Qattiq jismlarda diffuziya hodisalari
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAKI TOSHKENT AXBOROT TEXNALOGIIYALARI UNIVERSITETI
TUIT-2021
1
O’qituvchi: Toxirov Ulug’bek
Talaba: Asqaraliyev Akbarali
Fakultet: Televizion texnalogiyalari
Gurux: 512-20
Mavzu: Qattiq jismlarda diffuziya hodisalari.
MAVZU:
Qattiq jismlarda diffuziya hodisalari.
REJA:
Diffuziya.
Inter diffuziya
O’z-o’zini diffuziya
Almashtirish-diffuziya
Diffuziya yordamida ishlov berish
diffuziyalanish hodisasi
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
2
TUIT-2021
DIFFUZIYA - molekulalar, atomlar, ionlar va kolloid zarralarning tar-tibsiz issiklik harakati natijasida bir moddaning ikkinchi moddaga oʻz-oʻzidan oʻtishi, birining ikkinchisiga singib ketishi. Diffuziya gaz, suyuklik yoki qattiq jismlarda boʻladi va tezligi moddaning zichligi va qovushoqligi, temperatura, diffuziyalanuvchi zarraning tabiatiga va h. k.ga bogʻliq. Temperatura koʻtarilishi bilan Diffuziya tezlashadi.
3
TUIT-2021
Temperatura qancha yuqori bo`lsa, bunday atomlar soni shuncha ko`p bo`ladi. Shuning uchun temperature ortgani sari D diffuziya koeffitsienti tez (ekcponensial qonunga muvofiq) ortadi. Biroq yetarlicha katta energiya atomlar soni hamma vaqt kam bo`ladi (agar temperaturasidan ancha past bo`lsa), shuning uchun qattiq jismda diffuziya gazlar va suyuqliklardagiga qaraganda sekinroq protsess bo`ladi.
4
TUIT-2021
INTER-DIFFUZIYA
Interdiffuziya: qotishmalarda atomlar katta kontsentratsiyali hududlardan ko'chib o'tishga moyil
Bu diifguzziya juftligi
dastlab
Biroz vat o’tgach
5
TUIT-2021
O’z-o’zini diffuziya: Elementar qattiq moddada atomlar ham ko'chadi
Biroz vaqt o'tgach
Ba'zi atomlarni belgilangan
6
TUIT-2021
Almashtirish-diffuziya: vakansiyalar va interstitsiallar
• o'rnini bosuvchi aralashmalarga nisbatan qo'llaniladi
• atomlar bo'sh ish o'rinlari bilan almashadilar
• stavka (1) bo'sh o'rinlari soniga bog'liq; (2) almashinish uchun aktivizatsiya energiyasi.
Raqam (yoki konsentratsiya *) Tdagi bo'sh ish o'rinlari
• kBT eV beradi
xost yoki almashtirish atomining harakati
vakansya
vakansya
oraliq atomning diffuziyadan oldingi holati
oraliq atomning diffuziyadan keyingi holati
ΔE - bu faollashuv energiyasima'lum bir jarayon uchun(J / mol, kal / mol, eV / atomda).
7
TUIT-2021
Almashtirish-diffuziya
Vakansiyaning tarqalishi
• o'rnini bosuvchi aralashmalarga nisbatan qo'llaniladi
• atomlar bo'sh ish o'rinlari bilan almashadilar
• stavka (1) bo'sh ish o'rinlari soniga bog'liq;
(2) almashinish uchun aktivizatsiya energiyasi.
o'tgan vaqtni ko'paytirish
8
TUIT-2021
Diffuziya yordamida ishlov berish
• Ishni qattiqlashtirish: -Tarkibiy uglerod atomlari er usti temir atomlarini - Interstitsial diffuziyaning misoli bu qattiqlashtirilgan tishli quti.
• Natija: "Ish" - deformatsiyaning qattiqligi: C atomlari samolyotlarni qirqishdan "qulflash". - yorilish qiyin: C atomlari qo'yiladi siqilishdagi sirt.
9
TUIT-2021
Diffuziya yordamida ishlov berish
• n-turdagi yarimo'tkazgichlar uchun P bilan silikonni doping qilish:
• Jarayon:
P boy depozit
yuzadagi qatlamlar.
2. Uni qizdiring.
3. Natija: Doped yarim o'tkazgich mintaqalar.
Do'stlaringiz bilan baham: |