash usullari
1
Pedagogik fikr tarixi va maktab amaliyotida o’qituvchi mahorati.
Pedagoik faoliyat va uning o’ziga xos xususiyatlari.
O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi Qonuni va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da pedagogik faoliyatni tashkil etishga qo’yilgan talablar.
”Pedagogik mahorat” tushunchasi.
Ma’ruza, grafik organayzerlar, TMI (Research, FAQ, Test)
Test
2
Pedagogik mahoratning asosiy kompanentlari.
Pedagogik mahoratning asosiy kompanentlari tarkibiy qisimlari.
Pedagogik qobilyatning turlari va ularning tavsifi.
Pedagogik qobilyatni shakllantirish yo’llari.
Komunikatsiya haqida tushuncha.
Q/A, chart, Link, Rewiev, Swot
Portfolio
4
Komunikativ malakalar va ta’sir ko’rsatish.
O’qituvchi shaxsining fikr almashuv bilan bog’liq xususiyatlar. Pedagogik ta’sir ko‘rsatish – kommunikativ qobiliyatning
asosiy usuli sifatida.
O‘qituvchining kommunikativ qobiliyatida so‘z bilan
og‘zaki ta’sir o‘tkazish.
TMI
Taqdimot,
muhokama
5
O’qituvchi faoliyatida muomala madaniyati va psixologiyasi. O‘qituvchi kasbiy faoliyatida muloqot madaniyatining shakllanishi.Pedagogik muloqotda muomala madaniyati. Sharqona tarbiya va muosharat odobining muloqotga ta’siri. Muloqot asosida ma’naviy madaniyatni shakllantirish
mezonlari va omillari.
Ma’ruza, amaliy. TMI
Taqdimot
III. MODUL BO‘YICHA SOATLAR TAQSIMOTI:
№
MODULLAR
95: 5=100
Tinglovchining o‘quv yuklamasi, soat
Xammasi
Auditoriya o‘quv yuklamasi
Mustaqil tayyorgarlik
Jami
Jumla
Nazariy
Amaliy mashg‘ulot
O‘RTMI
TMI
Mavzular va ularning mazmuni
1
2
3
4
5
6
7
8
1-Modul. Pedagogik fikr tarixi va maktab amaliyotida o’qituvchi mahorati.
8
4
2
2
2
2
1.1
Kirish. Pedagogik fikr tarixi va maktab amaliyotida o’qituvchi mahorati.
8
4
2
2
2
2
2.2
Pedagogik mahoratning asosiy tarkibiy qismlari.
8
4
2
2
2
2
3.3
O’qituvchi faoliyatida pedagogik qobiliyat.
8
4
2
2
2
2
4.4
Kommunikativ malakalar va ta’sir etish.
8
4
2
2
2
2
5.5
O’qituvchi faoliyatida muomala madaniyati va psixologiyasi.
8
4
2
2
2
2
6.6
Pedagogik takt va pedagogik etika.
8
4
2
2
2
2
7.7
Pedagogik texnika haqida tushuncha. Pedagogik texnikani shakllantirish metodikasi.Nutq texnikasi va madaniyati.
8
4
2
2
2
2
8.8
O’qituvchi mehnatini ilmiy tashkil etish. O’z-o’zini tarbiyalash va o’z ustida ishlash.Pedagogik tajribalarni to’plash tizimi.
8
4
2
2
2
2
IV. ASOSIY NAZARIY QISM (MA’RUZA MASHG‘ULOTLARI)
IV.I. FAN TARKIBIGA QUYIDAGI MAVZULAR KIRADI:
II. Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg’ulotlari)
II.I. Umumiy pedagogika fanning pedagogika nazariyasi bo’limi tarkibiga quyidagi mavzular kiradi: 16soat.
1-Mavzu. Pedagogik fikr tarixi va maktab amaliyotida o’qituvchi mahorati.
Pedagogik faoliyat va uning o’ziga xos xususiyatlari.O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi Qonuni”da pedagogik faoliyatni tashkil etishga qo’yilgan talablar.”Pedagogik mahorat” tushunchasi.
2-Mavzu. Pedagogik mahoratning asosiy komponentlari.Pedagogik mahoratning asosiy komponentlari tarkibiy qismlari. Pedagogik mahoratning asosiy tarkibiy qismlari.Pedagogik fikrlar taraqqiyotida o’qituvchi mahorati masalalari.
3-Mavzu O’qituvchi faoliyatida pedagogik qobiliyat.Qobilyat va pedagogik qobilyat haqida tushuncha. Pedagogik qobilyatning turlari va ularning tavsifi.Pedagogik qobilyatni shakllantirish yo’llari.
Komunikatsiya haqida tushuncha..
4-Mavzu. Kommunikativ malakalar va ta’sir ko’rsatish.
O’qituvchi shaxsining fikr almashuv bilan bog’liq xususiyatlar.Pedagogik ta’sir ko‘rsatish – kommunikativ qobiliyatning asosiy usuli sifatida.O‘qituvchining kommunikativ qobiliyatida so‘z bilan og‘zaki ta’sir o‘tkazish
5 – Mavzu O’qituvchi faoliyatida muomala madaniyati va psixologiyasi.O‘qituvchi kasbiy faoliyatida muloqot madaniyatining shakllanishi.Pedagogik muloqotda muomala madaniyati. Sharqona tarbiya va muosharat odobining muloqotga ta’siri. Muloqot asosida ma’naviy madaniyatni shakllantirish mezonlari va omillari.
6-Mavzu Pedagogik takt va pedagogik etika. Takt va pedagogik takt haqida tushuncha.Takt va taktika.Pedagogik taktni qo’llash shartlari.Pedagogik odob.Pedagogning muomala odobi.
7-Mavzu. Pedagogik texnika haqida tushuncha. Pedagogik texnikani shakllantirish metodikasi. Pedagogik texnika haqida ma’lumot.Pedagogik texnika xususiyatlari.Pedagogik texnikani namoyon etishda o‘qituvchining tashqi ko‘rinishi..Pedagogik texnikani egallash mahorati.
8-Mavzu. Nutq texnikasi va madaniyati.Notiqlik san’atining paydo bo‘lishi tarixi.Sharq mutafakkirlari notiqlik san’ati haqida.Nutqning asosiy xususiyatlari. Til va nutq.O‘qituvchining nutq madaniyati va notiqlik san’ati. Nutq texnikasini egallash.
9-Mavzu. Pedagogik nizolar.Pedagogik nizo va uning kelib chiqish sabablari.
Pedagogik nizolarning turlari.Pedagogik nizolar profilaktikasi.Mustaqil ta’lim “Pedagogik nizolar”.
10-Mavzu.O’qituvchi mimik va pantomimik mahorati. O’qituvchining tashqi qiyofasi.O’qituvchining tashqi qiyofasini shakllantirish madaniyati.
O’qituvchining mimik va pantomimik harakatlari. Gavda tutish estetikasi.
Muloqotning noverbal vositalari yordamida munosabatni ifoda etsih texnikasi.
Ichki monolog.
“O’qituvchilarning mimik va pantomimik harakatlari” mavzusida prezentatsiya.
11-Mavzu. Nutq texnikasi: nafas olish va ovoz
Notiqlik texnikasi: nafas olish, tovush, diktsiya, tembr, ritmika.
O’qituvchining nutq malakasini shakllantirishyo’llari.
Fonatsion nafas olishni va ovozni rivojlantirishga doir mashqlar.
2.
1.2. MODULLAR BO‘YICHA SEMINAR MASHG‘ULOT
MAVZULARI VA REJALARI.
Seminar mash
‘ulotlari mavzulari va rejalari
Soat
1
1-mavzu. Pedagogik fikrlar va maktablar tarixidao’qituvch mahorati masalalari
Reja:
1.Pedagogik mahorat haqida tushuncha. Uning mohiyati.
2. Pedagogik mahorat fanining vazifalari va asosiy tarkibiy qismlari.
3. Pedagogik mahoratni egallash vositalari.
4.O‘qituvchi kasbining tarixiy taraqqiyoti va uning jamiyatda tutgan o‘rni.
2
2
2-mavzu Pedagogik mahoratning asosiy tarkibiy qismlari
Reja:
1. Pedagogik mahoratning asosiy tarkibiy qismlari.
2. Pedagogik fikrlar taraqqiyotida o’qituvchi mahorati masalalari.
3. Pedagogik mahoratning tuzulishi.
2
3
3-mavzu. Pedagogik qobilyat –pedagogik mahoratning asosi .
Reja:
1.Pedagogil qobilyat haqida tushuncha.
2.Pedagogik qobilyat turlari.
3. Pedagogik qobilyaning tavsifi
2
4
4-mavzu. Komunikativ malaka va pedagogik ta’sir ko’rsatish.
Reja: Kommunikatsiya metodlari.
O’quvchilarning kommunikativ malakasi..
Kommunikativ ta’sir etish yo’li.
4.O’quvchilarning kommunikativ madaniyati.
5.O’quvchilarning kommunikativ qobiliyatini rivojlanish yo’li.
2
5
5-mavzu. O’qituvchi faoliyatida muloqat madaniyati va psixologiyasi
Reja:
1.Pedagogik muloqat haqida tushuncha.
2. .Pedagogik muloqatning tuzilishi va metodlari.
3.Pedagogik muloqat uslublari.
4.Muloqat madaniyati.
2
6
6-mavzu. Pedagogik takt qo’llash shartlari .
Reja:
1.Pedagogik taktni qo’llash shartlari...
2.Pedagogning muomala odobi.
3. Pedagogik taktikani egallash yo’llari.
7
7-mavzu. Pedagogik texnika
Reja:
1.Pedagogik texnika haqida tushuncha.
2.Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlari.
3. Mimika va pantomimika.
2
8
8-mavzu . O’qituvchi faoliyatida muloqat madaniyati va psixologiyasi
Reja:
1.Nutq haqida tushuncha.
2.Nutqning o’qituvchi faoliyatidagi o’rni.
3. Nutq madaniyati haqida tushuncha.
4.Nutq texnikasi:nafas olish, tovush,ritm.
2
9.
9-Mavzu.Pedagogik nizolar
Reja: Pedagogik nizo va uning kelib chiqish sabablari
Pedagogik nizolarning turlari.
Pedagogik nizolar profilaktikasi.
Mustaqil ta’lim: “Pedagogik nizolar”.
2
10.
10-mavzu:O’qituvchi mimik va pantomimik mahorati
Reja:
1.O’qituvchining tashqi qiyofasi. O’qituvchining tashqi qiyofasini shakllantirish madaniyati.
2.O’qituvchining mimik va pantomimik harakatlari. Gavda tutish estetikasi.
3.Muloqotning noverbal vositalari yordamida munosabatni ifoda etsih texnikasi.
4. Ichki monolog.
5. “O’qituvchilarning mimika va pantomimika harakatlari” mavzusida prezentatsiya.
6. Mustaqil ta’lim “O’qituvchi mimik va pantomimik mahorati”
11.
11-Mavzu: Nutq texnikasi: nafas olish va ovoz
1.Notiqlik texnikasi: nafas olish, tovush, diktsiya, tembr, ritmika.
2.O’qituvchining nutq malakasini shakllantirishyo’llari.
3.Fonatsion nafas olishni va ovozni rivojlantirishga doir mashqlar.