Qisqichbaqasimonlar guruhining biologik va ekologik xususiyatlari



Download 144,28 Kb.
bet7/15
Sana16.06.2023
Hajmi144,28 Kb.
#951878
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   15
Bog'liq
Qisqichbaqasimonlar guruhining biologik va ekologik xususiyatlar

3.4 Qon aylanish tizimi


Barcha artropodlar singari, qisqichbaqasimonlar ham aralash tana bo'shlig'iga (miksokoel) va ochiq qon aylanish tizimiga ega (ya'ni gemolimfa miksokoelning tomirlari va sinuslari orqali oqadi). Yurak ichaklar ustida, tananing dorsal tomonida joylashgan va nafas olish organlariga yaqin joylashgan (agar gillalar faqat ko'krak oyoqlarida bo'lsa, yurak ko'krak mintaqasida va boshqalar). Eng ibtidoiy qisqichbaqasimonlarda yurak metamerik, ko'p kamerali bo'lib, butun tanasi bo'ylab (ba'zi shoxchalar) o'tadigan uzun naycha bilan ifodalanadi va har bir segmentda (kamerada) bir juft ayvon (teshik) mavjud. Boshqa qisqichbaqasimonlarda yurak qisqaradi: suv burgalarida yurak bir juft ayvonli bochka shaklidagi qopcha darajasida qisqaradi, o'n oyoqlilarda yurak uch juft ayvonli kichik qopchadir. Yuqori saraton turlari orasida ham uzun, ham qisqartirilgan yuraklari bo'lgan vakillar bor.


Qisqichbaqasimon yurak miksokoelning perikardial sinusida joylashgan. U yerdan gemolimfa ostilar orqali yurakka kiradi. Yurak kameralarining qisqarishi bilan ostiumlarning klapanlari yopiladi, yurak kameralarining klapanlari ochiladi va gemolimfa arteriyalarga chiqariladi: old va orqa. U yerdan gemolimfa organlar orasidagi bo'shliqlarga oqib o'tadi, u erda kislorod chiqaradi va karbonat angidrid bilan to'yingan bo'ladi. U nafas olish pigmentlari - gemosiyanin (yuqori qisqichbaqalarda) yoki kislorodni bog'laydigan gemoglobin (kopepodlar, bo'g'ozlar, shoxchalar va novdalar) mavjudligi sababli gaz almashinuvi funktsiyasini bajaradi. Qisman gemolimfa buyraklarni yuvadi, u erda metabolik mahsulotlardan chiqariladi. Bundan tashqari, u venoz tomirlar tizimida to'planadi, kapillyarlarning gill tizimiga etkaziladi, karbonat angidridni chiqaradi va kislorod bilan to'yingan. Keyin efferent shox tomirlari uni perikardial sinusga etkazib beradi.
Qon aylanish tizimining rivojlanish darajasi nafas olish tizimining rivojlanishi bilan bog'liq. Tana devori orqali gaz almashinuvini amalga oshiradigan mayda qisqichbaqasimonlarda qon aylanish tizimidan faqat yurak qoladi yoki u butunlay yo'qoladi.

    1. Download 144,28 Kb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish