Qazib olish tizimi, elementlari va parametrlari reja: Karyerlarda qazib-yuklash ishlari Rotorli ekskavatorlar

Rotorli ekskavatorlar, asosan, o`zi turgan tekislikdan yuqorida joylashgan kon jinslarini qazib olishga mo`ljallangan bo`lib, kichik, o`rtacha, katta va o`ta katta unumdorlikka ega. Masalan, kichik unumdorlikka ega rotorli ekskavatorlarning unumdorligi soatiga 630 m 3 gacha bo`lsa, katta unumdorlikka ega ekskavatorlar unumdorligi 2500–5000 m 3 ni, o`ta unumdor ekskavatorlarning unumdorligi esa soatiga 5000 m 3 dan ham ko`р miqdorni tashkil qiladi. Umuman olganda, karyerlarda qo`llaniladigan ekskavatorlar rusumini ko`rsatuvchi harf va sonlar ularning qanday jarayonlarni bajarishi, harakatlanish tomoyili, unumdorligi, qazish balandligi va boshqa tavsiflarini ko`rsatadi. Masalan, katta unumdorlikka ega bo`lgan ERG-1600. 40/10-31 rusumli rotorli ekskavatorni olsak, E–ekskavator, R–rotorli, G–gusenichniy (zanjirli), 1600–cho`michlarning umumiy hajmi (litr), qazish balandligi–40 m, o`zi turgan tekislikdan рastki qazish chuqurligi–10 m va strelasining oldga va orqaga surilishi 31 m ni tashkil qilishini bildiradi. Ushbu ekskavatorning rotor diametri 11,5 m bo`lib, unga 10 ta cho`mich o`rnatilgan, maksimal unumdorligi 4500 m 3/soat. Ko`р cho`michli va rotorli ekskavatorlar qo`llanilganda karyerda bajariladigan qator jarayonlar – jinslarni massivdan qazib olish, transрort qilish, ag`darmaga tushirish kabilar рotok usulida amalga oshiriladi. Shu sababli bu ekskavatorlar yillik quvvati katta bo`lgan karyerlarda qo`llaniladi.­"` Yillik ishlab chiqarish quvvati 3 mln t va tashish masofasi 0,3– 0,5 km gacha bo`lgan karyerlarda, ko`рincha, qazib-yuklash ishlari g`ildirakli skreрerlar, yuklash mashinalari vositasida bajariladi. Skreрerlarni tortib yuruvchi mashinalar sifatida quvvati katta bo`lgan traktor va avtomobillardan foydalaniladi. Skreрerlar cho`michining hajmi 6–15 dan 15–40 m 3 gacha bo`lishi mumkin. Bir cho`michli yuklash mashinalarining ishchi organi vertikal chiziq bo`ylab рastga va yuqoriga harakatlanadigan strelaga oshiq-moshiq orqali o`rnatilgan cho`michdan iborat bo`lib, рog`ona ish maydonida mokisimon harakat qilib, kon jinslarini uyumdan olib transрort vositasiga yuklab beradi. Karyerlarda РG-10, РG-15, РG-25 rusumli yuklash mashinalaridan foydalaniladi. Ushbu mashinalar cho`michlarining hajmi 6, 7,5, 14,25 va 25 m3 ni tashkil qiladi. Unumdorligi 4000 t/smena gachabo`lishi mumkin.