Qiziqarli kimyo

85

---

IV. KIMIYOVIY INSSENIROVKALAR
4.1 K IM IYO VIYH O D 1SALA R TO ‘G ‘RISIDA
Sahna.
Stol atrofida7-sinfo‘quvchilanMirzo va Hadicha o‘tirishibdi. 
Hadicha kartoshka tozalayapti. Stol ustida bir bo‘lak non, piyolada suv, 
yod eritmasi, tomchilatgich turibdi.
Mirzo.
Eh, qanday yahshi! Bilasizmi, Hadicha men tabiatni qan- 
chalik yahshi ko‘raman ?
Xadicha
(kartoshka tozalab turgan holda). Nima qilibdi, hamma 
ham tabiatni yoqtiradi.
M irzo.
Qarang, atrof qanday chiroyli! Oltin kuz, daraxtlarnmg 
bargi chiroyli, mana bu hurmo daraxtini ko‘ring, faqat qizil mevalar ilib 
qo'yilgandek! Yoki noto‘g rim i?N im ab o ‘ldi, negaxom ushsiz?
X adicha
(O hista, u f tortib). Shu kim yo hech xayolim dan 
ko'tarilmayapdi.
Q ani, a y tin g c h i, n eg a k im y o o ‘q itu v c h isi ju d a k ic h ik ball 
qo‘ydilar?
Mirzo.
To‘grida, o'qituvchijavobingizgayarasha ball qo‘y d ilar! 
Siz kimiyoviy hodisalami bilmadingiz-ku7 Birorta misol ham keltira ol- 
madingiz. Atrofimiz kimiyoviy hodisalargato‘la. Har kum, harsoatu 
minutda bu hodisalar bilan uchrashib turamiz.
X adicha.
K im yo kitobida ular yozilmagan-ku! Qayerdan men 
ulamibilaym?
M irzo
(Peshonasini barm og‘i bilan k o ‘rsatib). Fikrlash kerak! 
O'qituvchi aytadilarku, atrofgayaxshilab qarash kerak, ham m ajoyda 
kimiyoviy hodisalami kuzatish mumkin (qo‘li bilan ko‘rsatib), tevarak- 
atrofimizham kimiyodir, bilasizmi?
Mirzo._Ha,_albatta,_yashil_edi!_Hozir-chi_Hozir_unmg_barglari_qandav’__Xadicha.'>Xadicha.
Atrofimiz ham kimyo dedingizmi?! (atrofga qaraydi). Ey, 
qo‘ying, topibsizodam ingizni. Dars vaqtida o ‘qituvchimiz kimyoviy 
tajnbalarko‘rsatadilar. Probirkada moddalar rangi o'zgaradi, issiqlik chiqa- 
di yoki gazajralib chiqadi. Bular kimiyoviy hodisalar, ulami bilaman. Bu 
у erda (atrofga qarab) hech qanday hodisalami ko‘ rmayapman.
Mirzo.
Yoq, menmg fiknmcha, buyerlardaham kimiyoviy o‘zgarishlar
86

---

mavjud. Ammo probirkadagidek tezam alga oshmaydi Mana bu azim 
chinorga qarang. Uning barglari oldin qanday edi ?
Xadicha.
Qanday bo‘lardi? Oddiy b arg lar-y ashil edi9 
Mirzo.
Ha, albatta, yashil edi! Hozir-chi? Hozir unmg barglari qandav'’ 
Xadicha.
Sanq. Hozirkuz-ku. Kuzda ham m ao’simliklamingbar- 
gi sariq rangda bo‘ladi.
Mirzo.
Mening fikrimcha, o‘simliklaming barglarida ham kimiyoviy 
hodisalar amalga oshadi. Bu to ‘grida qanday fikrdasiz ?
Xadicha.
Buni o‘qituvchidan so‘rash kerak ( shu vaqt sahnaga 9- 
smf o ‘ quvchisi Tolib kirib keladi)
Tolib.
Assalomualeykum! Nimalarto‘grisidabahslashibtunbsizlar9 
Mirzo.
Biz kimyo famdan bahslashib turgan edik.